|
Simmetrik va assimmetrik shifrlash
Pdf ko'rish
|
| bet | 196/253 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 3,88 Mb. | | #242375 |
Bog'liq 5OfV58kCMfx51CyXWMAb2yRfaqPrL3Ub5oRCsjhh
Simmetrik va assimmetrik shifrlash
Kriptotizimni ikkita sinfi mavjud — simmetrik va asimmetrik.
Simmetrik
shifrlash
sxemasida
(klassik
kriptografiya)
shifrlashda qo‘llanilgan maxfiy kalit deshifrlashdagi maxfiy kalitga
mos tushadi.
Asimmetrik
shifrlash sxemasida (ochiq kalitli kriptografiya)
shifrlashdagi ochiq kalit deshifrlashdagi maxfiy kalitga mos
tushmaydi.
Kalitlarni taqsimlash
Kriptografiyani OSI modelidagi deyarli har qanday pog‘onaga
kiritish mumkin. Masalan, SSL transport pog‘onasida xavfsizlikni
ta’minlaydi.
Odatda
tarmoq
sathi
xavfsizligi
IP
Sec-da
standartlashtiriladi, bu IP-paketlarning formatlarini belgilaydi, bu
autentifikatorlarni va paket tarkibini shifrlashni ta’minlaydi. IPSec
simmetrik shifrlashdan foydalanadi va kalitlarni almashish uchun
Internet Key Exchange (IKE) protokolidan foydalanadi. IKE ochiq
kalitlarni shifrlashga asoslangan. IPSec virtual shaxsiy tarmoqlar
(VPN) uchun asos sifatida keng qo‘llaniladi, bunda ikkita IPSec
so‘nggi nuqtalari o‘rtasidagi barcha trafik xususiy tarmoqni bitta
tarmoqdan ajratish uchun shifrlanadi, aks holda hammaga ochiq
bo‘lishi mumkin. SSL 3.0 - bu ikkita kompyuterga ishonchli aloqani
319
ta’minlaydigan kriptografik protokol, ya’ni har biri boshqalarga
xabarlarni jo‘natuvchi va qabul qiluvchini cheklashi mumkin.
Bugungi kunda bu Internetda eng ko‘p ishlatiladigan kriptografik
protokoldir, chunki bu veb-brauzerlar veb-serverlar bilan ishonchli
o‘zaro aloqa qiladigan standart protokoldir. To‘liqlik uchun SSL
Netscape tomonidan ishlab chiqilgan va standart TLS protokoliga
aylanganligini ta’kidlash kerak.
Simmetrik shifrlash algoritmi
Simmetrik shifrlash algoritmlarida asosiy muammo kalitlar bilan
yuzaga keladi.
1.
Ko‘pgina simmetrik algoritmlarni kriptoustuvorligi kalit
sifatiga bog‘liq, bu esa kalitlarni generatsiya qiluvchiga talabni
oshishiga olib keladi.
2.
Asosiy tamoyil kalitni uzatish kanalini ishonchliligi ikkinchi
qatnashuvchi bilan maxfiy suxbatga bog‘liq.
Tizimda ikkita abonent bo‘lsa ham kalitlar borasida muammolar
kelib chiqadi. Agar tizimda bir nechta abonent «har biri har biri bilan»
tamoyili bilan maxfiy ma’lumot uzatishni xohlasa, unda abonentlar
sonini kvadratiga teng kalitlar kerak bo‘ladi, ko‘p abonentlar o‘rtasida
bunday masalani yechish qiyinchilik tug‘diradi. Simmetrik shifrlash
algoritmi modeli 8.4- rasmda keltirilgan.
8.4- rasm. DES algoritmi bo‘yicha shifrlash sxemasi
|
| |
