2.1.1-rasm. Tashqi migratsiya balansi
77 Qozog'iston Respublikasi Prezidenti. 2010 yil 1 fevraldagi 922-sonli "Qozog'iston
Respublikasining
2020 yilgacha bo'lgan strategik rivojlanish rejasi to'g'risida" gi qarori// "Adilet" Qozog'iston Respublikasi
normativ-huquqiy hujjatlarning axborot-huquqiy tizimi// adilet.zan.kz/rus /docs/U100000922_ .
2018-yil fevraligacha — “Qozogÿiston Respublikasining 2025-yilgacha boÿlgan
strategik rivojlanish rejasini tasdiqlash toÿgÿrisida”
Farmon
qabul
qilinishidan avval migratsiyaning mamlakatdagi demografik vaziyat rivojiga ta’siri
asosiy masalalardan biri sifatida qaralgan edi. Masalan, Qozog‘iston
Respublikasining 202077 yilgacha bo‘lgan strategik rivojlanish rejasiga muvofiq,
migratsiya siyosati demografik ko‘rsatkichlarni yaxshilash va aholi sonini
ko‘paytirish vositalaridan biri sifatida qaraldi.
Ko'rib chiqilayotgan butun davr mobaynida (2014 yildan 2019 yilgacha)
Qozog'istonda tashqi migratsiyaning salbiy saldosi qayd etildi. Bundan tashqari,
uning doimiy o‘sish tendentsiyasi kuzatilmoqda: 2019-yilda
tashqi migratsiyadan
ko‘rilgan yo‘qotishlar 2014-yilga nisbatan deyarli 20,8 ming kishiga (171,11 foiz)
ko‘p bo‘ldi. O'rtacha yillik oqim tezligi taxminan 4,3 ming kishini tashkil qiladi.
Shu
bilan birga, nisbiy ko'rsatkichlarda bu ko'rsatkichlar ancha past bo'lib
qolmoqda: ular Qozog'iston umumiy aholisining 0,18 foizidan oshmaydi (2.1.1-
rasm).
Manba: Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligining Statistika qo‘mitasi.
-5000
-0,070
-0,100
-12 162
-29 121
Jami aholining ulushi sifatida
-22 130
Chiziqli (barchasi)
2014 yil
-15000
-0,050
2017 yil
-30 000
-0,160
va
2019
-40 000
-0,179
-32 973
-10 000
0
0000
-13 466
-0,200
2015 yil
-20 000
-0,077
-0,120
-21 145
-0,150
Hamma narsa
-25 000
-0,124
2016 yil
= -4343x - 6632,3
-35 000
2018
76
2.1 DEMOGRAFIK VAZIYAT
76 Qozog'iston Respublikasi Prezidenti. 2018-yil 15-fevraldagi 636-sonli “Qozog‘iston Respublikasining
2025-yilgacha bo‘lgan rivojlanish strategik rejasini tasdiqlash va Qozog‘iston Respublikasi Prezidentining
ayrim farmonlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi qarori// “Adilet” axborot-huquqiy tizimi
Qozog'iston Respublikasining normativ-huquqiy hujjatlari//
adilet.zan.kz /rus/docs/U1800000636.
MIGRATION TA'SIRI 81
Machine Translated by Google
2017 yil
10,00
15,40
17000000
2014 yil
18400000
7,14
21,64
23,13
14,60
2017 yil
17800000
0,00
7,48
15,15
15,80
17 918 214
17 669 896
16800000
2018
15,20
21,77
2015 yil
18200000
7,19
Tabiiy o'sish
14,00
14,63
17600000
2014 yil
5,00
15,00
15,60
2018
7,37
22,52
17 415 715
16600000
2019
14,40
15,00
21,73
25,00
Tug'ilish
13,80
14,54
2015 yil
15,56
18 395 567
2019
17400000
17200000
18600000
7,15
17 160 855
16400000
14,20
14,80
2016 yil
18000000
7,57
22,66
15,18
18 157 337
O'lim
2016 yil
14,49
20,00
2.1.3-rasm. Qozog'iston umumiy
aholisining dinamikasi
2.1.2-rasm. Aholining o'sish sur'ati
2.1.4-rasm. Qozog'iston aholisining tabiiy harakatining umumiy koeffitsientlari
82 | QOZOQISTON ÿ MIGRATION PROFÿLI KENGAYDI
MIGRATION TA'SIRI 83
Manba: Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligining Statistika qo‘mitasi.
Manba: Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligining Statistika qo‘mitasi.
Manba: Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligining Statistika qo‘mitasi.
2018
1,40
2019
2017 yil
1,50
1,30
2016 yil
1,46
1,31
2015 yil
1,33
1,60
1,20
2014 yil
Chiziqli (aholi o'sish sur'ati)
1,49
1,41
1,10
va
1,17
= -0,0597x + 1,57
1,00
Ko'rib chiqilayotgan davrda Qozog'istonda aholi o'sish sur'atlarining bosqichma-
bosqich pasayishi qayd etilgan: 2014 yildagi 1,49 dan 2019 yilda 1,17 gacha.
Kamayish darajasi yiliga taxminan 0,06 ni tashkil qiladi (2.1.2-rasm).
rasm).
Migratsiyaning salbiy ta'siriga,
shuningdek, aholi o'sish sur'atining bosqichma-
bosqich pasayishiga qaramay, Qozog'istonda aholi sonining barqaror o'sishi
kuzatilmoqda. Ko'rib chiqilayotgan davrda respublika aholisi 1234,7 ming kishiga
(7,2 foiz) o'sdi va 1839,6 ming kishiga yetdi (2.1.3-rasm).
Shuni ta'kidlash kerakki, shahar aholisining tabiiy o'sishi
qishloq aholisiga
nisbatan sezilarli darajada yuqori - 2019 yilda bu ko'rsatkichlar mos ravishda
157,5 va 112,1 ming kishini tashkil etdi (farq - 28,83%). O'sish sur'ati yanada
farq qiladi - shahar aholisi uchun 1,83% va qishloq aholisi uchun 0,53%.
Aytish mumkinki, migratsiya xarajatlari Qozog'istonning
asosiy demografik
ko'rsatkichi - aholisiga cheklangan ta'sir ko'rsatadi. Masalan, agar Qozog‘istonda
2019-yilda aholining tabiiy o‘sishi 269 575 kishini tashkil etgan bo‘lsa, migratsiya
saldosi minus 32 973 kishini tashkil etadi (tabiiy o‘sishning 12,23%). Shunday
qilib, ko'rib chiqilayotgan davrda Qozog'istonda aholi o'zgarishining asosiy omili
tug'ilish va o'lim darajasidir (2.1.4-
Shu bilan birga, Qozog'istonda aholi o'zgarishi mintaqalar bo'yicha juda farq
qiladi. Respublikaga bo‘ysunuvchi shaharlarda aholi sonining sezilarli darajada
o‘sishi kuzatilmoqda: 2019-yilda bu ko‘rsatkich Nur-Sultonda 5,34, Olmaotada
3,35 va Chimkentda 2,68 ni tashkil etdi. Viloyatlar bo‘yicha eng yuqori o‘sish
sur’ati Mang‘istau (3,06), Atirau (1,83) va Turkiston (1,72)
viloyatlarida
kuzatilmoqda. Aholining salbiy o'sish sur'ati Shimoliy Qozog'iston, Sharqiy
Qozog'iston, Qo'stanay, Qarag'anda, Pavlodar va Oqmo'la kabi viloyatlarda
kuzatilmoqda (2.1.5-rasm).
Machine Translated by Google
