6-10
К
В
Т
КУЧЛАНИШЛИ ФЕРРОРЕЗОНАНСЛИ
ЗАНЖИРЛАРДА ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСИ ВА ҚУВВАТ
ИСРОФИНИНГ КЎНДАЛАНГ ВА БЎЙЛАМА
КОМПЕНСАЦИЯЛАШ БЎЙИЧА ТАҲЛИЛИ
Электр тармоқларида электр энергияси ва қувват
исрофларининг
етарли
даражага
камайтириш
энергия
тежашнинг муҳим йўналишларидан биридир. Сўнги
йилларда
бозор муносабатларининг ривожланиши билан боғлиқ ҳолда,
электр энергияси ва қувват йуқотилиши муаммосининг аҳамияти
сезиларли даражада ошди. Электр энергияси ва қувват
исрофларни ҳисоблаш, таҳлил қилиш ва уларни камайтириш
бўйича иқтисодий мақсадга мувофиқ чора-тадбирларни танлаш
усулларини ишлаб чиқиш Ўзэнергоназор, Ўзбекистон
Фанлар
академиясининг
университетлари
ва
илмий-тадқиқот
институтларида 30 йилдан ортиқ вақт давомида амалга
оширилиб келинмоқда.
Линиялар ва куч трансформаторларидаги исрофлар, минг
кВ
соат:
(1.1)
Бу
(1.1) ифодада линия ва
куч трансформаторидаги
исрофлар бевосита маьлум бир
t вақт
ичидаги ток кучининг ва
актив қаршиликнинг ўзгариш қийматлари билан ифодаланади.
Бу ерда
I (t) - t вақтда элементдаги ток;
Δt - бу
кетма-кет
ўлчовлар орасидаги вақт оралиғи, агар иккинчиси eтарлича
кичик вақт оралиғида бажарилган бўлса.
6 - 10
кВ электр тармоқлари учун салт ишлаш исрофларига
(шартли равишда доимий исрофлар) қуйидагилар киради.
Куч
трансформаторлари
салт
ишлашдаги
электр
энергиясининг йўқотилиши, минг кВт соат:
(1.2)
Бевосита куч трансформаторларидаги
бирламчи занжир
манбага уланиб иккиламчи занжир қисмлари истеьмолчига
уланмаган холатда куч трансформатори
салт ишлаш режимида
ишлайди ва бунда исроф содир булади. Бу исроф эса (1.2)
ифодада кўрсатилган.
Бу ерда Δ
Р
х
- номинал салт ишлашдаги трансформаторнинг
қувватни исрофи;
U (t) -
t вақтидаги
трансформаторнинг уланиш
нуқтасидаги кучланиш (юк кириш қисмида) ва
U
Н
– трансформа-
торнинг номинал кучланиши.
Линияда актив ва реактив қувват исрофларии қуйидаги
формулалар билан аниқланади:
