56,48
59,00
56,79
2017 yil
2019
58,16
53,00
2016 yil
2018
57,20
54,00
2015 yil
55,00
2014 yil
56,00
54,97
Chiziqli (urbanizatsiya koeffitsienti)
57,00
57,41
58,00
74 Qozog‘iston Respublikasi Hukumati. 2009-yil 18-fevraldagi 183-sonli “Qishloq
aholi punktlariga ishlash
va yashash uchun kelgan sog‘liqni saqlash, ta’lim, ijtimoiy ta’minot, madaniyat, sport va agrosanoat
kompleksi sohalari mutaxassislarini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari miqdorini belgilash
to‘g‘risida”gi qarori. // Qozog'iston Respublikasining "Adliya" normativ-huquqiy hujjatlarning axborot-
huquqiy tizimi//
adilet.zan.kz/rus/docs/P090000183_.
68 Qozog'iston Respublikasi Hukumati. 2015 yil 31 martdagi 162-son “Aholini ish bilan ta’minlash 2020 yo‘l
xaritasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori// “Adilet” Qozog‘iston Respublikasi normativ-huquqiy hujjatlari
axborot-huquqiy tizimi// adilet.zan.kz/rus/docs/P1500000162 .
70 Qozog‘iston Respublikasi Hukumati. 2018-yil 13-noyabrdagi 746-sonli “2017-2021-yillarda samarali
bandlikni va ommaviy tadbirkorlikni rivojlantirish davlat dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi “Mehnat”//
“Adilet” normativ-huquqiy hujjatlarning axborot-huquqiy tizimi Qozog'iston//
adilet.zan.kz/ rus/docs/
P1800000746.
71 jild. Mamadanova. Qozoqlarni janubdan shimolga ko'chirish dasturi bilan nima sodir bo'lmoqda//
Karavan. — 2017. — 10 oktyabr //
www.caravan.kz/gazeta/chto-proiskhodit-s-programmojj-pereseleniya
kazakhstancevyuzhan-na-sever-402356/.
Manba: Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligining Statistika qo‘mitasi.
73 A. Jusupova. "Janubiy-Shimol" ko'chirish dasturlari: talab va muvaffaqiyat // Ekonomist. —
74 | QOZOQISTON ÿ MIGRATION PROFÿLI KENGAYDI
MIGRATSIYA TARTIBI VA XUSUSIYATLARI 75
1.4.7-rasm. Katta
shaharlarda aholi zichligi
qolgan va avvalgi yashash joyiga qaytmagan migrantlar ulushi haqida ma’lumotlar yo‘qligini
ta’kidladi.73
72 M. Mamirxonova. Janubiy viloyatlar aholisini Qozog'iston shimoliga ko'chirish uchun 1,7 milliard tenge
ajratildi // Cursive. — 2019. — 19 aprel //
kursiv.kz/news/obschestvo/2019-04/17-mlrd-tenge-vydeleno-na
pereselenie-zhiteley-yuzhnykh-regionov-na-sever.
2020 yilgi “Yoÿl xaritasi”67 va 2015-yildagi shunga oÿxshash hujjat.68 Dasturning asosiy qismi
69 Qozog‘iston Respublikasi Hukumati. “2017-2021 yillarda samarali bandlikni va ommaviy tadbirkorlikni
rivojlantirish dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”, “Davlat dasturlari ro‘yxatini tasdiqlash va Qozog‘iston
Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi qarorga
o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida. Qozog'iston Respublikasi Hukumatining 2015 yil 30
dekabrdagi 1136-son qarori" 2016 yil 29 dekabrdagi 919-son qarori// "Adilet" Qozog'iston Respublikasi
normativ-huquqiy hujjatlarining axborot-huquqiy tizimi// adilet.zan .
kz/rus/docs/P1600000919.
67 Qozog‘iston Respublikasi Hukumati. 2013 yil 19 iyundagi 636-son “Aholini ish bilan ta’minlash 2020
yo‘l xaritasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori// “Adilet” Qozog‘iston Respublikasi normativ-huquqiy
hujjatlari axborot-huquqiy tizimi//
adilet.zan.kz/rus/docs/P1300000636 .
Qozog‘istonda shaharlardan qishloqlarga migratsiyani qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan qator
loyihalar amalga oshirilmoqda. Gap odatdagidek sog‘liqni saqlash, ta’lim, ijtimoiy ta’minot,
madaniyat, sport va agrosan’at kasb-hunar majmuasi yo‘nalishlaridagi
yosh mutaxassislar
haqida ketmoqda. Masalan, "Diplom bilan qishloqqa!" dastur.74
Umuman olganda, Qozog‘istonda yirik shaharlardagi aholi zichligini jahon median ko‘rsatkichi
bilan solishtirish mumkin va 2018 yilda u 57,41 ni tashkil etdi. Shu bilan birga, uning doimiy
o'sish sur'ati yiliga taxminan 0,55 ni tashkil qiladi (1.4.7-rasm).
