|
Yurakning funksiyalari va yurakning o’tkazuvchi tizimi
|
| bet | 2/33 | | Sana | 11.06.2024 | | Hajmi | 446,49 Kb. | | #262579 |
Bog'liq YURAKYurakning funksiyalari va yurakning o’tkazuvchi tizimi
Yurak quyidagi funksiyalarni bajradi:
1)avtomatizm funksiyasi
2)qo’zg’aluvchanlik funksiyasi
3)o’tkazuvchanlik funksiyasi
4)qisqaruvchanlik funksiyasi
Avtomatizm funksiyasi degnda tashqi qitiqlovchi ta’sirlar yo’qligida yurakni elektrik impulslar hosil qilish xususiyatlar hosil qilish xususiyti tushuniladi. Yurakning sinus tuguni, atrioventrikulyar tugun, bo’lmachalr va qorinchalar o’tkzuvchi tizimi hujayralari avtomatizm funksiyasiga ega. Ular ritm etalchilari yoki peysmeker (maker - etakchi) hujayralari deyiladi. Qisqaruvchi miokardni bunday xususiyati yo’q.
Sinus tuguni - I tartibli avtomatizm markazi yuqori avtomatizm mrkazi yuqori vtomatizm xususiyatig ega bir daqiqada 60-80 elektrik impulslr hosil bo’ladi.
Bo’lmachlrini ba’zi qismlari va atroventriklyar tuguni Gis tutamiga o’tish soxasi bir daqiqada 40-60 elektrik impulslari xosil qiladi, bu soxani II trtibli avtomatizm mrkazi deyiladi. AB tugunni o’zi avtomatizm funksiyasiga eg ems.
Gis tutmi pastki qism, uning shoxlri va Purkine tolalarining avtomtizm qobiliyati past, ulrda bir dqiqad 25-45 elektrik impulslr xosil bo’ladi. Bu sohning vtomatizmi III tartibli avtomatizm deyiladi.
Shunday qilib, yurakning o’tkazuvchi tizimining hammasi (AB tugnni o’rta qismidan tashqri) avtomtizm funksiyasiga ega. Ammo normda faqat sinus tuguni yurak ritmining etaklovchisi hisoblandi. Bu tugun normda II va III trtibli vtomatizm mrkazlari faolligini bo’g’adi. Sinus tugnini faolligi psaygnida yoki to’xtaganida ektopik markazlar faolligi oshadi.
Yurakning vtomatizm funksiyasiga vegettiv nerv tizimi ktt t’sir qiladi: simpatik nervi kuchaytiradi, parasimpatik nervi o’tkazuvchi tizimi faolligini pasaytirdi.
UYRAK ARITMIYALARI
Yurak ritmining buzilishi quyidadi ko’rsatkichlar bilan ifodlnadi:
1.Yurk qisqarishlari sonini me’yordan ortishi va sekinlashishi.
2.Hr xil sabablardan paydo bo’luvchi ritmni noto’g’ri, ya’ni yurak qisqarishlr ketma-ketligini v isqarish kuchini buzilishi;
3.Qo’g’alish manbai lokalizatsiyasini o’zgarishi, ya’ni yurk o’tkazuvchi tuzilishini boshqa qismlrida etakchi ritmni paydo bo’lishi
4.Qo’zg’lish impulslarini yurkning o’tkauvchi tizimini har xil qismlaridn o’tishini buzilishi
Aritmiyalar miokard patologiyasida, y’ni yurkning o’tkzuvchi tizimi buzilganida (avtomatizm, qo’zg’luvchanlik, o’tkazuvchanlik) paydo bo’ladi.
|
| |
