|
Bulutli texnologiyalar rivojlanishining asosiy yo'nalishlari
|
bet | 6/7 | Sana | 01.12.2023 | Hajmi | 1,57 Mb. | | #109391 |
Bog'liq Akademik litseylar talabalariga “Bulutli texnologiyalar bilan ishlash ” laboratoriya ishi ko‘nikmalarini shakllantirish va interaktiv usullarini qo‘llash metodikasi. Bulutli texnologiyalar rivojlanishining asosiy yo'nalishlari
Bulutli hisoblash tizimini rivojlantirishning to'rtta asosiy yo'nalishlari:
Ba'zi mahsulotlar foydalanuvchilarga to'g'ridan-to'g'ri saqlash tizimlari, o'rta dasturlar, hamkorlikni qo'llab-quvvatlash va ma'lumotlar bazalari kabi Internet xizmatlarini taqdim etadi.
Xizmat sifatida infratuzilma ( IaasInglizchaInfrastructure-as-a-service) qayta ishlash, saqlash, tarmoq va boshqa fundamental hisoblash resurslarini o'zini boshqarish uchun bulutli infratuzilmadan foydalanish imkoniyati sifatida taqdim etiladi, masalan, iste'molchi operatsion tizimlar, platformalar va boshqalarni o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan o'zboshimchalik bilan dasturiy ta'minotni o'rnatishi va boshqarishi mumkin. dasturiy ta'minot. Iste'molchi operatsion tizimlarni, virtual saqlash tizimlarini va o'rnatilgan ilovalarni boshqarishi, shuningdek, mavjud tarmoq xizmatlari (masalan, xavfsizlik devori, DNS) ustidan cheklangan boshqaruvga ega bo'lishi mumkin. Bulutli provayder tomonidan bulutning jismoniy va virtual infratuzilmasi, jumladan tarmoq, serverlar, ishlatiladigan operatsion tizimlar va saqlash tizimlarining monitoringi va boshqaruvi ta'minlanadi. Foydalanuvchilarga misollar (tizimni ishlab chiquvchilar, ma'murlar, IT-menejerlar).
Xizmat sifatida platforma ( PaaSInglizchaPlatform-as-a-Service) - iste'molchiga bulutli infratuzilmadan yangi yoki mavjud ilovalarni (xususiy, buyurtma asosida ishlab chiqilgan yoki sotib olingan takrorlanadigan ilovalarni) keyinchalik joylashtirish uchun asosiy dasturiy ta'minotni joylashtirish uchun foydalanish imkoniyati berilgan model. Ushbu platformalar bulut provayderi tomonidan taqdim etiladigan amaliy dasturiy ta'minot - ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari, o'rta dasturlar va dasturlash tillarining ish vaqti vaqtlarini o'z ichiga oladi. Bulutning asosiy jismoniy va virtual infratuzilmasi, shu jumladan tarmoq, serverlar, operatsion tizimlar, saqlashni, monitoring va boshqarish bulut ta'minotchisi tomonidan, ishlab chiqilgan yoki o'rnatilgan ilovalar, shuningdek, iloji bo'lsa, atrof-muhit (platforma) konfiguratsion parametrlari bundan mustasno, amalga oshiriladi. Foydalanuvchi misollari (dastur ishlab chiqaruvchilari, sinovchilar, ma'murlar)
Dastur xizmat sifatida ( SaasInglizchaSoftware-as-a-service) - iste'molchiga bulutli infratuzilmada ishlaydigan va turli xil mijoz qurilmalarida yoki ingichka mijoz orqali, masalan brauzer orqali (masalan, veb-pochta orqali) yoki internet orqali ishlaydigan provayderning amaliy dasturidan foydalanish imkoniyati taqdim etiladigan model. dastur interfeysi. Bulut provayderi tomonidan bulutning asosiy jismoniy va virtual infratuzilmasi, shu jumladan tarmoq, serverlar, operatsion tizimlar, saqlash yoki hatto alohida amaliy xususiyatlar (foydalanuvchi ilovalari konfiguratsionsozlamalarining cheklangan to'plami bundan mustasno) monitoringi va boshqarilishi amalga oshiriladi. Foydalanuvchi misollari (biznes foydalanuvchilari, dastur ma'murlari).
