Hosil boladigansuv miqdori.
GN2O = 0.65G′′O2MN2O/ MO2 = 0.65 ∙ 373 ∙ 16/16=273 kg/s
Qafurda MN2O –suvning molekulyar massasi.
SO2 va N2Oni gudronga yutilish miqdori.
G = (GSO2-0.3G′′O2) (GN2O-0.65GO2)=(154-0.3 ∙ 373) (273 – 0.65 ∙ 373) = 73 kg/s,
Xom ashyodan 0.46% (massa)ni tashkil etadi
Uglerodli gazlarni miqdori 2%(massa) dan iborat
G = 2 ∙ 16000/100= 320 kg/s,
Kolonnada haydalgan sutyuq maxsulot xom ashyoga nisbatan 0.54%(massa) yoki
Gj = 0.54∙ 16000/100=86 kg/s,
Reaksion hajm
Vp= GF/PFV=16000/985∙0.3=54.1m3
Kolonnaning diametri 2,5m. Kolonnaning yuzasi S=πD2/4=3.14∙ 2.52/4=4.91m2.
Aralashma balandligi h=54.1/4.91=11.0m
Jarayonda havoni berish tzligi va sharti.
Ghavo=2069/1.293∙ 250 273/273∙0.1/0.3 ∙ 3600 = 0.28 m3/s
Havoning tezligi S=0/28/4/91=0/06v/c/
Issiqlikni o’tishi :
-
Xom ashyo Grts = 16000 ∙ ts, kDj/ch
Qayerda gudronning olishtirma issiqligi, kDj/(kg ∙ K),
t—harorat, ºS.
2) issiqlik, gudronni oksidlanish Qr= IGF = 188 x 4167 = 783396 kDj/ch
qayerda I—gudronning oksidlanish nergiyasi, kDj/kg
umumiy issiqlik (9600000 4167st) kDj/ch
Issiqlik hisobi:
-
Bitum bilan Qb = Gbst 15540 x 2.1∙ 250 = 8158500 kDj/s
-
Oksidlash gazi bilan Grts = 2529 ∙ 1.26 ∙ 250 = 796635 kDj/s
-
Issiqlikni atrof muhitga yoqotilishi Qrts = aS(ts-to), kDj/ch, -issiqlik koefyitsenti koefyitsenti, M2;
S-issiqlik berish yuzasi, M2;
tskolonnanng qobigi harorati ,ºS.
to—atrof-muhit harorati, ºS.
Qoqim = 25 ∙ 115(50-10)=115000 kDj/s.
Umumiy issiqlik sarfi 9070100 kDj/s. Xom ashyoning kolonnaga kirishi harorati
t=9070100-3008000/(2/0 ∙ 16000) = 190 ºS.
|
%
(massa)
|
kg/s
|
olindi
gudron
havo
|
100
12.9
|
4167
417
|
∑
|
112.9
|
4584
|
Qabul qilindi
Bitum
Azot
Kislorod
Uglerod
Suv
Uglerod gazi
Otgon
|
97.0
10.0
0.6
1.0
1.7
2.0
0.6
|
4041
321
21
31
48.75
83.34
22.5
|
∑
|
112.9
|
9152.6
|
Xom-ashyo,moddalar va tayyor maxsulot tavsifi
Xomashyo moddalar va tayyor maxsulot tavsifi.
