|
Buttonlar va ularnamiz vazifalari
|
| bet | 7/9 | | Sana | 14.09.2023 | | Hajmi | 1.42 Mb. | | #81845 |
Bog'liq Kurs Ishi 6-mavzu Page Maker dasturi haqida ma\'lumot2.3. Buttonlar va ularnamiz vazifalari
Buttonlar - bu grafik interfeysning asosiy elementlari bo’lib, ularni bosish orqali foydalanuvchi dasturga buyruqlar beradi. Buttonlar har xil vazifalarni bajarishi mumkin, masalan, yangi oynani ochish, ma’lumotlarni saqlash, dasturdan chiqish va hokazo. Visual C++/CLR tilida buttonlar yaratish uchun quyidagi qadamlarni amalga oshirish kerak:
Yangi loyihani yaratish uchun File > New > Project menyusidan foydalanamiz. Qidiruv oynasiga CLR deb yozamiz va natijalardan CLR Empty Project ni tanlaymiz. Loyihani yaratish uchun Create tugmasini bosamiz.
Loyihaga yangi manba faylini qo’shamiz: Solution Explorer da Source Files papkasini o’ng tugmachasini bosib, Add > New Item ni tanlaymiz. C++ File (.cpp) ni tanlaymiz va fayl nomini kiritamiz va Add ni bosamiz. Va formaning main funksiyasi ichiga quyiga kodni yozishimz mumkin:
button->Click += gcnew EventHandler([&label](Object^ sender, EventArgs^ e) {
// Yorliqni ko’rinishini o’zgartirish
label->Visible = !label->Visible;
});
Formadagi tugmaga bir marta bosib uning name xususiyatiga “Hello World” so’zini yozishimiz kerak.
Oxirgi qatorda buttonnamiz Click hodisasiga hodisaga yuqoridagi kod qo’shiladi. Bu yerda lambda ifodasi ishlatilgan, bu button bosilganda labelnamiz ko’rinishini o’zgartiradi.
Build > Build Solution menyusidan foydalanib loyihani kompilyatsiya qilamiz. Output oynasida kompilyatsiya jarayon haqida ma’lumot ko’rsatiladi.
Debug > Start Without Debuggamiz menyusidan foydalanib dasturni ishga tushiramiz. Yangi forma ochiladi va uning o’rtasida button joylashgan. buttonni bosganda label ko’rinib ketadi yoki yashirin bo’ladi.
Buttonlar - grafik interfeysnamiz asosiy elementlari bo'lib, ular foydalanuvchiga dasturlar bilan interaktiv muloqot imkoniyatini beradi. Visual C++/CLR dasturlash tilida buttonlar yaratish uchun yuqoridagi qadamlar amalga oshiriladi. Buttonlarnamiz yana bir qancha xususiyatlari va imkoniyatlari mavjud. Quyida ulardan ba'zilari haqida ma'lumot beriladi:
BackColor: Buttonnamiz orqa fon raymizini o'zgartirish uchun BackColor xususiyati ishlatiladi.
Font: Buttonnamiz shriftini o'zgartirish uchun Font xususiyati ishlatiladi.
Enabled: Buttonni faol yoki nofaol holatda ko'rsatish uchun Enabled xususiyati ishlatiladi.
Image: Buttonda matn o'rniga rasm ko'rsatish uchun Image xususiyati ishlatiladi.
FlatStyle: Buttonnamiz dizayni (tugma konturlari va bosilganda chiqqan effektlari) o'zgartirish uchun FlatStyle xususiyati ishlatiladi.
Anchor: Buttonni forma o'zgarishiga qarshi ochiq yoki yopiq joylashuvda saqlash uchun Anchor xususiyati ishlatiladi.
Cursor: Button ustida sichqoncha paydo bo'lganda sichqoncha ko'rsatkichini o'zgartirish uchun Cursor xususiyati ishlatiladi.
