Jarayon konteksti va process Control Block (jarayon diskriptori)

•
Jarayon xolati
•
Jarayon dasturli(schyotchigi) hisoblagichi, yoki boshqacha qilib aytganda, 
jarayon uchun keyingi bajariladigan komanda adresi.
•
Protsessor registri tarkibi.
•
Xotirani boshqarish va protsessordan foydalanishni rejalashtrish uchun zarur 
ma’lumotlar (jarayon prioriteti, adres makoni, oplchami va joylashgan oprni 
va xokazolar.)
•
Xisob (qayd) ma’lumotlari jarayon identifikatsiya nomeri, qaysi 
foydalanuvchi uning ishini initsializatsiya qildi, jarayonning protsessordan 
foydalanish umumiy vaqti va xokazolar
•
Kiritish –chiqarish qurilmalari bilan bogpliq ma’lumotlar(masalan, jarayonga 
qanday qurilmalar bogplangan, ochiq fayllar jadvali va xokazolar).
Albatta bu ma’lumotlar tizimini va tarkibi xar bir OTga bogpliqdir. Koppgina 
OTlarda jarayonni xarakterlovchi ma’lumot bitta emas, balki bir nechta ma’lumotlar 
strukturaida saqlanadi. Bu strukturalar xar xil nomlanishi, yuqorida keltirilgan 
ma’lumotlarni bir qismini yoki qopshimcha ma’lumotlarni xam opz ichiga olishi 
mumkin. Uni jarayon diskriptori, PCB (Process Control Block) yoki jarayonni
boshqarish 
bloki 
deb 
nomlash 
mumkin.
Bir martalik amallar (operatsiyalar)
Jarayonning kompyuterdagi murakkab xayot yopli uni tugpilishidan boshlanadi. 
Jarayonlar kontseptsiyasini qopllovchi ixtiyoriy OT, jarayon yaratish vositasiga ega 
boplishi kerak.Eng oddiy tizimlarda (masalan, faqat bitta aniq ilova ishi uchun 
loyixalashtirilgan tizimlarda) xamma jarayonlar tizim satrida tugpilishi mumkin. 

Murakkabroq operatsion tizimlar, jarayonlarni zaruriyat bopyicha dinamik xolda 
yaratadilar.
Operatsion tizim startidan sopng, yangi jarayon tugpilishi sababchisi boplib maxsus 
tizimli chaqiriq bajargan foydalanuvchi jarayoni yoki operatsion tizim boplishi 
mumkin, 
ya’ni 
natijada 
yana 
jarayon 
boplishi 
mumkin.
Yangi jarayon tugpilishiga sabab boplgan jarayon ota jarayon(parent process) 
deyiladi, qaytadan yangi yaratilgan jarayon–farzand jarayon deyiladi(child process). 
Farzand jarayon opz navbatida yana yangi farzand jarayonni yaratishi mumkin va 
tizim ichida jarayonning geneologik daraxtini topplamini xosil qiladilar, ya’ni 
geneologik oprmon xosil bopladi. 
Jarayon tugpilishida tizim yangi PCB tuzadi bunda jarayon tugpilishi xolati 
bilan uni topldira boshlaydi, yangi jarayon opzining yagona identifikatsiya tartib 
raqamini oladi. Biror bir jarayon tugashi bilan bopshagan identifikatsiya nomeri 
boshqa jarayon uchun ishlatilishi mumkin. Odatda opzining funktsiyalarini bajarish 
uchun jarayon –farzand ma’lum resurslarni talab qiladi: xotira, fayllar, kiritish –
chiqarish qurilmalari va xokazolar. Ularni ajratishning ikki xil xolati bor. Yangi 
jarayon opziga ota jarayon resurslarini olishi mumkin. Bunda u resurslarni ota –
jarayon yoki boshqa farzand –jarayonlar bilan boplishadi yoki resurslarin bevosita 
operatsion tizimdan olishi mumkin. Ajratilgan resurslar xaqidagi ma’lumot PCB ga 
kiritiladi.

Download 328,78 Kb.