Boshqalar * aaS: masalan:
DaaS (Desktop-as-a-Service) har bir foydalanuvchiga boshqa dasturlarni sozlash va o'rnatish qobiliyatiga ega bo'lgan standartlashtirilgan virtual ish stantsiyasini taqdim etadi. Kirish oddiy mijoz orqali tarmoq orqali amalga oshiriladi, bu odatiy kompyuterdan smartfongacha (GoogleChrome OS) har qanday narsa bo'lishi mumkin. CaaS (Communications-as-a-Service) - uchinchi tomon echimlari yordamida bitta korxona ishchilari o'rtasida barcha turdagi aloqalarni (ovoz, pochta) tashkil qilish uchun dasturiy va apparat vositalarining birikmasi. SaaS-ga alternativa S + S (Software + Services) deb nomlangan Microsoft tomonidan targ'ib qilinadi va odatiySaaS va doimiy arzon dasturning kuchli tomonlarini birlashtiradi. Bu keng tarqalgan dastur, ammo masofaviy xizmatlarga e'tibor qaratish kerak. Bulutli hisoblash jiddiy texnologik tendentsiyaga aylanmoqda - ko'pgina mutaxassislarning fikriga ko'ra, keyingi besh yil ichida bulutli hisoblash nafaqat IT jarayonlarini, balki axborot texnologiyalari bozorini ham o'zgartiradi. Ushbu texnologiya tufayli har xil turdagi qurilmalar, shu jumladan kompyuterlar, noutbuklar, smartfonlar va PDA-lar foydalanuvchilari bulutli kompyuterlar provayderlari tomonidan taqdim etiladigan xizmatlar orqali dasturlarga, saqlash tizimlariga va hatto Internet dasturlarini ishlab chiqish platformalariga kirish imkoniyatiga ega bo'ladilar. provayderlar serverlarida joylashtirilgan holat. Yuqorida aytilganlarning barchasidan kelib chiqib, xulosa qilish mumkinki, bulutli hisob-kitoblardan foydalanganda, axborot texnologiyalari iste'molchilari kapital xarajatlarini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin - ma'lumotlar uzatish markazlarini qurish, server va tarmoq uskunalarini sotib olish, uzluksizlik va mavjudlikni ta'minlash uchun dasturiy ta'minot echimlari - bu xarajatlar o'zlashtirilmaydi. bulutli xizmat ko'rsatuvchi provayder. Bundan tashqari, axborot texnologiyalari infratuzilmasining yirik ob'ektlarininguzoq vaqt qurilishi va foydalanishga topshirilishi va ularning boshlang'ich narxining yuqoriligi iste'molchilarning bozor talablariga moslashuvchan javob berish qobiliyatini cheklaydi, bulutli texnologiyalar esa hisoblash quvvatiga bo'lgan talabga deyarli darhol javob berish imkoniyatini beradi. Bulutli hisob-kitoblardan foydalanganda, iste'mol xarajatlari operatsion xarajatlarga yo'naltiriladi - shu bilan bulutli provayderlarning xizmatlari uchun to'lash xarajatlari tasniflanadi.
