2-tajriba. Sirka kislotaning sifat reaktsiyasi.
Probirkaga btr necha tomchi natriy atsetatning 20% li eritmasidan oling va temir (III) xlorid eritmasidan qo’shing. Sirka kislotaning temirli tuzi hosil bo’lishim tufayli eritma qizg’tsh rangga bo’yalishini kuzating.
Eritmani qaynaguncha qizdiring. Temir atsetatning gidrolizlanishidan temir atsetatning asosli tuzi FeOH(CH3COO)2 cho’kmasi hosil bo’lishini kuzating.
Reaktsiya tenglamalarini yozing.
3 CH3COONa + FeCl3 Fe (CH3COO)3 + 3NaCl
t0C
F e (CH3COO)3 + HOH FeOH (CH3COO)2 + CH3COOH
Mustaqil ishlash uchun savol va mashqlar.
Karbon kislotalarining kimyoviy xossalarini tushuntiring.
Bir asosli, ikki asosli va ko’p asosli karbon kislotalarga namunalar keltiring.
Sirka kislotaning alyuminiy gidrooksid bilan reaktsiyasini bosqichli yozing.
Sovun qanday olinadi?
S6N12O2 formulaga bir asosli karbon kislotaning nechta izomeri mos keladi? Izomerlarni struktura formulasini yozib, ularni nomlang.
150 g sirka kislotaning 20 % li eritmasiga mo’l miqdorda natriy ishqori eritmasi qo’shildi. Bunda qancha tuz hosil bo’lishini hisoblang.
Sirka kislotaning olish usullari haqida tushuncha bering.
Chumoli kislotaning kumush-ko’zgu reaktsiyasini yozing va izoh bering.
800 g propion kislotasi qancha etil spirti bilan reaktsiyaga kirishadi? Bunda qanday va qancha mahsulotlar hosil bo’lishini hisoblang.
5 - LABORATORIYa IShI
Mavzu: Nitrobirikmalar va ularni xossalari.
Nazariy qism.
Tarkibida azot atomi bevosita uglerod atomi bilan bog’langan nitro guruh - NO2 tutgan moddalar nitrobirikmalar deyiladi.
CH3NO2 - nitrometan
C2H5NO2 - nitroetan
C3H7NO2 - nitropropan
C6H5NO2 - nitrobenzal va hakozo.
Nitro–guruhning uglerod zanjiridagi qaysi uglerod atomiga bog’langanligiga qarab, birlamchi ikkilamchi, uchlamchi nitrobirikmalarga bo’linadi.
Nitrobirikmalar birinchi marta galoidalkillarga kumush nitrit ta’sir ettirib olingan:
C2H5J AgNO2 C2H2 AgJ
1886 yilda M.I. Kanavalov to’yingan uglevodorodlarni suyultirilgan nitrat kislotada og’zi yopiq naylarda 1300S-1400S gacha qizdirish bilan nitrobirikmalar hosil qilgan.
CH3 CH3
CH 3-CH2-CH2-CHHONO2CH3-CH2-CH2-C-NO2 H 2O.
Nitroparafinlarning dastlabki vakillari yoqimli hidga ega bo’lgan suyuqlik bo’lib, spirt va efir bilan aralashadi. Ular elektr tokini o’tkazmaydi, suvda yomon eriydi.
Nitrobirikmalardan birlamchi va ikkilamchi nitrobirikmalar metallar bilan almashinish reaktsiyasiga kirishadilar. Nitroguruhni qaytarib, aminobirikmalar olinadi.
Amaliy qism.
| 