148
14-jadval
Fraksiya
nomeri
t
maks,
min
t
min,
min
r
min,
10
6
,m
r
maks,
10
6
,
m
Δr
10
6
,m
r
o’rt
10
6
,m
Kesim
uzunligi,
sm
Fraksiya
tarkibi,
p, %
p/
Δr
Jadvaldagi ma’lumotlarga
asoslanib, differensial taqsimlanish egri
chizig’ini tuzing. Suspenziyadagi zarrachalar o’lchamini aniqlang.
LABORATORIYA ISHI №8
SUYUQ-GAZ CHEGARA SIRTIDAGI ADSORBSIYA
1-tajriba. Suyuq-gaz chegarasidagi izoamil spirt adsorbsiyasini
o’rganish. 0,2M li izoamil spirt eritmasini suv bilan suyultirib, 0,15; 0,1; 0,05
va 0,025M li eritmalarini tayyorlash. Kam konsentratsiyadan yuqori
konsentratsiyaga o’tgan holda, suvning va 5 xil eritmaning
sirt tarangligini
o’lchash. O’lchovlarni stalagmometr yoki ayni haroratda pufakning yuqori
bosimini o’lchash usulida o’tkazish mumkin. Har bir eritmani 4-5 marta o’lchab,
o’rtacha qiymatni toping. Eritmalarning izotermasini hisoblang.
Suv uchun
berilgan haroratdagi izotermaning qiymatini spravochnikdan oling. Ordinata
o’qiga izoterma (σ), absissa o’qiga esa konsentratsiya (C) ni qo’ygan holda, sirt
taranglik izotermasi egri chizig’ini tuzing.
149
33-rasm. Sirt taranglik izotermasi bo’yicha adsorbsiya izotermasi (a) ni
tuzish va Lengmyur tenglamasidagi konstanta (b) ni aniqlash
Shu izotermadan foydalangan holda Gibbs tenglamasidan G ni hisoblang.
dc
d
RT
c
-
G
Buning uchun σ=f(c) egri chizig’iga bir necha nuqtalarni belgilab,
ordinata o’qi bilan kesishguncha tutashtiring. Xuddi shunday absissa o’qiga
parallel chiziqlarni ordinata o’qi bilan kesishgunga o’tkazing. (33-rasm a) ABD
uchburchagidan
;
BD
AB
tg
dc
d
-
tg
topiladi.
Har bir konsentratsiyaga
ordinata o’qidan Z kesma to’g’ri keladi. Kesmaning uzunligi
dc
d
1
-c
z
va
dc
d
1
c
z
-
sirt tarangligiga teng bo’ladi.
dc
d
RT
c
-
G
tenglamaga z ning olingan
qiymatini qo’yib,
RT
z
G
ni olamiz.
Z ning qiymatidan foydalanib, adsorbsiya
G ni hisoblang. Absissa o’qiga konsentratsiyani, ordinata o’qiga esa
adsorbsiyani qo’yib, adsorbsiya izotermasini chizing. 0,2-0,15mol/l
konsentratsiya oralig’ida grafikni chizish qiyinchilik keltirib chiqaradi, shuning
uchun
1
2
va
1
2
с
с
с
hisoblanadi va
с
qiymati 0,175M li o’rtacha
konsentratsiya uchun aniqlanadi. Quyidagi jadval to’ldiriladi:
