151
Normal konsentrasiya
hisobida
0,012
0,025
0,05
0,1
0,2
0,4
Eritmada bo’ladigan sirka kislotaning miqdori natriy gidroksidning 0,1
n li eritmasi yordamida titrlanib topiladi. Buning uchun 1, 2 va3- kolbalardan 50
ml dan, 4 kolbadan 25 ml, 5 kolbadan 10 ml va 6 kolbadan esa 5
ml eritma
pipetka bilan o’lchab olinadi. Kolbaning har biridan 100 ml eritma qoladi. Har
qaysi kolbaga 3 g dan hayvon suyagi ko’miri solinib, 10 minut davomida yaxshi
chayqatiladi. Har qaysi kolbadagi aralashma alohida - alohida qog’oz filtr orqali
filtrlanadi. Filtratning har qaysidan pipetka bilan avval olingancha miqdorda
namuna olib titrlanadi va unda har qaysi sirka kislota bor ekanligi topiladi.
Titrlashdan chiqqan natijalar 100
ml eritmaga hisoblanib, keyin ular orasidagi
farq topiladi.
Sirka kislota eritmasi ko’mir qo’shilmasidan
oldin titrlanib, uning
dastlabki konsentratsiyasi C va filtrat titrlanib, uning
adsorbilangandan keyingi
konsentratsiyasi C
1
topiladi, ya’ni:
X = C - C
1
Chiqqan natijalardan foydalanib grafik chiziladi. Buning uchun S
1
ning
qiymatlari absissa o’qiga x/m ning qiymatlari esa ordinata o’qiga qo’yib
chiqiladi. Hosil qilingan egri chiziq adsorbsiya izotermasi bo’ladi:
a bilan n
qiymatlarini grafik tuzish yo’li bilan topish uchun yuqorida ko’rsatilgan kabi
lgC
1
ning qiymatlari absissa o’qiga lgx/m ning qiymatlari esa ordinata o’qiga
qo’yib chiqiladi. Shu yo’l bilan topilgan nuqtalar bir to’g’ri chiziqda yotishi
kerak;
m – erituvchining og’irligi.
Topilgan to’g’ri chiziqning absissa o’qiga nisbatan qiyaligi burchagining
tangensi o’lchanadi,
bu n qiymatni beradi; to’g’ri chiziq ordinata o’qi bilan
kesishgan nuqtadan to koordinata boshigacha bo’lgan masofa lga
ning qiymatiga
to’g’ri keladi.
152
Kuzatish natijalarini yozish tartibi:
17 - jadval
Kolba
raqamlari
Taxminiy
konsentratsiya
S
s
1
s - s
1
=x
x/m
lgc
1
lgx/m
1
2
3
4
5
6
