Standartning ikkinchi n u sxasi asl n u sx a bilan o ’xsh a sh b o ’lish i

2 ) standartni ishlab chiqish maqsadi va vazifalari;
3) standartlashtirish ob'ektining tavsifi;
4) standartning ilm iy-texnikaviy darajasi;
5) standartni joriy qilishning texnik-iqtisodiy samaradorligi;
6) joriy qilish, standartni harakatga keltirish (amal qilish muddati) va standartni 
tekshirish;
7) boshqa me'yoriy hujjatlar bilan o ’zaro bog’liqligi;
8) fikr-m ulohaza olish uchun yuborilgani to ’g ’risida ma'lumot (standart 
loyihasining birinchisidan tashqari hamma tahriri bo’yicha);
9) kelishilganligi to ’g ’risida ma'lumot (faqat tasdiqlashga oshiriladigan 
standart loyihasining oxirgi tahririga);
10) axborotlar manbai;
11) qo’shimcha m a'lumotlar;
Standart loyihasining har bir tahririga tushuntirish xati tuziladi. Tushuntirish 
xatida standart loyihasi tahriridagi asosiy ko’rsatkichlam ing, me'yorlarini ta'riflar va 
talablam ing bundan oldingi tahririga nisbatan o ’zgartirilishi aks ettiriladi va 
o ’zgartirishning texnik-iqtisodiy asoslari ko’rsatiladi.
Agar 
standartlashtirish 
rejasiga kiritilmagan 
standart 
loyihasi 
ishlab 
chiqiladigan bo’lsa (rejadan tashqari mavzu), yuqori idoraning standarti ishlab 
chiqishga asos bo’lgan y o ’l-yo’riq beradigan) hujjatni keltiradi.
«Standartni ishlab chiqishning maqsadi va vazifalari» b o ’limida ishlab 
chiqilayotgan standartni qo’llash oqibatida ta'm inlanadigan pirovard natijalar va 
standartni ishlab chiqish jarayonida hal qilinadigan vazifalar keltiriladi.
«Standartlashtirish ob'ektining tavsifi» bo’limida standart ilk marotaba ishlab 
chiqarilayotgani to ’g ’risida m a'lumot yoki standartlar, texnikaviy shartlar va mazkur 
standartlashtirish ob'ekti bo’yicha standart loyihasi ishlab chiqila boshlagan paytda 
amalda bo’lgan boshqa hujjatlar to ’g ’risida ma'lumot keltiriladi.
B o ’limda, standartlashtirish ob'ektiga bog’liq ravishda standart loyihasining 
asosiy k o ’rsatkichlari, me'yorlari, tavsiflari, talablari va ular maqbulligining texnik- 
iqtisodiy asoslari keltiriladi Standart qayta ko’rib chiqiladigan yoki standartga
114

o ’z°artirshlar kiritiladigan taqdirda texnik-iqtisodiy asoslash, standart k o ’rsatkichlari, 
ta'riflari va talablarining o ’zgartirilishi k o ’rsatiladi.
«Standartning ilmiy - texnikaviy darajasi» b o ’limida standartning ilmiy- 
texnikaviy darajasini baholash natijalari va talablarini jahondagi darajaga muvofiqligi 
keltiriladi; chet ellarda va MDHdagi ayni shundaylar bilan qiyoslash va baholash 
o ’tkazilgani to ’g ’risidagi m a'lumotlar keltiriladi. Kerak bo’lganda bu ma'lumotlar 
tushuntirish xatining ilovasida keltiriladi.
«Standartni joriy 
qilishning 
texnik-iqtisodiy 
sam aradorligi» 
bo’limida 
standartlashtirish ob'ektining iqtisodiy jihatdan afzalligi, tejamkorlikka erishishining 
asosiy manbalari k o ’rsatiladi.
«Standartni joriy qilish tufayli k o ’riladigan iqtisodiy samaradorlikni hisoblash 
mumkin bo’lm asa standartni joriy etishdan keladigan sotsial samaradorlikni (agar 
mavjud bo’lsa) k o ’rsatish kerak.
«Standartni joriy qilish (uning 
amalda q o ’llanilish muddati) va standartni 
tekshirish» bo’limida:
1) asosiy tadbirlar rejasini bajarishga sarflangan vaqtni hisobga olgan holda 
standartning ishga kiritilishi m o’ljallanayotgan sanani asoslash;
2 ) standart loyihasining amal qilish muddati cheklanmagan holda tasdiqlanishi 
yoki standart amal qilishini k o ’zda tutgan holda chegaralash asoslanadi, shuningdek 
standartni birinchi tekshirishdan o ’tkazishning m o’ljallanayotgan muddati va keyingi 
tekshirishlaming davriyligi asoslanadi.
Boshqa me'yoriy hujjatlar bilan o ’zaro bog’liqlik b o ’limida:
1) agar standart loyihasi standartlar majmuiga qarashli bo’lsa, uning standartlar 
majmuiga mansubligi;
2 ) bir turdagi mahsulot guruhi standartiga muvofiq ishlab chiqilgan standart 
loyihasi;
3) muomaladagi standartlar, shu jum ladan, standart loyihasi bilan o ’zaro 
bog’liq bo’lgan ISO, IEC va boshqa xalqaro tashkilotlam ing standartlari, texnikaviy 
shartlari;
115

4) 
qayta k o ’rib chiqish va o ’zgartirishlami ishlab chiqish zarurligini asoslab 
berish yoki ishlab chiqilayotgan standartni ishlab chiqish, tasdiqlash va amalda joriy 
etish natijasida muomaladagi standartlami, texnikaviy va boshqa hujjatlami bekor 
qilish k o ’rsatiladi.
Mahsulotning standartini qayta k o ’rib chiqishda ishlab chiqilayotgan va 
muomaladagi standartlar b o ’yicha mahsulotning o ’zaro alm ashinuvchanligi va 
muomaladagi standart bo’yicha ishlab chiqilgan buyumlardan foydalanishini 
ta'minlash va tuzatish bo’yicha choralar to ’g ’risidagi ma'lumotlar keltiriladi.
Agar standart loyihasiniig kelishishi talab qilinmasa, tushuntirish xatida 
standartning kelishilishi shart emasligi k o ’rsatiladi va asoslab beriladi.
«Axborot manbalari» bo’limida standart loyihasini ishlab chiqish paytida 
foydalanilgan axborot manbalari to ’g ’risida ma'lumot beriladi.
Standart loyihasiga tushuntirish xati standartning etakchi ishlab chiquvchi 
tashkilot korxonaning (rahbar o ’rinbosari), standart loyihasini ishlab chiqish rahbari, 
shuningdek birgalikda bajaruvchi tashkilot rahbari imzo chekishlari kerak.
Imzolar standart loyihasiga tushuntirish xatining so’nggi sahifasiga qo’yiladi.
Standart loyihasiga tushuntirish xati alohida mustaqil raqam q o ’yilgan sahifada 
va muqovasiz b o ’lishi kerak. Raqam sahifaning o ’ng tom onidan yuqori burchagiga 
qo’yiladi.

Download 8,02 Mb.