Kolloidlarning qayta zaryadlanishi




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/94
Sana25.11.2023
Hajmi3,22 Mb.
#105433
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   94
Bog'liq
13243 2 9B900252011957A9E57AA7C4C13796761311A2AB (1)

Kolloidlarning qayta zaryadlanishi 
Kolloid eritmalarning elektrolitlar ta`siridan koagulyatsiyalanishini 
o‘rganish natijasida kolloidlarning qayta zaryadlanishi deb atalgan hodisa 
aniqlandi. Biz bu hodisani platina zolining temir(III)-xlorid ta`siridan 
koagulyatsiyalanishi misolida ko‘rib chiqamiz.
Platina gidrozoli manfiy zaryadli; uning tuzilishini quyidagicha tasvirlasa 
bo‘ladi: 
{(mPt)3nOH
-
, 3(n-x)H
+
}
-
, 3xH
+
Ana shu zolga temir (III)-xlorid eritmasidan qo‘shib boramiz. Agar qo‘shilgan 
elektrolitning konsentratsiyasi 0,0833 mmol/l dan kam bo‘lsa, zolda 
koagulyatsiya bo‘lmaydi, u manfiy zaryadligicha qoladi. Agar qo‘shilgan 
elektrolitning konsentratsiyasi 0,0833 mmol/l dan ortiq (masalan, 0,2222 
mmol/l) bo‘lsa, platina zoli batamom koagulyatsiyalanadi. 
Agar qo‘shilgan elektrolitning konsentratsiyasi yanada katta masalan, 
0,3333 mmol/l yoki 6,667 mmol/l bo‘lsa, zolda koagulyatsiya tamomila sodir 
bo‘lmaydi. Bunda zol musbat zaryadli bo‘lib qoladi, chunki koagulyatsiya 
chegarasidan ortiq miqdorda qo‘shilgan musbat zaryadli Fe
3+
ionlari kolloid 
zarracha sirtiga adsorbilanib oladi. Temir ionlari uch valentli bo‘lganligi uchun 
adsorbsiya juda tez sodir bo‘ladi. Natijada platina zolining zarrachalari musbat 
zaryadga ega bo‘lib qoladi. Endi zol zarrachasining tuzilishini quyidagi formula 
bilan ifodalash mumkin: 
{(mPt), nFe(OH)
3
, g Fe
3+
}
+

105 
bu erda m, n va g ma`lum sonlar. Agar qo‘shilgan FeCl
3
ning 
konsentratsiyasi 16,3300 mmol/l ga etsa, zol yana koagulyatsiyalanadi va elektr 
maydonining hech qaysi qutbiga tomon harakat qilmaydi; endi koagulyatsiya 
manfiy zaryadli Cl
-
ionlar ta`siridan vujudga keladi (2-jadval). 
5-jadval 
Platina zolining temir (III)-xlorid ta`sirida koagulyatsiyalanishi 
FeCl
3
ning konsen-
tratsiyasi, 
mmol/l 
hisobida 
Koagulyatsiyaning sodir 
bo‘lish-bo‘lmasligi
Elektroforez 
vaqtida 
zolning harakati 
0,0208 
Sodir bo‘lmaydi
Anodga tomon 
0,0557 
Sodir bo‘lmaydi
Anodga tomon 
0,0883 
To‘la sodir bo‘ladi 
Harakat kuzatilmaydi 
0,2222 
To‘la sodir bo‘ladi 
Harakat kuzatilmaydi 
0,3333 
Sodir bo‘lmaydi
Katodga tomon 
6,6670 
Sodir bo‘lmaydi
Katodga tomon 
16,3300 
To‘la sodir bo‘ladi 
Harakat kuzatilmaydi 
Zolga qo‘shiladigan elektrolit konsentratsiyasi oshirib borilganida 
koagulyatsiya sodir bo‘lishi bilan bo‘lmasligining almashinib kelishi 
koagulyatsiya zonalari, boshqacha aytganda, noto‘g’ri qatorlar deb ataladi. 

Download 3,22 Mb.
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   94




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish