140
1. Uchburchakning katta burchagi 60° dan kichik bo‘lishi mumkinmi? Uchburchakning
kichik burchagi 60° dan katta bo‘lishi mumkinmi?
2.
ABC
uchburchakda: a)
AB
<
BC
<
AC
; b)
AB
=
AC
<
BC
bo‘lsa, uchburchak
burchaklarini taqqoslang.
A
burchak o‘tmas bo‘lishi mumkinmi?
3. Uchburchakning o‘tmas burchagi qarshisida kichik tomon yotishi mumkinmi?
4. Uchburchak tengsizligining mazmuni nimadan iborat?
5. Uchburchak tengsizligi qanday masalalarni yechishda qo‘llanadi?
6. To‘g‘ri burchakli uchburchakning gipotenuzasi uzunmi yoki kateti?
?
?
?
?
Mavzuga doir savollar
1.
ABC
uchburchakda
∠
A
>
∠
B
>
∠
C
bo‘lsa, uchburchakning eng uzun tomonini aniqlang
.
2.
ABC
uchburchakda
∠
A
=
∠
B
<
∠
C
bo‘lsa, uchburchakning eng kichik tomonini aniqlang
.
3.
ABC
uchburchakda
AB
=
BC
>
AC
bo‘lsa, uchburchakning: a) eng katta; b) eng kichik
burchagini aniqlang
.
4.
ABC
uchburchakda
AB >BC >AC
bo‘lsa, uchburchakning: a) eng katta; b) eng kichik
burchagini aniqlang
.
5.
Uzunliklari a) 2
m
, 2
m
va 3
m
; b) 1
dm
, 2
dm
va 3
dm
bo‘lgan kesmalardan
uchburchak
yasash mumkinmi?
6.
Uzunliklari: a) 12
cm
, 23
cm
va 35
cm
; b) 45
m
, 22
m
va 33
m
bo‘lgan kesmalardan
uchburchak yasash mumkinmi?
7.
Tomonlari: a) 2; 3; 4; b) 2; 2; 4; c) 3,6; 1,8; 5; d) 56; 38; 19 bo‘lgan uchburchak
mavjudmi?
8.
Teng yonli uchburchak tomonlari: a) 7 va 3; b) 10 va 5; c) 8 va 5 bo‘lsa, uchinchi tomonini
toping.
9
.
Uchburchakning perimetri 34
dm
. Uning bitta tomoni: a) 16
dm
; b) 17
dm
; c) 18
dm
bo‘lishi mumkinmi? Nega?
10
.
Uchburchakning perimetri 12 ga teng. Uning bitta tomoni: a) 5; b) 6; c) 8 ga teng
bo‘lishi mumkinmi? Nega?
?
?
?
?
Amaliy mashq va tatbiq
Masala.
Uchburchakning ikki tomoni 0,7 va 1,9.
Agar uchinchi tomoni butun son ekanligi ma’lum
bo‘lsa, uni toping
(6-rasm).
Yechilishi.
Berilgan
uchburchakning ikkita
tomoni ma’lum: 0,7 va 1,9.
Uchinchi tomonini
uchburchak tengsizligidan
foydalanib topamiz:
1)
x
+ 0,7 > 1,9 yoki
x
> 1,2;
2) 1,9 + 0,7 >
x
yoki
x
< 2,6.
Bu ikki tengsizlikdan 1,2 <
x
< 2,6 ni hosil
qilamiz.
x
– butun son, faqat
x
= 2 qiymat bu qo‘sh tengsizlikni qanoatlantiradi.
Demak, uchburchakning noma’lum tomoni 2 ga teng.