2.2 Ta’limda bulutli texnologiyalardan foydalanishning samaradorligi
Bugungi kunda O’zbekiston ta’lim tizimini qayta ko’rib chiqish va isloh qilish zaruratiga duch kelmoqda. Ya’ni, ta’lim jarayonida zamonaviy odam bilim va ko’nikmalarni to’plashi kerak emas, balki mustaqil ravishda, boshqa odamlar bilan birgalikda mazmunli maqsadlarni qo’yishi, o’z-o’zini tarbiyalash vaziyatlarini yaratishi, vositalarni izlash va ishlab chiqarish qobiliyatiga ega bo’lishi kerak, bu muammolarni hal qilish usullari hisoblanadi. O’z-o’zidan ma’lumki, bulutli texnologiyalar bu yerda bolalar birgalikda chizish va eslatma olishlari mumkin bo’lgan oddiy onlayn vositalardan tortib, loyihalarda hamkorlik qilish uchun murakkab texnologiyalargacha juda mos keladi. Bunda talabalar faol ishtirok etadilar, talabalarning SaaS texnologiyalaridan foydalanishi evaziga bulutli texnologiyalarning imkoniyatlaridan foydalanishi mumkin, bundan tashqari IT ilovalari va bulutli veb-xizmatlarni ijaraga olishi, chunki ular orasida mutlaqo bepuli ko’p. Ta’limda bulutli texnologiyalardan foydalanishga misol sifatida quyidagilarni aytish mumkin: — elektron kundaliklar, jurnallar; — talabalar va o’qituvchilar uchun shaxsiy hisoblar; — interaktiv qabul qilish: — talabalar ma’lumot almashishlari mumkin bo’lgan tematik forumlar; — o’qituvchi yo’qligida yoki uning rahbarligida talabalar muayyan ta’lim muammolarini hal qilishlari mumkin bo’lgan ma’lumotlarni qidirish; — bulutli ma’lumotlarni saqlash. Ta’lim faoliyatida bulutli texnologiyalardan foydalanish yo’nalishlari quyidagilardan iborat: 1. Hujjatlar bo’yicha xodimlarning hamkorligi. Masalan, ta’lim dasturi yoki yillik reja. Ushbu hujjat ma’muriyat xodimlari va har qanday sohaga mas’ul bo’lgan o’qituvchilar tomonidan tuziladi, masalan, ta’lim psixologi, ijtimoiy o’qituvchi yoki sog’liqni saqlash uchun mas’ul. Har kim hujjatning o’z qismi uchun javobgardir va boshqa bloklarga o’zgartirish kirita olmaydi. Bulutli texnologiyalarda hamkorlik qilish uchun siz bulutli xotiraga hujjat yaratishingiz yoki qo’yishingiz va unga havola yoki elektron pochta manzili bo’lganlarga kirishni ta’minlashingiz kerak bo’ladi. 2. Talabalarning birgalikdagi loyiha ishi. Talabalar loyihalar uchun mavzularni olishadi. Keyin ular 2 guruhga bo’linadi. Har bir guruhning o’z vazifalari bo’ladi, bunda menejer hujjat yaratadi va kirish huquqini beradi. Bular havolalar yoki elektron pochta manzillari bo’lishi mumkin. Talabalar uyda yoki maktabda loyiha ustida ishlashadi, hujjatlarni mazmun bilan to’ldiradilar, ish tugagach, o’qituvchiga kirish huquqi beriladi. Agar kerak bo’lsa, o’qituvchi o’quvchilar tuzatishlar kiritishi uchun sharhlar qoldirishi mumkin bo’ladi. Masalan, Google Docs-dan foydalanish, uning asosiy afzalligi hujjatlarni (matnlar, rasmlar, taqdimotlar, jadvallar) birgalikda tahrirlash imkoniyatidir. 3. Masofaviy ta’lim. O’qituvchi elektron kundalik yordamida talabalarga topshiriq taklif qiladi. Masalan, yozma topshiriqlar, talaba hujjat yaratadi yoki hujjat ustida ishlaydi. O’qituvchi o’zgartirilgan hujjatni ko’rishi mumkin, chunki u unga kirish huquqiga ega. Bulutli hisoblashning qabul qilinishi odatdagidek davom etuvchi qaytarilmas jarayondir. Yaqin kelajakda «bulutlar» G’arbdagi kabi O’zbekistonda ham keng tarqalgan texnologiyaga aylanadi. Bugungi kunda bulutli hisoblash har bir shaxs deyarli har kuni foydalanadigan narsadir. Bulutli texnologiyalarning tez tarqalishi biz uchun bulutli xizmatlarni ta’lim muassasasi tizimiga integratsiya qilishda qiyinchilik tug’dirmoqda. Bulutli hisoblash ta’lim, tadqiqot va amaliy ishlanmalar va masofaviy ta’limda keng qo’llanilishi istiqbollariga ega. Ta’lim tizimida bulutli texnologiyalardan foydalanish ta’lim maydonini ochiq qilish imkonini beradi. Ta’lim