KIRISh
M am lakatim izda qabul qilingan m odem izatsiyalash dasturlarining asosiy va
umumiy y o ’nalishlari sifatida eskirgan uskuna va dastgohlami tugatish, mahsulot
a s so rtim e n tin i
kengaytirish,
ishlab
chiqarishga
zamonaviy
texnika
va
texnologiyalami jalb etish, mahalliy xom ashyo va imkoniyatlarimizga asoslangan
innovatsion, chiqindisiz va ekologik toza texnologiyalam i jalb etish, mahsulot sifatini
va sertifikatsiyani boshqarish tizim ini ishlab chiqish, ishlab
chiqarish xarajatlari va
xom ashyo sarfini kamaytirish kabilam i k o ’rsatish mumkin.
O ’zbekistonda ishlab chiqarishni m odem izatsiya qilish, texnik va texnologik
jihozlash dasturlarini realizatsiya, ya'ni am alga oshirishdan ko’zlangan asosiy
maqsadlar sifatida iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishida qo’shimcha qiym atga ega
bo’lgan mahsulotlar ishlab chiqaruvchi sohalam ing ulushini oshirish, xom ashyoni
kam talab qiladigan yuqori sam aradorlikka ega iqtisodiyotni shakllantirish,
iqtisodiyotning
eng ustuvor, ya'ni «lokom ativ» rolini bajaruvchi sohalarini
rivojlantirishni jadallashtirishni, mahalliy xom ashyo va m ateriallami tayyor
mahsulot shakligacha olib keluvchi m ahalliylashtirish dasturi negizidagi ishlab
chiqarishlami rivojlantirish, energiya resurslaridan samarali va ratsional foydalanish,
tashqi bozorda raqobatbardosh bo’lgan asosiy mahsulotlar bo’yicha barqarorlikni
ushlab turishlam i k o ’rsatish mumkin b o ’ladi.
M am lakatim izda 2009-2014 yillarda ishlab chiqarishni modem izatsiya qilish,
texnik va texnologik qayta jihozlash dasturi b o ’yicha muhim
loyihalam i realizatsiya
qilishda ulam i moliyalashtirish manbalari va loyihani amalga oshirish strukturasini
ko’rish mumkin. Bu dastur asosan xorijiy investitsiya va kreditlar hisobiga amalga
oshirilishi m o’ljallanayotganligini k o ’zda tutilgan.
M am lakatim izda mulkdorlarning o ’rta sinfini shakllantirish, ichki bozomi
raqobatbardosh va sifatli mahsulotlar bilan to ’ldirish, yangi ish o ’rinlari yaratish va
shu asosda aholi daromadlarini k o ’paytirish va farovonligini oshirishning muhim
omili, mam lakat taraqqiyoti y o ’lidagi faol harakatlantiruvchi kuch sifatida kichik
biznes va xususiy tadbirkorlikni yanada rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlam i
yaratish b o ’yicha aniq maqsadga y o ’naltirilgan keng
chora-tadbirlar kompleksini
з
am alga oshirish maqsadida, shuningdek, 2011 yil O ’zbekiston Respublikasida
“Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili” deb e'lon qilindi.
Sanoat tarmoqlarida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish
hamda yuqori texnologiyaga asoslangan zamonaviy ishlab chiqarishlami tashkil etish
uchun keng imkoniyatlar yaratish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subektlari
tomonidan ishlab chiqarishga innovatsion texnologiyalar joriy etilish kerakligi
ta'kidlandi.
M amlakatim iz mustaqilligini m ustahkam lashda va iqtisodiyotni
yuksaltirishda
bozor munosabatlariga o ’tishning asosiy omillaridan biri xalq x o ’jaligining barcha
tarm oqlarida ishlab chiqarishni rivojlantirish har bir soha mutaxassislarining oldiga
q o ’yilgan vazifalari alohida ahamiyatga egadir. Iqtisodiy islohatlam ing yangi
bosqichida tarkibiy tuzilish strategiyasini ishlab chiqarishda ixtiyorim izdagi g ’oyat
boy tabiiy xom ashyo, mehnat resurslariga mustahkam tayanib, ulardan samarali
foydalanish
natijasida
ishlab
chiqarish
jarayonini
jadallashtirib
eksport
imkoniyatlarini kengaytirish, jah o n bozoriga kirib borish uchun katta imkoniyatlar
yaratadi.
Tayyor m ahsulotlam ing eksport salohiyatini oshirib
borish natijasida uning
ishlab chiqarish darajasining yaxshilanishiga olib keladi. M ahsulot sifatidan
davlatning texnik takom illashgani va rivojlanganligiga baho bersa b o ’ladi.
Shu bilan bir qatorda iqtisodni rivojlantirishning asosiy shartlaridan biri,
m ahsulot sifatini sistematik ravishda oshirib borishdir. M ahsulot sifatini oshirish,
assortimentlarini kengaytirish va iste'molchilar talabini qondirish hozirgi bozor
iqtisodiyotining muhim vazifalaridan biri hisoblanadi. M ahsulot sifat darajasini
ta'm inlash uchun standartlar va texnik shartlarning me'yoriy talablariga bog’liq holda
sistem atik nazorat ishlarini olib borish lozimdir.
M ahsulot sifat darajasini yaxshilashda standartlaming ilmiy-texnik darajasini
oshirish, standartlar va texnik shartlam i muntazam yangilab borish, m ahsulot sifati va
yuqori texnik darajasini kafolatlash lozim.
Undan tashqari, bozor iqtisodiyotida
boshqarishning yangi shartlari m ahsulot sifatiga yangi talablar q o ’ym oqda. Bu
yanada m uhimroq bo’lib, aholining doimo o ’sib borayotgan talab va ehtiyojlarini
qondirishi
kerak, ham da har bir sanoat korxonalari
ishlab chiqarishdagi
yangilanishning aniq y o ’liga ega bo’lishi lozim. M ahsulot sifatini jahon
standartlari
darajasiga k o ’tarish, mahsulotni dunyo bozorlariga chiqarishni ta'minlaydi.
Istalgan mahsulot sifatini, ya'ni shu qatori to ’qimachilik materiallarini baholash
uchun materiallaming ratsional qayta ishlanishi va qo’llanilish imkoniyatlarini
aniqlashda muhim xossalariga me'yoriy talablam i asoslashdir.
Bozor munosabatlari sharoitida yuqori sifatli mahsulotni yaratish, ta’minlash va
rejalashtirish zamonaviy baholash uslublari va sifat ko’rsatkichlarining standartlari
bo’yicha bilimni talab etadi. Ushbu darslikning asosiy maqsadi, kerakli ma'lumotlami
berish va amaliyotda uslublam ing qo’llanilishini k o ’rsatishdir.
Ushbu «Metrologiya, standartlash va sertifikatlash asoslari» fanidan darslikni
tayyorlashda O ’zbekiston Respublikasida mavjud bo’lgan davlat standartlaridan
foydalanildi. Undan tashqari, bu darslik oliy o ’quv yurtlari bakalavriatura ta'lim
y o ’nalishi talabalari, hamda shu soha b o ’yicha barcha m utaxassislar uchun
m o’ljallangandir.
5
