Yumshatkich tishining tuproq kesaklariga oʻzaro taʼsirini oʻrganish abduraxmonov Urol Nurmatovich




Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/7
Sana26.01.2024
Hajmi0,84 Mb.
#146186
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
69-74

 
Kirish 
 
Qishloq xo‘jaligi ekinlarini ekish, ularning bir tekis unib chiqishi va rivojlanishi ko‘p jihatdan 
tuproq yuzasiga o‘z vaqtida sifatli ishlov berishga bog‘liqdir.
Ekishdan oldin tuproq yuzasiga ishlov berish agrotexnik tadbirining asosiy vazifasi - ekish 
chuqurligida tuproqning yuza qatlamini yumshatish, dala yuzasini tekislash va qisman zichlash
tuproq kesaklarini maydalab ekish qatlamida namlikni saqlash maqsadida yumshatish va begona 
o‘tlarni yo‘qotishdan iborat [1].
Respublikamizda qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqaradigan fermer va dehqon 
xo‘jaliklari tabora ko‘payib bormoqda. Fermer va dehqon xo‘jaliklari uncha katta bo‘lmagan yer 
maydonlarida sabzovot, meva va poliz ekinlarini yetishtirish bilan ko‘proq sho‘g‘ullanadi. Ular o‘z 
xo‘jaliklarining iqtisodiy samaradorligini oshirish maqsadida yil davomida bitta uchastkadan ikki-
uch marta hosil olish uchun ekin ekadi. Shunga mos ravishda yilning har –xil davrlarida (bahorda, 
yozda, kuzda) tuproqqa ekishdan oldin ishlov beradi. Demak, bunday xo‘jaliklar uchun yuqori 
manevrli, foydalanishga qo‘lay, yengil va har-xil sharoitlarda ishlay oladigan qishloq xo‘jalik 
mashinasi va qurollari zarur bo‘ladi [2, 3]. 
Aksariyat ekishdan oldin tuproq yuzasiga ishlov berish mashina va qurollari quvvatli traktorlar 
bilan agregatlanadi. Quvvatli traktorlar narxi qimmat bo‘lganligi, faqat shudgorlash va yerga 
ekishdan oldin ishlov berishda ishlatilganligi sababli fermer xo‘jaliklari uchun iqtisodiy jihatdan 


 INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR Vol.52, No. 4, 2023 
ISSN 2181-4732 
71 
foydasizdir. Ularda agrotexnik tadbirlarni bajarishda 0,9...1,4 sinfdagi g‘ildirakli traktorlardan 
foydalananish samarali bo‘ladi. Bugungi kunda ekishdan oldin tuproq yuzasiga ishlov berishda 
energiya va resurs tejamkorlikni ta’minlaydigan qishloq xo‘jalik mashinalari va qurollarini ishlab 
chiqish va takomillashtirish bo‘yicha ilmiy tadqiqot va konstruktorlik ishlari olib borilmoqda.
Mavjud ekishdan oldin tuproq yuzasiga ishlov berish mashina va qurollari konstruksiyasi 
o‘rganib chiqildi va ularni takomillashtirish bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar tahlil qilindi. Tahlil 
natijalariga asosan energiya harajatlarini kam sarflab tuproq yuzasiga sifatli ishlov berish qurolini 
tuproqning fizik-mexanik xususiyatlarini va uning real ish sharoitini hisobga olgan holda amaldagi 
mashina va qurollarni takomillashtirish hisobiga yaratish mumkin degan xulosaga kelindi [4]. 
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda g‘ildirakli (chopiq) traktorlari uchun osma boronalash 
quroli takomillashtirildi. U rama, uning kundalang brusiga o‘rnatilgan yumshatkich va tayanch 
g‘ildiraklaridan tashkil topgan. Yumshatkich kundalang joylashgan brus (truba) va unga o‘rnatilgan 
tishlardan iborat. Yumshatkich tirkama brusiga taranglovchi prujinali parallellogrammli mexanizm 
yordamida biriktiriladi. Taranglovchi prujina yumshatkich tishlarining tuproqqa bosimini rostlash 
uchun xizmat qiladi [3].

Download 0,84 Mb.
1   2   3   4   5   6   7




Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Yumshatkich tishining tuproq kesaklariga oʻzaro taʼsirini oʻrganish abduraxmonov Urol Nurmatovich

Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish