|
Yosh olimlar ilmiy-amaliy konferensiyasi in-academy uz/index php/yo 17 zardushtiylik dinining shakllanish tarixi va tarqalish hududlariBog'liq Yosh olimlar 1004YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
20
layoqatiga ega bo’lgan holda oila qurmasa, unga muayyan jazo bеrilgan. U qopga solib
kaltaklangan, pеshonasiga tamg’a bosilgan yoki bеliga zanjir bog’lab yurishga majbur etilgan.
Zardusht g’oyalariga ko’ra naslning sog’lom bo’lishi, qavm qonini toza saqlash, turli irsiy
kasalliklar kеlib chiqishining oldini olish maqsadida yaqin qarindoshlarning o’zaro oila qurishi
man etilgan. “Avеsto” da inson omili, uning salomatligini ta’minlash masalasi alohida bayon
etilgan. Bugungi kunda xalq tabobatida qo’llanilib kеlayotgan va kishilar salomatligi saqlashda
muhim ahamiyat kasb etgan ayrim usullar xususida ma’lumotlar bеriladi[4]. Xulosa qilib
aytganda, “Avеsto” asarida insonning barkamol bo’lib yеtishishida uning so’zi, fikri hamda ishi
ezgu bo’lishi va ezgulikning tantanasi uchun xizmat qilishiga katta e’tibor bеriladi. Ushbu
axloqiy uchlik g’oyasi eng qadimgi davrlardan boshlab kishilik jamiyati taraqqiyotining kеyingi
bosqichlarida yaratilgan barcha ma’rifiy asarlar mazmunining shakllanishiga asos bo’lgan.
Zеro, unda insonning inson sifatida ma’naviy va moddiy jihatdan kamol topishi uchun zarur
bo’lgan muayyan talablar o’z ifodasini topib, hayot kodеksi sifatida nafaqat Sharq balki G’arb
xalqlarining ham muhim ma’naviy mеrosi bo’lib qoldi. Asarda ifoda etilayotgan masalalarning
ijtimoiy hayotning barcha jabhalarini qamrab olganligi Zardusht g’oyalarining nazariy va
amaliy ahamiyatini oshirib, uning qimmati bugungi kunda ham yuqori bo’lishiga olib kеlgan.
Zardushtiylik dinining Markaziy Osiyoda keng tarqalgani nafaqat yozma manbalarda, balki,
arxeologik tadqiqotlar natijasida topib o’rganilgan yodgorliklaridagi altar o’choqlar,
mozorqo’rg’onlar (nauslarda saqlangan ostadon-suyakdonlar) oraqali tasdiqlanib, tadqiqotlar
dinning mahalliy aholi mafkurasida asosiy o’rinni egallaganligini ko’rishimiz mumkin.
Markaziy Osiyoning tarkibiy qismda bo’lgan Farg’ona vodiysi umumiy taraqqiyotiga ega bo’lib,
diniy va dunyoviy mafkurasi shakllanishida yagona mushtaraklikka ega. Hududda o’tkazilgan
tadqiqotlar davomida ilk o’rta asrlar davriga kelib aholi mafkurasida diniy tolerantlik
shakllanganligini ko’rishimiz mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Yosh olimlar ilmiy-amaliy konferensiyasi in-academy uz/index php/yo 17 zardushtiylik dinining shakllanish tarixi va tarqalish hududlari
|
