2.2.2-rasm. Qo'shma korxona sifatida ro'yxatga olingan yuridik shaxslar,
filiallar
va vakolatxonalar soni
2.2.1-rasm. Chet elga tegishli ro'yxatga olingan yuridik
shaxslar, filiallar va vakolatxonalar soni
81 2019–2020 oÿquv yili boshida Qozogÿiston oliy oÿquv yurtlarida kunduzgi boÿlimda 481 062 kishi tahsil
oldi (Qozogÿiston Respublikasi oliy oÿquv yurtlari: 2019–2020 oÿquv yili boshida. 1-jild. — Nur. -Sulton:
Qozogÿiston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vazirligi Statistika qoÿmitasi, 2019. — 21-bet).
MIGRATION TA'SIRI 89
80 Qozog'iston Respublikasi. 2011 yil 22 iyuldagi 477-IV-son "Xalq migratsiyasi to'g'risida" gi Qonun//
"Adilet" Qozog'iston Respublikasi normativ-huquqiy hujjatlarning axborot-huquqiy tizimi//
adilet.zan.kz/rus/
88 | QOZOQISTON ÿ MIGRATION PROFÿLI KENGAYDI
docs/Z1100000477.
0
6,73
25 912
6,18
2014 yil
6,50
5,84
2017 yil
40 000
5,00
2018
6,00
31 467
6,52
20 000
24 076
29 202
2019
Chet
el mulkida
23 073
10 000
6,82
7,00
6,18
2015 yil
Umumiy sonning foizi
5,50
32 740
2016 yil
30 000
32,7 mingtaga oshdi. Shuningdek, 2015 yildan boshlab Qozogÿistonda faoliyat yuritayotgan
kompaniyalarning umumiy sonida chet elga tegishli roÿyxatdan oÿtgan yuridik shaxslar,
filial
va vakolatxonalar ulushining doimiy oÿsishi kuzatilmoqda. Ularning ulushi 5,84% dan 6,82%
gacha o'sdi, bu muhim iqtisodiy ishtirok sifatida baholanishi mumkin (2.2.1-rasm).
2018-yildan boshlab, Qozog‘iston Respublikasining 2025-yilgacha bo‘lgan strategik
rivojlanish rejasi qabul qilingandan so‘ng79, migratsiya jarayonlari va ularni boshqarish
mamlakat iqtisodiy o‘sishining yangi modelining tarkibiy qismlari,
birinchi navbatda,
iqtisodiy
o‘sishni rivojlantirish orqali o‘sishni rag‘batlantirish vositasi sifatida ko‘rila boshlandi.
musobaqa.
Chet elliklar Qozog'iston biznesida faol ishtirok etadilar. 2015-yildan buyon birmuncha
pasayishdan so‘ng, mamlakatda chet elga tegishli ro‘yxatga olingan yuridik shaxslar, filiallar
va vakolatxonalar sonining barqaror o‘sishi kuzatilmoqda: 2019-yilga kelib ularning soni
2014-yilga nisbatan 37,55 foizga oshdi.
Migratsiya oliy ta'lim tizimi va ta'lim xizmatlari sektoriga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. 2019-yilda
kunduzgi ta’lim doirasida oliy ma’lumot olgan qozog‘istonliklar
umumiy sonining kamida
13-15 foizi Qozog‘istondan tashqarida tahsil olgan.81 Shunga ko‘ra, Qozog‘iston oliy o‘quv
yurtlariga abituriyentlar soni (odatdagidek – ko‘proq tayyor) kamayib borayotgani, bu
Qozog'iston oliy ta'lim muassasalarining moddiy bazasining yomonligi bilan bog'liq va ularga
abituriyentlarga qo'yiladigan talablarning pastligi (talabalar sonini ko'paytirish uchun) bunday
oqibatlarga olib keladi.
Qozog'istonda ro'yxatdan o'tgan qo'shma korxonalar shaklidagi yuridik shaxslar,
filiallar va
vakolatxonalar sonining dinamikasi ancha murakkab. Ularning soni 2018-yilda maksimal
darajaga yetgan bo‘lsa, 2019-yilda qo‘shma korxonalar soni 274 ta ob’ektga kamaydi. Shu
bilan birga, 2016 yildan boshlab Qozog‘istonda faoliyat yuritayotgan korxonalarning umumiy
sonida qo‘shma korxonalar ulushining qisqarish tendentsiyasi kuzatilmoqda: u 2016 yildagi
2,75 foizdan 2019 yilda 2,52 foizgacha kamaydi (2.2.2-chizma).
Migratsiyaning mamlakat iqtisodiyotiga, birinchi navbatda, mehnat migratsiyasiga ta'sirining
muhim ko'rsatkichi rezident uy xo'jaliklari va norezident uy xo'jaliklarining nisbati hisoblanadi.
Ishbilarmon migrantlar – Qozog‘istonga tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish maqsadida
kelgan fuqarolar uchun migratsiya tartib-taomillarini soddalashtirish katta ahamiyatga ega.80