Paddamiz: Button ichidagi matn yoki rasmga chegaralar o'zgartirish uchun Paddamiz xususiyati ishlatiladi.
Buttonlar bilan ishlashda, ularnamiz xususiyatlari va hodisalari juda muhim ahamiyatga ega. Yuqoridagi misol kodlari va ma'lumotlar orqali biz buttonlarnamiz turli xususiyatlarini o'rganib, ularni o'z dasturlaramizizda qulaylik bilan ishlatishamiziz mumkin. Buttonlar har xil vazifalar bajarishga qodir, shuning uchun ular dasturlashda eng ko'p ishlatiladigan elementlardan biri hisoblanadi.
Biznamiz dasturda ham buttonlar har bir formada ishlatilgan. Kirish formasida 2ta buttondan foydalanilgan. Birinchi button Tozalash ya’ni matn qutisidagi ma’lumotlarni tozalash uchun ishlatiladi. Ikkinchi button Kirish nomli button bo’lib, bu foydalanuvchinamiz IDsi va Parolini tekshiradi va agar to’g’ri bo’lsa keyamizi sahifaga o’tkazadi, noto’g’ri bo’lsa ID yoki Parol noto’g’riligi haqida xabar chiqadi. Bu funksionallikni qo’shish uchun Tozalash tugmasini ustiga ikki marta chertamiz va quyidagi kodni yozamiz:
private: System::Void button2_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ e) {
textBox1->Text = "";
textBox2->Text = "";
}
14-rasm. Asosiy forma.
Kirish tugmasini ikki marta chertamiz va quyidagi kodni kiritamiz:
private: System::Void button1_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ e) {
Stramiz^ uid = "1";
Stramiz^ pwd = "";
if (textBox1->Text == uid, textBox2->Text == pwd) {
Main^ nextPage = gcnew Main();
nextPage->Show();
this->Hide();
}
else {
MessageBox::Show("Noto'g'ri id yoki parol kiritdamiziz!!!");
}
}
Bu kodda ikkita o’zgaruvchi e’lon qilinadi: uid va pwd. Ular foydalanuvchi identifikatorini va parolini saqlash uchun ishlatiladi. uid “1” ga, pwd esa bo’sh satrga tenglanadi.
Bu kodda agar textBox1 namiz matni uid ga, textBox2 namiz matni esa pwd ga teng bo’lsa, shart bajariladi. Bu shartni tekshirish uchun if-else operatori ishlatiladi.
Shart bajarilsa, yangi Main deb nomlaymizan forma yaratiladi va ko’rsatiladi. Shu bilan birga, joriy forma yashirin bo’ladi. Bu usul dasturda oynalar o’tishini amalga oshirish uchun ishlatiladi.
Shart bajarilmasa, xato xabari chiqariladi. Bu xabar “Noto’g’ri id yoki parol kiritdamiziz!!!” deb aytiladi. Bu xabar MessageBox::Show metodi yordamida ko’rsatiladi.
Ikkinchi formada ya’ni Main formasida 5ta buttondan foydalanilgan va ularnamiz har birinamiz o’ziga hos vazifalari mavjud. Birinchi button “Talaba qo’shish” nomli button bo’lib, u bizni keyamizi uchinchi formaga(talabalarni ro’yxatga olish) o’tkazish vazifasini bajaradi. Ikkinchi button Baho qo’yish. Bu button talabalarnamiz bahosini qo’yish yoki o’zgartirish imkoniyatini yaratadi. Uchinchi button orqali Yangilash o’zgartirilgan baholarni yoki qo’shilgan talabalarni ko’rish mumkin bo’ladi. To’rtinchi button O’chirish tanlaymizan talabani o’chiradi. Beshinchi button Saqlash o’zgartirilgan kiritishlarni saqlash uchun foydalaniladi.
Uchinchi formada bitta buttondan foydalanilgan va uning vazifasi kiritilgan ism, familiya, tug’ilgan sana va yashash manzilini saqlab olishdan iborat.
|
| |
