|
Ma’lumotlar bazasi arxitekturasi va uch bosqichli arxitektura
|
| bet | 7/71 | | Sana | 28.05.2024 | | Hajmi | 24,2 Mb. | | #255852 |
Bog'liq Ma\'lumotlar bazasi. ZaynidinovX.N.
Ma’lumotlar bazasini sinflarga ajratish
Ma’lumotlar bazasini uch bosqichli arxitekturasi
Ma'lumotlarni fizik va mantiqiy tavsifi
M a’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil eluvchilari
Tayanch so'zlar: Ma'lumotlarni logik tavsifi, fizik tavsifi, arxitekmra, administrator, konseptual, MBBT.
Obyektlarni sinflarga ajratish deyilganda, barcha obyektlar to‘planiini birorta norasmiy belgi bo‘yicha qism to‘plamlarga ajratishni tushunamiz. MBni murakkabligini hisobga olib, uni sinflarga ajratish belgi lari xilma-xil. Hozirgi kunda MBni quyidagi sinflari ko‘p ishlatiladi:
1.MB ma’lumotlarni tasvirlash shakliga qarab: video, audio, multimedia guruhlariga ajratish mumkin.
2 .Video MB ma’lumotlarini ko‘rinishiga qarab o‘z navbatida matnli va grafik tasvirli bo‘ladi.
Matnli MB ma’lumotlarni strukturalanganligaga qarab strukturalangan, qisman strukturalangan va strukturalanmagan MB ga boMinadi.
Strukturalangan MB o"z navbatida m a’lumotlarni modeliga qarab: ierarxik, tarmoqli, relvatsion, obyektli relyatsion, obyektga yo'naltirilgan MBga boiinadi. Bundan lashqari strukturalangan MBlari strategik va dinamik shuningdek, markazlashgan va taqsimlangan MBga boiinadi. MBni foydalanuvchilar soniga qarab: bitta va ko‘p foydalanuvchili
II
MBga boMainiz va ular m a’lumotlarni saqlanisliiga qarab operatsion va analitik bo‘ladi,
Sanab o'tilgan guruhlardan tashqari iqtisodiy nuqtai nazardan pulli va pulsiz MBga boiinadi. Shiuiingdek, murqjaat qilish darajasiga qarab: ommabop va murojaati cheklangan MBga bo'linadt.
MBni logik va fizik tavsiflash.
Ma’lumotlami tavsiflash va ular orasidagi munosabat aloqalar o‘rnatish 2 xil ko'rimshda bo'ladi:
Logik yoki mantiqiy;
Fizik;
Fizik tasvirlashda m a’lumotlar mashinani tashqi xotirasida saqlashi bilan izohlanadi. Mantiqiy tasvirlashda esa amaliy dasturchi yoki foydalanuvchi tomonidan m a’lumotlami tasvirlash ko'rinishi tushuniladi.
1.1-rasm. Ma'lumotlarni fizik va mantiqiy joylashuvi
M a ’lumotlar bazasini uch bosqichli arxitektnrasi, M a’lumotlar bazasini boshqarish tizimini qanday tashkil ctifishini o'rganishdagi ilmiy izlanishlar, ularni amalga osliirislmi xilma-xil usullarini ko ‘rsatib beradi. Bulaming ichidan eng optimal varianti Amerika Milliy Standartlashtirish Instituti - ANSI (American National Standarts Institute) tomonidan taqdim elilgan М В т udi bosqichli tashkil etish usuli hisoblanadi.
modeli
Tashqi modeliar - eng yuqori bosqich. Bunda har bir model o ‘zining ma’lumotlar tavsifini qabul qiladi. Har bir ilova, o‘ziga kerakli zarur bo'lgan m a’lumotlarni ko'radi va qayta ishlavdi Masalan, ishchilarni malakasi bo‘yicha taqsimlash tizimi xizmatchi malakasi haqidagi ma’lumotlarni ishlatadi. Unda oklad, manzili. telefoni haqidagi axborotlar muhim emas va oxirgi m a’lumotlar xodimlar bo'limi qism tizimida ishlatiladi.
Konseptual bosqich - markaziy boshqarish bosqishi bo Llib, bunda MB eng ko‘p umumiy holda tasvirlanib, u shu MB bilan ishiaydigan barcha ilovalar ishlatiladigan m a’lumotlarni qamrab oladi. Umuman konseptual bosqich MB yaratilgan predmet sohani umumlashgan modelini akslantiradi. Bu model obyektlaming muhim xossalarini shakllantirish uchun xizmat qiladi.
Fizik bosqich - fayllarda joylashgan ma’lumotlarni tashqi axborot saqlovchilarida joylashishini belgilaydi. Bu arxitektura m a’lumotlar bilan ishlaganda mantiqiy va iizik mustaqillikni ta’minlab beradi.
13
Mantiqiy mustaqilliylik bitta ilovani o'zgartirishm. slui baza bilan ishlaydigan boshqa ilovani o‘zgartimiasdan amalga osliirishni bildiradi.
Fizik mustaqilliylik, saqlanuvchi m a’lumotlarni bir qattiq diskdan boshqasiga ko‘chirganda uni ishlash qobiliyatini saqlab qolgan holda o‘tkazishni bildiradi.
1.2 -rasmda ko‘rsatilgan boshqa modellar kompyuter uchun
}o‘naltirilgan hisobianadi. Ular yordamida MBBT dasturlar va foydalanuvchilarga saqlanayotgan m a’lumodardan foydalanish uchun imkoniyat yaratadi. Bu irnkoniyat m a’lumotlarni fizik joylashishini hisobga olmasdan, balki dasturlar va foydalanuvchilar nomlari bo‘yicha amalga oshiriladi. MBBT kerakli m a’lumotlami tashqi eslab qolish qurilmasidan ma’lumotlarning fizik modeli bo‘yicha izlaydi.
Demak, kerakli ma’lumotlardan foydalanishga mxsat aniq bir MBBT yordamida bajariladi. Shuning uchun, ma’lumotlar modeli usbbu MBBT ma’lumotlarni tavsiflash tilida tavsiflanishi kerak bodadi. M a’lumotlarning infologik modeli bo‘yicha yaratiladigan bunday ialsiviga ma’lumotlarning datalogik modeli deyiladi.
Uch bosqichli arxitektura (infologik, datalogik va fizik bosqieh) ma’lumotlarning saqlanishi unga ishlatiladigan dasmrga bogdiqmasligmi ta’minlaydi. Kerak bodganda saqlanayotgan maMumotlami boshqa ma’lumot tashuvchilarga yozib qo'yish va fyoki) ma’lumotlarning fizik modelini o‘zgartirish bilan lining fizik uizilmasini qayta tashkil etish mumkin. Tizimga istalgan yangi foydalanuvchilarni (yangi ilovalarni) qo‘shish mumkin. Agar datalogik model kerak bo'lsa, uni qo'shish mumkin.
|
| |
