|
Urganch davlat universiteti
|
| bet | 1/5 | | Sana | 19.05.2023 | | Hajmi | 1.27 Mb. | | #61806 |
Bog'liq Bobomurod kurs ish Elektron kundalik milliy ta`lim platformasida dars jadvali ko`rsatkichi, Malumotnoma 17 sentabr, Документ Microsoft Word, 110, Анкета для физ лиц, Shoxaydarova Naz mex, 2022 ФАЛСАФА Мажмуа1 11(1) — копия, Документ Microsoft Word, My Writing task 1, BAXTISHOD, bowlan matem, Mantiq algebrasining asosiy tushunchalari reja I. Kirish II. Na-fayllar.org, 1. Mantiqiy elementlar va ularning parametrlari. “Va” “Yoki” va , fayllarga kiritish
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
Fizika-matematika fakulteti 192-fizika guruhi talabasi
Zaripov Bobomurodning Lazer fizikasi fanidan
KURS ISHI
Mavzu: Yorug’likning parametrik generatorlari
Qabul qildi: Ruzimov. K _____
Topshirdi: Zaripov. B _____
Urganch 2023-yil
MUNDARIJA
KIRISH………….…………………………………………………………………3
I BOB. YORUG’LIKNING PARAMETRIK GENERATSIYASI…………….5
1.1. Matematik (mexanik) mayatnikda parametrik generatsiya…….……………...5
1.2. Yorug’likning parametrik generatsiyasi………………..……………………..7
II BOB. KUBIK NOCHIZIQLI MUHITDAGI OPTIK JARAYONLAR......12
2.1. Yorug’likning o’z-o’ziga ta’siri………………………………………….….12
2.2. O‘z-o‘zini fokuslash effekti……………………………….…………………14
Xulosa……………………………………………………………………………17
Foydalanilgan adabiyotlar ……………………………………………….……18
KIRISH
Lazerlar yaratilgandan keyin ochilgan juda ko'p yangi ilmiy va texnik imkoniyatlar orasida optikaning o'zida paydo bo'lgan yangi tadqiqot yo'nalishlari alohida o'rin egallaydi. Turli muhitlardagi optik effektlar tabiatining yorug'lik intensivligiga bog'liqligini o'rganish muhim va eng qiziqarli yo'nalishlardan biridir. Ushbu tadqiqotlar lazerlar yaratilgandan keyin mumkin bo'ldi va fizikaning yangi sohasi - chiziqli bo'lmagan optikaning paydo bo'lishiga olib keldi.
Nochiziqli optika rivojlanishining zamonaviy bosqichining boshlanishi (1961) lazerlarning yaratilishi bilan bog'liq bo'lib, u fizika va amaliy optikaning deyarli barcha sohalarida chiziqli bo'lmagan hodisalarni o'rganish va ulardan foydalanish imkoniyatini ochdi. Lazerlarning paydo bo'lishi bilan optika yuqori quvvatli kogerent nurlanish manbalarini oldi. Impulsli lazerlar yordamida yorug'lik intensivligini olish mumkin. Kuchli lazer tizimlari olish imkonini beradi. Bunday nurlardagi yorug'lik maydonining intensivligi atom ichidagi maydonlar bilan solishtirish mumkin yoki hatto undan ham oshib ketadi. Bunday yorug'lik maydonlarida yangi optik effektlar paydo bo'ladi va allaqachon ma'lum bo'lgan hodisalarning tabiati sezilarli darajada o'zgaradi.
Shu bilan birga, chiziqli optika qonunlari taxminiy va faqat unchalik kuchli bo'lmagan yorug'lik maydonlari uchun qo'llanilishi haqida aniq g'oyalar lazerlar paydo bo'lishidan oldin ham mavjud edi. Taxminan 50 yil oldin S. I. Vavilov chiziqli bo'lmagan hodisalarni aniqlash uchun tajribalar o'tkazdi. 1923 yilda Vavilov va V. L. Levshin yorug'lik intensivligi oshishi bilan uran shishasi tomonidan yorug'likning yutilishining pasayishini aniqladilar va buni kuchli elektromagnit maydonda atomlarning (yoki molekulalarning) ko'pchiligi qo'zg'aluvchan holatda bo'lishi bilan izohladilar. endi yorug'likni o'zlashtirmaydi. Bu ko'plab mumkin bo'lgan optik nochiziqli effektlardan faqat biri ekanligini hisobga olib, Vavilov birinchi bo'lib "nochiziqli optika" atamasini kiritdi. 50-yillarda. G. S. Gorelik fotoelektrik ko'paytirgichlar yordamida bir qator nochiziqli optik effektlarni kuzatish imkoniyatini nazariy jihatdan ko'rib chiqdi. Ulardan biri - mikroto'lqinli diapazonda yotgan farq chastotasini ajratish bilan optik dublning siljishi 1955 yilda A. Forrester, R. Gudmundsen va P. Jonson (AQSh) tomonidan kuzatilgan. Keng ma'noda chiziqli bo'lmagan optika taniqli elektro-optik effektlarni ham o'z ichiga oladi. Ma'lum bo'lishicha, past chastotali elektr maydonining muhitning sindirish ko'rsatkichiga ta'siri optik harmonikalarning paydo bo'lishi va chastotalarning siljishi kabi chiziqli bo'lmagan optik hodisalar bilan bir xil jismoniy xususiyatga ega.
1961 yilda P. Franken hamkasblari bilan kristallardagi yorug'lik chastotasini ikki baravar oshirish effektini - 2-garmonikaning generatsiyasini aniqladi. 1962 yilda chastotaning uch marta ko'payishi kuzatildi.
1961-1963 yillarda SSSRda (R. V. Xoxlov, S. A. Axmanov) va AQSHda (N. Blombergen) nochiziqli optik hodisalar nazariyasida fundamental natijalarga erishildi va bu nochiziqli optikaning nazariy asoslarini yaratdi.
1962-1963 yillarda qo'zg'atilgan va yorug'likning Raman tarqalishi topildi va tushuntirildi, bu boshqa turdagi stimulyatsiyalangan tarqalishini o'rganish uchun turtki bo'ldi.
1965 yilda yorug'likning o'z-o'zini fokuslashi aniqlandi. Bunday holda, muhitda tarqaladigan kuchli yorug'lik nuri ko'p hollarda odatiy, diffraktsiya, divergensiya deb ataladigan narsalarni boshdan kechirmaydi, aksincha, o'z-o'zidan qisqaradi.
1965 yilda parametrik yorug'lik generatorlari yaratildi, ularda chiziqli bo'lmagan optik effektlar keng to'lqin uzunliklarida chastotada silliq sozlanishi mumkin bo'lgan kogerent optik nurlanishni yaratish uchun ishlatiladi.
|
| |