Dastlabki xomashyo reagentlar,katalizator yordamida materiallar yarim maxsulotlar ishlab chiqarish maxsulotlar tavsifi
Xomashyo materiallar maxsulotlarning nomlanishi
|
Normativ hujjatlarning
belgilanishi
|
Nazorat uchun zarur bolgan sifat
Korsatkichi nomi
|
O’lchov
birligi
|
Normativ hujjatlar boyicha
Korsatkich qiymati
|
Qollanish doirasi
|
1.Umumiy nafta
|
KST
16472899002:2006
|
1.Fraksiyaviy tarkib oxiri
|
|
180
yuqori bolmagan
|
Qurilma xomashyo
|
|
|
2.Umumiy
Oltingugurt massaviy ulushi
|
%
|
meyorlanmaydi
|
|
|
|
3.20 Cda zichlik
|
Kg/m
|
Meyorlanmaydi aniqlash majburiy
|
|
2.Gidrotozalangan nafta
|
KST
16472899002:2008
|
1.Vodorodning massaviy ulushi
|
% hajmi
|
85 dan kam bolmagan
|
Naftani gidrotozalash uchun
|
|
|
2.vodorod sulfidning massaviy ulushi
|
Ppm hajm
|
1dan kam bolmagan
|
|
|
|
3.Namlikning miqdori
|
Ppm hajm
|
15-25
|
|
3.Yoqilgi gazi
|
KST
16472899002:2006
|
1.Tarkibi
-azot
-vodorod
-metan
-etan
-propan
-butan
-pentan va yuqori
|
%
|
0-2
56,8-85,6
4,8-18,4
4.6-16.0
2.2-4.0
1,1-1,4
1,2-1,4
|
|
|
|
2.Molekulyar vazni
|
%
|
6,2-12,8 chegaralarida
|
|
|
|
3.Vodorod sulfidning miqdori chegaralarda
|
%
|
0-00,5
|
|
4.Tabiiy gaz
|
GOST
5542-79
|
H2S
tarkibi
|
g/nm
|
0.005 dan kop
bolmagan
|
|
|
|
Merkaptanlar miqdori
|
g/nm
|
0,024 dan kop bolmagan
|
|
|
|
Issiqlik yaratish qobiliyati
|
Kkal/nm3
|
8155 dan kop bolmagan
|
|
|
|
Tarkibi:
C1 dan kam bolmagan
C2 dan kam bolmagan
C3dan kop bolmagan
C4 dan kop bolmagan
C5 dan kop bolmagan
N2 dan kop bolmagan
CO2 dan kop bolmagan
|
%hajmm
|
91,5
3,65
0,8
0,35
0,20
0,65
2,85
|
|
6.HR406C
|
Spesifikatsiyaga
Ko’ra
|
1.Ishlab chiq
firma
|
‘’Axens’’
|
|
Naftani selektivligi
Gidrotozalash uchun
|
|
|
2.Tashqi ko’rinishi
|
|
|
|
|
|
3.Zarrachalar diametri
|
mm
|
1,1-1,3
|
|
|
|
4.dm/m3 qis
Qarishidan songi zichlik
-min
-max
|
|
0.65
0.76
|
|
|
|
5.solishtirma yuzasi
|
Mg/g
|
180
|
|
|
|
6.yuklash miqdori
|
M3
|
26
|
|
|
|
7.xizmat
muddati
|
yil
|
5
|
|
7.Tuproqning
Inert shariklari
|
Spesifikatsiya kora
|
1.tipi
|
|
|
|
|
|
2.Yuklash
Miqdori
6mnli shariklari
20 mmli shariklari
|
M3
M3
|
0.5
1.1
|
|
Dimetildisulfi
DMDS
|
Spesifikatsiya kora
|
1.rangi
|
och
|
sariq
|
Katalizatori
Sulfidlash
uchun
|
|
|
2.namunaviy tozaligi
|
%
|
98dan kam bolmagan 98,5 dsan kop mbolmagan
|
|
|
|
3.Metilmerkaptanlarning
miqdori
|
%
|
1dan kop bolmagan
|
|
|
|
4.suv
|
%
|
0.06dan kop bolmagan
|
|
|
|
5.Molekulyar
|
%
|
94.2
|
|
|
|
6.Oltingugurt
|
vazn
|
68.1
|
|
Suvda erimaydi.
Asosiy qurilmaning
Texnologik
Hisobi
Hisoblash: Kolonnaning material balansini hisoblaymiz.
Tayyor maxsulotning chiqishi. 3.27 jadval asosida 96,5 %ni tashkil etadi.
Quvvati 500000 t/y
G=97.0Gf∕100=97.0 ∙ 4167/100=4041 kg/s
Umumiy sarf
Ghavo =ghavoGFPhavo = 100∙ 4.167-1.293=417 kg/s
Azot miqdori
Gazot = 0.77 G havo= 0.77 ∙ 417 = 321 kg/s
Kislorod miqdori
Gkislorod= 0.23 Ghavo = 0.23 ∙ 417 = 96 kg/s
Oksidlangan gaz tarkibidagi kislorod
G′kislorod 0.05 Ghavo= 0.05 ∙ 417 = 20.85 kg/s
Kolichestvo yazrasxodovannogo kisloroda
G′′kislorod - G kislorod - G′ kislorod 96 – 21 = 75 kg/s
SO2 rasxodustsya 30% (massa) kisloroda, a na obrazovanie N2O 65%(massa). Kolichestvo obrazuyuщegosya SO2.
G SO2 =0.3GO2MSOMO2 = 0.3 ∙ 373 ∙ 44/32 = 154 kg/ch,
Gde M..) i / MO2 – molekulyarnыe massы SO2 i O2 soogvetstvenno.
Hosil boladigansuv miqdori.