jarayonida bulutli yechimlardan foydalanish imkoniyatini hisobga olgan holda, amalga oshirishning mumkin bo’lgan qiyinchiliklari va mavjud kamchiliklarni ta’kidlash kerak. Talabalarga o’qiladigan fan o’qituvchisi har doim ham ta’lim jarayonini ta’minlash vazifasining bir qismi sifatida bulutli resurslarni boshqarishga qodir emas. Tarmoq ulanishiga bog’liqlik mavjud va muhim ma’lumotlar bilan ishlashda mahalliy kompyuterlarda va portativ ommaviy axborot vositalarida zaxira nusxalarini yaratish kerak. Innovatsion IT-ilovalarga e’tibor qaratish lozim, masalan, hozirda ta’lim jarayonida foydalanish mumkin bo’lgan ko’plab bulutli xizmatlar mavjud. Google korporatsiyasi Internetga ulangan istalgan brauzer (Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera, Internet Explorer va boshqalar) oynasida foydalanish mumkin bo’lgan ko’plab ilovalar va xizmatlarni ishlab chiqadi va taqdim etadi. Keling, Google tomonidan ta’lim muassasalari uchun taqdim etiladigan asosiy onlayn bulutli hisoblash xizmatlarini ko’rib chiqaylik. Gmail — bu tezkor xabar almashish, ovozli va video chat, mobil aloqa, spam va viruslardan himoya qiluvchi to’liq xususiyatli elektron pochta mijozidir. Google Groups simulyatsiya qilingan forumlar va pochta roʻyxatlariga asoslangan boshqaruv va jamoaviy ish vositasidir. Oxirgi oʻn yillikda turli mamlakatlar oʻqituvchilarining xalqaro pedagog olimlar hamjamiyatida tahlil qilingan innovatsion tajribasi taʼlim tizimiga AKTni integratsiyalashuv jarayonlarining umumiy muammolari, mexanizmlari va rivojlanish qonuniyatlarini aniqlash imkonini berdi, bu esa alohida eʼtiborni talab qiladi va an’anaviy pedagogikadan XXI asrning raqamli pedagogikasiga raqamli ko’prik qurish, barcha uchun ochiq ta’limning yangi davrini boshlab berish bo’yicha butun pedagogik hamjamiyatning ishini hisobga olish zarur.
Xulosa
Axborot va kommunikatsion texnologiyalariga asoslangan innovatsion ta’lim texnologiyalari va didaktik modellarni ommaviy va samarali qo’llash orqali ta’lim tizimini raqamli avlodga moslashtirish zarur. Shu bilan birga, ta’lim jarayonida tadqiqotga asoslangan yondashuvdan faol foydalanish lozim va bu bilan ilmiy tadqiqotga talabalarning ko’nikmalarini rivojlantirish va IT-kompetensiyga asoslangan ijodiy qobiliyatlarini va ijodiy fikrlashlarini shaklantirish mumkin.
Ushbu kurs ishini xulosalaydigan bo’lsak, intеrnеt birinchi navbatda tarmoq mijozlariga o’zaro ma’lumotlar almashish, virtual muloqot qilish imkonini yaratib bеruvchi "informatsion magistral" vazifasini o’taydi, ikkinchidan esa unda mavjud bo’lgan ma’lumotlar bazasi majmuasi dunyo bilimlar omborini tashkil etadi. Bundan tashqari intеrnеt bugungi kunda dunyo bozorini o’rganishda, markеting ishlarini tashkil etishda zamonaviy biznеsning eng muhim vositalaridan biriga aylanib bormoqda. Bugungi kunda O’zbekiston ta’lim tizimini qayta ko’rib chiqish va isloh qilish zaruratiga duch kelmoqda. Ya’ni, ta’lim jarayonida zamonaviy odam bilim va ko’nikmalarni to’plashi kerak emas, balki mustaqil ravishda, boshqa odamlar bilan birgalikda mazmunli maqsadlarni qo’yishi, o’z-o’zini tarbiyalash vaziyatlarini yaratishi, vositalarni izlash va ishlab chiqarish qobiliyatiga ega bo’lishi kerak, bu muammolarni hal qilish usullari hisoblanadi. O’z-o’zidan ma’lumki, bulutli texnologiyalar bu yerda bolalar birgalikda chizish va eslatma olishlari mumkin bo’lgan oddiy onlayn vositalardan tortib, loyihalarda hamkorlik qilish uchun murakkab texnologiyalargacha juda mos keladi. Bunda talabalar faol ishtirok etadilar, talabalarning SaaS texnologiyalaridan foydalanishi evaziga bulutli texnologiyalarning imkoniyatlaridan foydalanishi mumkin, bundan tashqari IT ilovalari va bulutli veb-xizmatlarni ijaraga olishi, chunki ular orasida mutlaqo bepuli ko’p.
|
| |