Zardushtiylikda imon uchta narsaga asoslanadi

Zardushtiylik dini dunyodagi eng qadimiy dinlardan biri hisoblanib, mil. av. XII-XI asrlarda Markaziy Osiyo, Ozarbayjon, Eron va Kichik Osiyo xalqlari unga e’tiqod qilganlar. Eronda Sosoniylar sulolasi hukmronligi davrida uning muqaddas kitobi Avesto ruhoniylar tomonidan og’zaki rivoyatdan yig’ilib, birinchi marta kitob shakliga keltirilgan. Ayrim qismlariga, ayniqsa «Videvdat» bo’limiga o’zgartirishlar kiritilib, qayta ishlangan. VII asrda O’rta Osiyoga islom dini kirib kelib, keng tarqalguniga qadar zardushtiylik mahalliy xalqlarning asosiy dini hisoblangan. Buni, jumladan, arxeologik tadqiqotlar isbotlaydi. Hozirgi kunda zardushtiylikka e’tiqod qiluvchi diniy jamoalar mavjud. Ular Hinditsonning Mumbay (Bombey, G’ujarot shtatlarida; 115 ming kishiga yaqin), Pokitson, Shri Lanka, Buyuk Britaniya, Kanada, AQSh, Avsraliya va Eronning (Tehronda 19 ming kishidan ortiq) ba’zi chekka viloyatlarida saqlanib qolgan. Eron Islom Respublikasida zardushtiylik diniga e’tiqod qilish qonun tomonidan ruxsat etilgan. Mumbayda zardushtiylarning madaniy markazi Koma nomidagi insitut faoliyat olib boradi. Undan tashqari Mumbayda homiy Dxalla raisligida dunyo zardushtiylari madaniyati fondi ishlab turibdi. 1960 yilda zardushtiylarning I umumjahon kongressi Tehronda o’tkazildi. Keyingi kongresslar Bombeyda o’tkazildi.

Zardushtiylik dinining ramzi.

Zardushtiylikda tabiatning ulug’lanishi Zardushtiylikda eng yuksak qadriyat – tabiatdir, u ham, inson borlig‘i ham to’rt unsur – tuproq, suv, havo, olovdan tashkil topgan, shuning uchun bular muqaddas hisoblangan. Olovga sig‘inish ustuvor bo’lgan bu dinda ibodatxonalar qurilib, ularda olov yoqadigan maxsus joy bo’lgan. Ekologik ongning sodda, lekin yuqori darajada rivojlanishi tufayli tabiatni asrash inson uchun muqaddasburch deb belgilangan. Shuningdek, havoni bulg‘ash, jasadlarni yerga ko’mib tuproqni ifloslantirish, O’likni suvga oqizish yoki gulxanda yoqish kabilar gunoh hisoblangan. Odamzod shu tuproqdan vujudga kelib, yana shu tuproqqa qaytadi. Odam go’shti harom hisoblangan, u muqaddas tuproqni bulg‘amasligi uchun go’shti suyagidan ajratilgan, maxsus ostadonlarga solib ko’milgan. Bu davrda ostadonlar san’ati rivojlangan.