39
8- Amaliy mashg’ulot. Gidrologik kartani komponovkasini ishlab chiqish va
nashrga tayyorlash, kartani joylashtirish. Gidrologik ma’lumotlarni geografik
axborot tizimida aks ettirish, geotasvirlash, sinflash va qayta sinflash.
Gidrologik kartani qiyoslash.
Ishning maqsadi: Ushbu amaliy mashg’ulotning maqsadi GIS tizimlari orqali
yaratilgan xaritalarni foydalanuvchiga taqdim etish.
Turli masshtab va
maqsadlardagi xaritalarni chop etish. SHartli belgilar va xarita xossalarini xaritada
ifodalash.
Ishni bajarish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlar
Berilgan: ArkMap dasturi hamda talaba tamonidan 1 amaliy mashg’ulotda
yuklab olingan xarita va uning asosida 4-amaliy mashg’ulot asosida suv
omborining yaratilgan sheyp fayli.
Ishni bajarish maqsadida qo’yilgan vazifalar
1)
YUqoridagi berilgan tasvir va sheyp
fayllarni dizaynlab turli
formatlarda foydalanuvchiga taqdim etish.
2)
Bajarilgan ishning tahliliy bayoni
Ishni bajarish tartibi
1. ArkMap dasturi yordamida xaritalarni dizaynlash. Xaritani
dizaynlashda dasturning Vstavka panelidan foydalaniladi. Ushbu panel ArkMap
dasturi yuqori qismida joylashgan (43-rasm).
43-rasm. Xaritani dizaynlash va foydalanuvchiga taqdim etish.
40
Yaratiladigan xaritalarda eng muhim talab etiladigan belgilar bular Shimol
va masshtablaridir ular quyidagi tartibda qo’yiladi (44-rasm).
44-rasm. Xaritani dizaynlash va foydalanuvchiga taqdim etish.
Vstavka bosiladi, shimol belgilari qatori tanlanadi va natijada hosil bo’lgan
oynadan kerakli shimol belgisi tanlanadi va OK tugmasi bosiladi. Natijada xaritada
shimol belgisi paydo bo’ladi. Uni kerakli joyga olib
borish va kattalashtirish
imkoni mavjud (44-rasm). Masshtab belgisini qo’yishda ham xuddi shu tartib ish
amalga
oshiriladi Vstavka bosiladi, masshtab belgisi qatori tanlanadi va natijada
hosil bo’lgan oynadan kerakli masshtab belgisi tanlanadi va o’lchov
birligi
belgilanadi va OK tugmasi bosiladi. Natijada xaritada masshtab belgisi paydo
bo’ladi. Uni kerakli joyga olib borish va kattalashtirish imkoni mavjud (45-rasm).
42
47-rasm. Xaritani dizaynlash va foydalanuvchiga taqdim etish.
Tayyor bo’lgan xaritani foydalanuvchiga yetkazish
uchun ArkMap dasturi
yuqori qismidagi Fayl qatori belgilanadi. Hosil bo’lgan ustundan xaritani eksport
qilish qatori tanlanadi. Hosil bo’lgan oynada saqlanadigan
fayl va format hamda
sifati belgilanadi (48-rasm).
