|
C++ dasturlash tilida o’zgaruvchilar
|
| bet | 3/5 | | Sana | 12.07.2024 | | Hajmi | 2,01 Mb. | | #267438 |
Bog'liq 2- didlaynC++ dasturlash tilida o’zgaruvchilar
Oʼzgaruvchi - xotiraning nomlangan qismi boʼlib, oʼzida maʼlum bir toifadagi qiymatlarni saqlaydi. Oʼzgaruvchining nomi va qiymatlari boʼladi. Oʼzgaruvchining nomi orqali qiymat saqlanayotgan xotira qismiga murojaat qilinadi. Programma ishlashi jarayonida oʼzgaruvchining qiymatini oʼzgartirish mumkin. Har qanday oʼzgaruvchini ishlatishdan oldin, uni eʼlon qilish lozim. Demak butun sonlardan foydalanish uchun int, haqiqiy sonlardan foydalanish uchun float, yozuvlarni eʼlon qilish uchun string va boshqa maʼlumotlarning turlariga qarab oʼzgaruvchisilar kiritiladi.
Masalan: Int a;
Float b;
String c;
Double f;
C++ dasturlash tilida oʼzgarmaslar va izohlar.
Oʼzgarmaslar – deb hisoblash jarayonida qiymatini oʼzgartirmaydigan kataliklarga aytiladi. Ular const soʼzi orqali qoʼllaniladi. Masalan: float const pi = 3.14; Izohlar - programmaning maʼlum qismini tavsiflash uchun ishlatiladi va bu qatorda hech qanday amal bajarilmaydi, yaʼni programmaning biror qismini yaxshiroq tushuntirish uchun xizmat qiladi. Izoh «/*» va «*/» simvollari orasida beriladi. Bundan tashqari birsatrli izohlardan ham foydalanish mumkin. Buning uchun izoh boshiga «//» belgisi qoʼyiladi.
Masalan: /* Bu yerga izoh yoziladi. */
C++ dasturlash tilida operatorlar
C++ juda koʼp oʼrnatilgan operator turlariga ega va ular quyidagicha tasniflanadi
Аrifmetik operatorlar - bu oʼzgaruvchi yoki qiymatlarda arifmetik(matematik) amallarni bajarish uchun ishlatiladigan operatorlar. Masalan: (+, -, *, /, %, ++, --). Аrifmetik operator ikki xil boʼladi: Birlik operatorlari: Bitta oʼzgaruvchi bilan ishlaydigan birlashgan operatorlardir. Masalan: (++, --). Ikkilik operatorlar: Ikki oʼzgaruvchi yoki qiymat bilan ishlaydigan operatorlardir. Masalan: (+, -, *, /, %). Relyatsion operatorlar - ikkita oʼzgaruvchi qiymatlarini taqqoslash uchun ishlatiladi. Masalan, bitta oʼzgaruvchi boshqa oʼzgaruvchiga teng yoki yoʼqligini tekshirish, boshqa oʼzgaruvchidan kattaroq yoki boshqa emasligi va boshqalar. Relyatsion operatorlarga (==, > =, <=, ) kiradi.
Mantiqiy operatorlar - ikki yoki undan koʼp shartlarni, cheklovlarni birlashtirish yoki koʼrib chiqilayotganda asl holatni baholashni toʼldirish uchun ishlatiladi. Mantiqiy operatorning ishlashi natijasi - bu haqiqiy yoki notoʼgʼri boʼlgan mantiqiy qiymat hisoblanadi. Masalan, C yoki C ++ tillaridagi && operatori sifatida ifodalangan mantiqiy va koʼrib chiqilayotgan shartlarning ikkalasi ham bajarilganda haqiqiy qaytaradi. Аks holda u notoʼgʼri qaytaradi. Ulara && (AND) va || (OR) kiradi. Bitwise operatorlar - oʼzgaruvchilarda bit darajasidagi amallarni bajarish uchun ishlatiladi.
Аvval operatorlar bit -darajaga oʼtkaziladi, soʼngra oʼzgaruvchilarda hisoblash amalga oshiriladi. Qoʼshish, ayirish, koʼpaytirish va boshqalar kabi matematik amallar tezroq ishlov berish uchun bit darajasida bajarilishi mumkin. Masalan, C yoki C ++ dagi bit tomoni AND va operator sifatida ikkita raqamni oʼzgaruvchilar sifatida oladi va ikkala sonning har bitida AND raqamlarini oladi. Аgar ikkala bit ham 1 ga teng boʼlsa, AND natijasi 1 boʼladi. Mantiqiy va bitwise operatorlar Belgilash operatorlari - oʼzgaruvchiga qiymat berish uchun ishlatiladi. Belgilangan operatorning chap tomonidagi belgi oʼzgaruvchan va tayinlash operatorining oʼng tomonidagi belgi - bu qiymat. Oʼng tarafdagi qiymat chap tomonda oʼzgaruvchan maʼlumotlarning bir xil turiga ega boʼlishi kerak, aks holda kompilyator xato qiladi. Masalan: int a=10, double b=15,48, string natija=“Masalaning javobi:” va boshqalar. Qoʼshimcha operatorlar - yuqoridagi operatorlardan tashqari baʼzi bir muayyan vazifani bajarish uchun ishlatiladigan C yoki C ++ da baʼzi boshqa operatorlar mavjud. Ulardan baʼzilarini koʼrib chiqamiz: Sizeof C / C ++ dasturlash tilida juda koʼp ishlatiladi. Uning asosiy vazifasi maʼlumot yoki qiymatni hajmini aniqlash uchun ishlatiladi. Bundan tashqari vergul (,) operatori, shartli operator va boshqalar.
C++ dasturlash tilida identifikator Identifikator – bu dasturchi tomonidan kiritiladigan dastur elementlari (funktsiya, oʼzgaruvchilar, oʼzgarmaslar …) uchun ixtiyoriy nom. Identifikator tanlanganda quyidagilarga ahamiyat berish kerak: Identifikator lotin harflaridan boshlanishi shart; Ikkinchi simvoldan boshlab raqamlardan foydalanish mumkin; C++ da katta kichik harflar farq qiladi. Yaʼni quyidagilarning har biri alohida identifikator hisoblanadi: KATTA, katta, KaTTa, kAttA, KattA, … Probel C++ da soʼzlarni ajratish uchun ishlatiladi. Shuning uchun identifikatorda probeldan foydalanib boʼlmaydi.
C++ dasturlash tilida eng koʼp ishlatiladigan kutubxonalar - kirish va chiqish asoslarini taʼminlaydi. - chiziqlarni va oʼzgaruvchi nuqta qiymatlarining aniqligi kabi chiqish formatlashini boshqarish uchun imkoniyatlar yaratadi. - Matematik funktsiyalarni oʼz ichiga olgan kutubxona.
|
| |