GN2O = 0.65G′′O2MN2O/ MO2 = 0.65 ∙ 373 ∙ 16/16=273 kg/s
Qafurda MN2O –suvning molekulyar massasi.
SO2 va N2Oni gudronga yutilish miqdori.
G = (GSO2-0.3G′′O2) (GN2O-0.65GO2)=(154-0.3 ∙ 373) (273 – 0.65 ∙ 373) = 73 kg/s,
Xom ashyodan 0.46% (massa)ni tashkil etadi
Uglerodli gazlarni miqdori 2%(massa) dan iborat
G = 2 ∙ 16000/100= 320 kg/s,
Kolonnada haydalgan sutyuq maxsulot xom ashyoga nisbatan 0.54%(massa) yoki
Gj = 0.54∙ 16000/100=86 kg/s,
Reaksion hajm
Vp= GF/PFV=16000/985∙0.3=54.1m3
Kolonnaning diametri 2,5m. Kolonnaning yuzasi S=πD2/4=3.14∙ 2.52/4=4.91m2.
Aralashma balandligi h=54.1/4.91=11.0m
Jarayonda havoni berish tzligi va sharti.
Ghavo=2069/1.293∙ 250 273/273∙0.1/0.3 ∙ 3600 = 0.28 m3/s
Havoning tezligi S=0/28/4/91=0/06v/c/
Issiqlikni o’tishi :
-
Xom ashyo Grts = 16000 ∙ ts, kDj/ch
Qayerda gudronning olishtirma issiqligi, kDj/(kg ∙ K),
t—harorat, ºS.
2) issiqlik, gudronni oksidlanish Qr= IGF = 188 x 4167 = 783396 kDj/ch
qayerda I—gudronning oksidlanish nergiyasi, kDj/kg
umumiy issiqlik (9600000 4167st) kDj/ch
Issiqlik hisobi:
-
Bitum bilan Qb = Gbst 15540 x 2.1∙ 250 = 8158500 kDj/s
-
Oksidlash gazi bilan Grts = 2529 ∙ 1.26 ∙ 250 = 796635 kDj/s
-
Issiqlikni atrof muhitga yoqotilishi Qrts = aS(ts-to), kDj/ch, -issiqlik koefyitsenti koefyitsenti, M2;
S-issiqlik berish yuzasi, M2;
tskolonnanng qobigi harorati ,ºS.
to—atrof-muhit harorati, ºS.
Qoqim = 25 ∙ 115(50-10)=115000 kDj/s.
Umumiy issiqlik sarfi 9070100 kDj/s. Xom ashyoning kolonnaga kirishi harorati
t=9070100-3008000/(2/0 ∙ 16000) = 190 ºS.
|
%
(massa)
|
kg/s
|
olindi
gudron
havo
|
100
12.9
|
4167
417
|
∑
|
112.9
|
4584
|
Qabul qilindi
Bitum
Azot
Kislorod
Uglerod
Suv
Uglerod gazi
Otgon
|
97.0
10.0
0.6
1.0
1.7
2.0
0.6
|
4041
321
21
31
48.75
83.34
22.5
|
∑
|
112.9
|
9152.6
|
«Ishlab chikarish jarayonlarini nazorat kilish va avtomatlashtirish» kismi
Ishlab chiqarishning avtomatlashtirishning asosiy negizi ish joylarni o‘zgartirish, bu texnologik jarayonning eng muщum yo‘nalishlaridan biridir. Neft va gaz sanoatida texnika va texnologiyalarni rivojlantirishni, ishlab turgan va yangi qurilayotgan korxonalarni quvvati kыpayish nazorat qilish boshkaruvni щisoblash texnikasi keng qo‘llab, kompleks avtomatlashtirish kiritishni talab qilyapti. Texnika (techne - mahorat, sanʼat) - moddiy boylik olish hamda odamlar va jamiyatning extiyojlarini qondirish maqsadida inson atrofdagi tabiatga taʼsir qilishiga imkon beradigan vositalar va koʻnikmalar majmui.
Avtomatlashtirish ishlab chiqarish jarayonlariin jadallashtirish, unumdorligini oshirish va yuqori sifatli mahsulot olishni, asosiy va yordamchi texnologik jarayonlari xavfsiz ishlashini ta’minlaydi. Lokal va avtomatik boshqarish sistemalari katta ahamiyatga ega bulib, axborot va boshqarish funktsiyalarini me’yorida faoliyat ko‘rsatishini ta’minlaydi.
Axborot funktsiyalarning vazifasi - axborotni texnik parametrlarini o‘lchash, uzatish, tayyorlash va ko‘rsatishlardan iborat.
