Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR NOMIDAGI

ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMPYUTER INJINIRINGI

KOMPYUTER INJINIRING AT-SERVIS YO’NALISHI

2-BOSQICH 1-GURUH TALABASI

SHAHOBIDIN RUZMATOVNING

FIZIKA FANI

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Ko’pqatlamli yarimo’tkazgich asboblar

• Mavzu: Ko’pqatlamli yarimo’tkazgich asboblar

O’tkazgich - elektr tokining (kumush, mis, alyuminiy) hosil bo'lishiga hissa qo'shadigan ko'p miqdordagi erkin elektronlarga ega, ular qarshiligi pas bo’ladi.

• O’tkazgich - elektr tokining (kumush, mis, alyuminiy) hosil bo'lishiga hissa qo'shadigan ko'p miqdordagi erkin elektronlarga ega, ular qarshiligi pas bo’ladi.
• IZULATOR - oz miqdordagi erkin elektronlarga ega bo'lgan material. Izolyator elektr tokining oqishini oldini oladi va yuqori qarshilikka ega (shisha, kauchuk, quruq yog'och).
• Yarim o'tkazgich – oz miqdordagi erkin elektronlarni o'z ichiga oladi, lekin ularning soni harorat oshishi bilan ortishi mumkin, bu esa o'tkazuvchanlikning oshishiga olib keladi ( germaniy, kremniy ).

Yarimo'tkazgichlar

• Yarimo'tkazgichli qurilmalarda toza yarimo'tkazgichlar ishlatilmaydi , chunki ular past o'tkazuvchanlikka ega va bir tomonlama o'tkazuvchanlikni ta'minlamaydi.
• Yarimo'tkazgichni doping (nopoklik kiritish) orqali yaxshi o'tkazgich qilish mumkin. Kiritilgan nopoklikka qarab, hosil bo'lgan materialda erkin elektronlarning ko'pligi ( n -tipli yarimo'tkazgich ) yoki erkin elektronlarning etishmasligi ( p -tipli yarimo'tkazgich ) bo'ladi .