|
“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”Bog'liq 03 04 2024 Yashil iqtisodiyot sari anjuman materiallari to\'plami“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
83
resurslardan foydalanishni ichki resurslarga almashtirish, ekologik toza va samarali
texnologiyalar va barqaror qishloq xoʻjaligi iqtisodiy oʻsish, ish oʻrinlari yaratish va
qashshoqlikni kamaytirishning asosiy omillari boʻlib xizmat qiladigan iqtisodiyot".
Bu issiqxona gazlari emissiyasi past boʻlgan va iqlim oʻzgarishining sekinlashgan
yoki barqarorlashgan sur'ati, yuqori texnologiyali past uglerodli yoki ideal holda
uglerodsiz iqtisodiyot.
Yashil iqtisodiyot boʻsh ish oʻrinlari yaratish va iqtisodiy taraqqiyotni
ragʻbatlantirish va shu bilan birga iqlim oʻzgarishi oqibatlari va suv tanqisligi oʻsishi
kabi muhim xavflarni kamaytirishga qaratilgan.
"Yashil" iqtisodiyot "yashil" texnologiyalarga asoslangan boʻlib, ular oqibatlar
bilan emas, balki ekologik muammolarning sabablari bilan ishlaydi, yondashuvni,
mahsulotlarni va eng muhimi, iste'molchilarning xatti-harakatlarini tubdan
oʻzgartiradi. Bularga quyidagilar kiradi:
- energiya samaradorligi va muqobil energiya,
- elektr energiyasini boshqarish tizimlari,
- ekologik transport,
- chiqindilar, havo va suv chiqindilarini boshqarish.
Ushbu texnologiyalar zamonaviy jahon iqtisodiyoti oldiga qoʻygan quyidagi
maqsadlarga erishishga imkon beradi:
1. Atrof-muhit ifloslanishini kamaytirish va qurilish, ishlab chiqarish, qishloq
xoʻjaligi va infratuzilma sohalarida resurs samaradorligini oshirish.
2. "Yashil", toza energiya (shamol, quyosh, geotermal, dengiz toʻlqinlari, gidro
va bioenergetika, chiqindilarni qayta ishlash energiyasi, vodorod) va kam uglerodli
yakuniy iste'mol jarayonlariga (elektr yoki gibrid dvigatellar) oʻtish orqali noqulay
iqlim oʻzgarishlarining zaiflashishi.
3. Erta ogohlantirish tizimlari va harorat anomaliyalariga chidamli
texnologiyalarni yaratish orqali zaiflikni kamaytirish va iqlim oʻzgarishiga
moslashish;
biologik
xilma-xillik
va
oʻrmon resurslarini boshqarishni
takomillashtirish.
4. Biologik xilma-xillik resurslaridan, shu jumladan tabiiy kosmetika va
farmatsevtika mahsulotlaridan yanada samarali va barqaror foydalanish orqali
farovonlikni oshirish.
Shunga koʻra, "yashil" iqtisodiyotning muhim xususiyatlari:
- tabiiy resurslardan samarali foydalanish,
- tabiiy kapitalni saqlash va koʻpaytirish,
- ifloslanishni kamaytirish, kam uglerod chiqindilar,
- biologik xilma-xillikni yoʻqotishning oldini olish,
- daromad va bandlikning oʻsishi,
- umuman olganda-atrof-muhitga antropogen yukning pasayishi.
Yashil iqtisodiyotning rivojlanishi quyidagi asosiy tendentsiyalar doirasida
amalga oshiriladi:
1.Yashil texnologiyalar va infratuzilmaga investitsiyalarning oʻsishi: koʻplab
kompaniyalar va hukumatlar quyosh panellari, shamol qurilmalari, elektr transport
vositalari kabi yashil texnologiyalarni ishlab chiqish va amalga oshirishga,
|
| |