Boshqarish funktsiyalar vazifasi - hisob va uzatish, boshqaruvchi mexanizmga ta’sir ko‘rsatish boshqaruvidan iborat bo‘lib, sifatli mahsulot olinishida berilgan qiymatlarni saqlab turishdan iborat.
Malakaviy bitiruv ishini bajarishda ob’ekt sifatida seporator tanlab olindi. Boshqariluvchi parametr sifatida – bosim olindi. Jaryondagi o‘zgartiriladigan ob’ektning asosiy kursatkichi:
Rmax = 1930 kPa; Rmin =1830 kPa; Rurt=1880 kPa;
mikdorda uzgarishi mumkin, bosimni uzgarishi chegarasi = -50 MPa.
Boshkariluvchi ob’ektdagi bosimni ulchashdagi xatoliklarning kiymatlari (absalyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklar) aniklandi. Ushbu xatoliklarga mos keluvchi ulchov aniklash tugri kelgan datchik tanlandi - bosimni me’yorlovchi asbob.
№
|
Kursatkich
|
Kattalik chegarasi
|
Abs
dA
|
Dinamik kursatkichlar
|
|
Aurta
|
Amax
|
Amin
|
Kob
|
K1
|
K2
|
K3
|
T1
|
T2
|
T3
|
|
1880
|
1930
|
1830
|
50
|
1.25
|
1.25
|
1
|
1
|
65
|
80
|
30
|
Turtki Z ning kiymati va texnologik utish oraligi ukituvchi tomonidan berilgan:
Z=0.8 teng buladi.
Xisoblashni kompyuterda MATLAB dasturi asosida 3 sigimli ob’ekt modelini borligini inobatga olib, biz xam xaroratni me’yorlovchi kurilmadagi boshkaruv jarayonini 3 sigimli deb, kabul kilamiz. Dastur - 1) biron-bir faoliyat, ishning mazmuni va rejasi; 2) siyosiy partiyalar, tashkilotlar, alohida arboblar faoliyatining asosiy qoidalari va maqsadlari bayoni; 3) oʻquv fani mazmunining qisqacha izohi; 4) teatr, konsertlar va b.
Bunga karaganda K= K1*K2*K3 bu yerda- K1, K2, K3 xar bir sigimning kuchaytirish koeffitsienti.
Demak, K= K1*K2*K3 =1.25. K1, K2, K3 larning kiymatini tanlab, ob’ektga mom keluvchi kiymati olinadi.
Kompyuterda MATLAB dasturi asosida kuyidagi boshkarish tizimi kursatkichlari olindi:
K1=1.25; , K2= 1; K3=1.
|
|
T3 =65; T2=80; T1=30;
|
Ob’ektni optimal boshkarish uchun unga tugri keladigan rostlagich tanlanadi- rostlash konuniga binoan.
Kuyida keltirilgan blok sxemaga asosan rostlash optimal kurinishi tanlandi, rostlagichni kiymatini aniklashda datchik va ijrochi kurilmani kuchaytiruvchi bulinma deb karab 3 sigimli ob’ekt PI roslagich uchun xisoblandi:
Boshkaruv tizimining kompyuter modeli “MATLAB” dasturi asosidagi blok sxemasi kuyda keltirilgan:
Optimal boshkarish tizimini sintez kilish tartibi, rostlagichni tanlash, rostlagichning sozlash parametrlarining optimal kiymatlari kuyida keltirilgan kompyuter modeli natijalari asosida aniklanadi:
Rostlagich kursatkichlari ma’lum bulgandan sung, GOST 21.404.85. Kompyuter (ing . computer - hisoblayman), EHM (Elektron Hisoblash Mashinasi) - oldindan berilgan dastur (programma) boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama. foydalanib, texnologik jarayoni avtomatlashtirishning funktsional sxemasini ya’ni, ob’ektning optimal boshkarish chizmasini chizdim.
Nazorat ulchov asboblari spetsifikatsiyasi
№
|
Kursatkich
|
Urnatish joyi
|
Ulchov asbobining nom iva tavsifi
|
Turi
|
Soni
|
1-1
|
bosim
|
joyida
|
Raqamli bosim ulchagich
|
RI 170011
|
1
|
1-2
|
bosim
|
joyida
|
Raqamli rostlagich
|
RRF 170011
|
1
|
1-3
|
bosim
|
|
Rakamli masofaviy boshkarish
|
RP 170011
|
1
|
1-4
|
bosim
|
joyida
|
Rakamli ijrochi kurilma
|
RE 170011
|
1
|
|