Hududlarni taqsimlashda yirik shaharlarda aholi to'planishining eng yuqori nisbati Qarag'anda,
Aqto'be, Pavlodar va Sharqiy Qozog'iston viloyatlarida qayd etilgan. Eng pasti Turkiston va
Olmaota viloyatlarida (1.4.8-rasm).
2019 //
ekonomist.kz/zhussupova/programy-pereseleniya-ug-sever-vostrebovannost/.
maqsad - aholi farovonligini oshirish, ishsizlikni kamaytirish va bandlik darajasini oshirishga
yordam berish. Dastur uchta yo‘nalish bo‘yicha amalga oshirildi, ulardan biri “Ish beruvchining
ehtiyojlari doirasida o‘qitish va boshqa joyga ko‘chirish orqali bandlikni rag‘batlantirish” deb
belgilandi. 2017-yildan boshlab fuqarolarning mehnat resurslari ortiqcha boÿlgan hududlardan
mehnat resurslari yetishmaydigan hududlarga ixtiyoriy migratsiyasini qoÿllab-quvvatlash
hisobiga ichki migratsiya oqimlarini tartibga solish muammolari 2017-2021-yillarga moÿljallangan
samarali bandlik va aholi bandligini rivojlantirish dasturiga kiritilgan.
tadbirkorlik,69, 2018-yildan
esa samarali bandlik va ommaviy tadbirkorlik dasturi 2017-2021-yillarda tadbirkorlikni
rivojlantirish bo‘yicha “Mehnat”70 Davlat dasturi ko‘rib chiqilmoqda.
2017 yilning avgustigacha Janubiy Qozog‘iston, Jambil, Qizilo‘rda va Olmaota viloyatlaridan
ko‘chirish zonalariga (mamlakatning shimoliy va sharqiy viloyatlari) 120 ga yaqin oila ko‘chib
kelgan. mehnat resurslari tanqisligi.5 mingga yaqin kishi, shu jumladan, 5000 dan ortiq
mehnatga layoqatli yoshdagilar boshqa joyga ko'chirildi. Ularning 3600 nafari yoki 67 foizi ish
bilan taÿminlangan.72 Qabul qiluvchi hududlarda bir qator mutaxassislar.
Machine Translated by Google
Qozog'istonda migratsiya jarayonlarini rivojlantirishning joriy davri (2014
yildan 2019 yilgacha) doirasida ichki migratsiya hajmining o'sishining
barqaror
tendentsiyasi belgilandi. Uning asosiy xususiyatlari:
1. Qishloqlardan shaharlarga migratsiyaning kuchayishi. Qishloq aholisi ko'p
bo'lgan boshqa mamlakatlarda bo'lgani kabi, shahar aglomeratsiyasiga
o'tish davrida odamlar asosan qishloqdan shaharga ko'chib o'tadilar. Shu
bilan birga, ushbu turdagi migratsiya dinamikasi iqtisodiyotdagi inqirozli
jarayonlar bilan o'zaro bog'liq bo'lib, ular mamlakat hududlari o'rtasidagi
o'rtacha ish haqining tabaqalanishini kuchaytiradi, shuningdek, shahar/
qishloq yer taqsimoti. Shu bilan birga, inqiroz hodisalari migratsiyani
("tetiklash") asoslovchi omil hisoblanadi.
* * *
Batafsil ma'lumotlar 1.4.1-jadvalda keltirilgan.
2. Ta'lim migratsiyasi yoshlarni o'zgaruvchan ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarga
moslashtirishning asosiy strategiyasidir. Ta'lim
migratsiyasining asosiy
yo'nalishlari: qishloq yoshlari uchun - viloyat markazlari, shahar yoshlari
uchun - Nur-Sulton va Olmaota shaharlari, shuningdek, ta'lim narxi ikki
megapolisga qaraganda past bo'lgan yoki boshqa shaharlar. ta’lim
grantlarini olish (masalan, “Abadiy yurt yoshlari – sanoatga” (“Sperpin”)
loyihasi doirasida75) . Odatdagidek, yoshlar bilim olib, “kichik”
vataniga
qaytmaydi. Bundan tashqari, ta'lim migratsiyasi kechiktirilgan migratsiyaning
zaif joriy dinamikasini yanada kuchaytiradi (katta shaharlarda o'z farzandlari
ortidan ko'chib yuruvchi ota-onalar).
70,57
47,48
59,88
Sharqiy Qozog'iston
52,22
70,46
39,97
