Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali s 10- 21guruhi taqdimoti mavzu: Ovqatlanish tartibi

Ikkinchi misolimizga kelsak, hozir odam me'daichak tizimidan parchalovchi fermentlardan tashqari 20 dan oshiq gormon va gormonsimon biologik faol moddalarning sintezlanib qonga o‘tib turishi isbotlangan, ular ichak gormonlari deyiladi. Ular oziq moddalari hazm bo‘lishigagina ta'sir qilmasdan, balki qon tomirlari tonusi, yurak faoliyati, moddalar va quvvat almashinuvi jarayonlarini o‘zgartirish hamda ishtahani boshqarib borish xususiyatiga ega. Ichak gormonlari odam och va to‘q bo‘lganida turli miqdorda va turli faollikda ajraladi. Shunga ko‘ra kishi odatdagidan uzoqroq vaqt davomida och qolsa, o‘z vaqtida ovqatlanmasa, qon bosimi o‘zgarib, boshi og‘rishi, ko‘ngil aynishi kabi holatlarga tushib qolish hyech gapmas.

• Ikkinchi misolimizga kelsak, hozir odam me'daichak tizimidan parchalovchi fermentlardan tashqari 20 dan oshiq gormon va gormonsimon biologik faol moddalarning sintezlanib qonga o‘tib turishi isbotlangan, ular ichak gormonlari deyiladi. Ular oziq moddalari hazm bo‘lishigagina ta'sir qilmasdan, balki qon tomirlari tonusi, yurak faoliyati, moddalar va quvvat almashinuvi jarayonlarini o‘zgartirish hamda ishtahani boshqarib borish xususiyatiga ega. Ichak gormonlari odam och va to‘q bo‘lganida turli miqdorda va turli faollikda ajraladi. Shunga ko‘ra kishi odatdagidan uzoqroq vaqt davomida och qolsa, o‘z vaqtida ovqatlanmasa, qon bosimi o‘zgarib, boshi og‘rishi, ko‘ngil aynishi kabi holatlarga tushib qolish hyech gapmas.
• Sichqonlar ustida olib borilgan tajribalar natijasini tushintirishda dastavval ularni qorong‘u payti, ya'ni kechasi faol bo‘lib, kunduzi kam harakatlilikda umr o‘tkazishga moslashganligini hisobga olish kerak.

Shunday ekan, ertalab tong yorishishi bilan ulardagi barcha fiziologik jarayonlar, shu jumladan, oziq moddalarini iste'mol qilish va hazm qilish faoliyati ham kuchsizlanib ketadi, hayvon ehtiyojiga yarasha ovqat yemaydi (bunga har ikkala tajriba guruhidagi hayvonlar yegan ovqatni o‘lchab osonlik bilan isbotlash mumkin), yeganini ham yaxshi hazm qila olmaydi, natijada ular ozib, oxirida o‘ladi.

• Shunday ekan, ertalab tong yorishishi bilan ulardagi barcha fiziologik jarayonlar, shu jumladan, oziq moddalarini iste'mol qilish va hazm qilish faoliyati ham kuchsizlanib ketadi, hayvon ehtiyojiga yarasha ovqat yemaydi (bunga har ikkala tajriba guruhidagi hayvonlar yegan ovqatni o‘lchab osonlik bilan isbotlash mumkin), yeganini ham yaxshi hazm qila olmaydi, natijada ular ozib, oxirida o‘ladi.
• Endi sichqonlarda kecha-kunduzda bir marta yeyiladigan ovqatni oxirgi ovqatlanishdan 29 soatdan ko‘p yoki 19 soatdan kam vaqt ichida berilganida ularning bunday tartibda moslasha olmasligiga kelsak, bir kecha-kunduzlik maromlarga asosan har kunning ma'lum soatlaridagina fiziologik jarayonlar faollashadi yoki susayadi. Ayni misolimizda hazm a'zolaridan fermentlar ajrala boshlanishi har 1920 soatdan keyin boshlanib, to 29 soatgacha davom etadi va shu davrda iste'mol qilingan ovqatning hazm bo‘lishi oson kechadi.