Tanlama to’plamning zaruriy miqdorini aniqlash

salmoq uchun (muqobil belgining):
_{n= t} 2 _s2


^2 X


t ²w(1  w)


n  ₂ .
w

Xuddi shu tarzda takrorlanmaydigan tanlama uchun tanlamaning me’yoriy xatosi formulasidan quyidagilarni topamiz:

t ²S ² N
n 

x
 ² N  t ²S ²
t ²w(1  w)N
(o’rtacha uchun);

n 

w
 ² N  t ²w(1  w)
(salmoq uchun).

Bu formulalar tanlamaning yo’l qo’yishi mumkin bo’lgan xatolarining ko’payishi bilan tanlamaning zaruriy hajmi ancha kamayishini ko’rsatadi.

Tanlamaning hajmini hisoblash uchun dispersiyani bilish kerak. U avval ushbu yoki shunga o’xshash to’plamda o’tkazilgan tadqiqotlardan olinishi mumkin. Agar bunday ma’lumotlar bo’lmasa, unda kichik hajmda dispersiyani aniqlash uchun maxsus tanlama tadqiqot o’tkazish kerak.
Tanlama usul iqtisodiy axborotlar olish uchun statistika amaliyotida keng ishlatiladi.
Hozirgi zamon bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida tanlama usul juda dolzarb bo’lib qoladi. Iqtisodiy munosabatlarning o’zgarishi, ijara, alohida jamoa va shaxslarning mulkdorligi hisob va statistikaning funktsiyasining o’zgarishiga, shuningdek hisobotlarning qisqarishiga va soddalashuviga olib keladi. Shu bilan bir qatorda, menejmentga bo’lgan talabning o’sib borishi ishonchli axborot bilan ta’minlashga bo’lgan ehtiyojni kuchaytiradi. Bularning hammasi iqtisodiyotda tanlama usulni keng qo’llashga olib keladi.
Bizning mamlakatimiz statistikasida tanlama tadqiqotlar bo’yicha ma’lum tajriba to’plangan. Oxirgi yillarda statistika amaliyotida maxsus tanlama kuzatishlar keng qo’llanilmoqda. Binobarin, xalqning turmush darajasi to’g’risidagi axborotlarning

• 
  Tanlama kuzatish
  
• 
  Bosh to’plam
  
• 
  Tanlama to’plam
  

• Reprezentativ xato

• 
  Tasodifiy xato
  
• 
  Muntazam xato
  
• 
  Tasodifiy tanlash Mexanik tanlash