|
Volume ǀ issue ǀBog'liq axborot-sohasida-milliy-xavfsizlikni-ta-minlashning-omillari-va-o-ziga-xos-jihatlariǀ
ISSUE 1
ǀ
2022
345
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
kundalik hayotimizda tutgan o’rni, axborot xafsizligi, axborot xafsizligiga tahdid va
uning turlari, bugungi kunda axborot xavfsizligining dolzarb ahamiyat kasb etishi
masalalar yoritilgan.
XULOSA
Hozirgi davrga kelib hayotimizni axborot texnalogiylarsiz, kompyutersiz tasavvur
qilish mumkin emas. Xozirda “axborot tushunchasi” sotib olish, sotish, biror boshqa
tovarga almashtirish mumkin bo’lgan maxsus tovar belgisi sifatida tez-tez
ishlatilmoqda. Shu bilan birga axborotning bahosi ko’p hollarda uning o’zi joylashgan
kompyuter tizimining bahosida bir necha yuz va ming barobarga oshib ketmoqda.
Shuning uchun tamomila tabiiy holda axborotni unga ruxsat etilmagan holda kirishdan,
qasddan o’zgartirishdan, uni o’g’irlashdan, yo’qotishdan va boshqa jinoiy
xarakterlardan himoya qilishga kuchli zarurat tug’iladi. Kompyuter tizimlari va
tarmoqlarida axborotni ximoya ostiga olish deganda, berilayotgan, saqlanayotgan va
qayta ishlanilayotgan axborotni ishonchliligini tizimli tarzda ta’minlash maqsadida turli
vosita va usullarni qo’llash, choralarni ko’rish va tadbirlarni amalga oshirishni
tushunish qabul qilingan. Hozirgi kunda milliy axborot resurslari xar bir davlatning
iqtisodiy va harbiy salohiyatini tashkil qiluvchi omillaridan biri bo’lib xizmat kilmokda.
Ushbu resursdan samarali foydalanish mamlakat xavfsizligini va demokratik
axborotlashgan jamiyatni muvaffaqiyatli shakllantirishni ta’minlaydi. Bunday jamiyatda
axborot almashuvi tezligi yuksaladi, axborotlarni yig’ish, saqlash, qayta ishlash va
ulardan foydalanish bo’yicha ilg’or axborot – kommunikatsiyalar texnologiyalarini
qo’llash kengayadi. Turli xildagi axborotlar xududiy joylashishidan qat’iy nazar bizning
kundalik hayotimizga Internet halqaro kompyuter tarmog’i orqali kirib keldi.
Axborotlashgan jamiyat shu kompyuter tarmog’i orqali tezlik bilan shakllanib
bormoqda. Axborotlar dunyosiga sayohat qilishda davlat chegaralari degan tushuncha
yo’qolib bormoqda. Jahon kompyuter tarmog’i davlat boshqaruvini tubdan
o’zgartirmoqda, ya’ni davlat axborotlarning tarqalishi mexanizmini boshqara olmay
qolmoqda. Shuning uchun ham mavjud axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan
foydalanish va yo’qotish kabi muammolar dolzarb bo’lib qoldi. Bularning bari shaxs,
jamiyat va davlatning axborot xavfsizligi darajasining pasayishiga olib kelmoqda.
Davlatning axborot xavfsizligini ta’minlash muammosi milliy xavfsizlikni
ta’minlashning asosiy va ajralmas qismi bo’lib, axborot himoyasi esa davlatning
birlamchi masalalaridan biri bo’lib bormoqda.
|
| |
