|
Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalari universiteti
|
bet | 1/16 | Sana | 16.05.2024 | Hajmi | 84,9 Kb. | | #237009 |
Bog'liq kiberhuquq maruza
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALARI UNIVERSITETI
KIBERXAVFSIZLIK FAKULTETI
Kiber-huquq va kiber-etika
Mustaqil ish
Guruh:715-21
Bajarildi:Usmonov Muhammad
Fan o’qituvchisi: Murodov Ma’murjon Ma’rupovich
Toshkent 2024
Dasturlarni ishonchliligini va butunligini taʼminlash kriptografik vositalari
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qisim
1.DTni ruxsat etilmagan o’zgartirishlardan himoyalash.
2.Dasturlarni ishonchliligini va butunligini ta’minlash kriptografik vositalar. 3.Shartli bepul bo’lgan DT ni himoyalash usullari.
III.Xulosa
IV.Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Hozirgi kunda dunyo miqyosida axborot texnologiyalarining jadal sur’atlar bilan rivojlanib borishi axborotlarning noqonuniy tarqalishi, o‘g‘irlanishi, noqonuniy tarzda axborotga egalik qilib, yolg‘on axborotga o‘zgartirib qo‘yilishi kabi bir qator dolzarb masalalarni ham kelib chiqishiga sabab bo‘lmoqda.Internet tarmog‘i joriy qilinganidan boshlab, axborotni o‘g‘irlash, axborot mazmunini buzib qo‘yish, avval qo‘lga kiritilgan uzatmalarni qayta uzatish, jo‘natmalarni ruxsat etilmagan yo‘l orqali jo‘natish hollari ortdi. Hozirgi kunda dunyo miqyosida axborot texnologiyalarining jadal sur’atlar bilan rivojlanib borishi, aholi uchun juda ko‘p imkoniyatlarni yaratishi bilan birga, ushbu texnologiyalar yordamida almashinadigan axborotlarning noqonuniy tarqalishi, o‘g‘irlanishi, noqonuniy tarzda axborotga egalik qilib, yolg‘on axborotga o‘zgartirib qo‘yilishi kabi bir qator dolzarb masalalarni ham kelib chiqishiga sabab bo‘lmoqda.Internet tarmog‘i joriy qilinganidan boshlab, axborotni o‘g‘irlash, axborot mazmunini buzib qo‘yish, avval qo‘lga kiritilgan uzatmalarni qayta uzatish, jo‘natmalarni ruxsat etilmagan yo‘l orqali jo‘natish hollari ortdi. Natijada axborot xavfsizligini ta’minlash, ya’ni bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavflarni oldini olish masalasi respublikamiz uchun ham dolzarb mavzuga aylandi.Shuning uchun hozirda axborot xavfsizligini ta’minlashga juda katta e’tibor qaratilmoqda. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 3 apreldagi “O‘zbekiston Respublikasida axborotni kriptografik muhofaza qilishni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-614-son qarorini misol sifatida olishimiz mumkin. Ushbu qaror “Axborotlashtirish to‘g‘risida” va “Davlat sirlarini saqlash to‘g‘risida”gi qonunlariga muvofiq, shuningdek axborotni muhofaza qilishning kriptografik vositalari hamda kriptografiya tizimlaridan foydalangan holda maxfiy yoki davlat sirlaridan iborat bo‘lgan ma’lumotlar bayon etilgan axborotni muhofaza qilish faoliyatini tartibga solish maqsadida ishlab chiqilgan.
DTni ruxsat etilmagan o’zgartirishlardan himoyalash
Dasturiy ta'minotning intellektual mulki, shuningdek, dasturiy ta'minot IP sifatida ham tanilgan, nusxa ko'chirish, o'g'irlash yoki egasi tomonidan ruxsat etilmagan boshqa foydalanishdan qonun bilan himoyalangan kompyuter kodi yoki dasturi. IP dasturiy ta'minot ushbu kod yoki dasturiy ta'minot huquqlarini yaratgan yoki sotib olgan kompani yaga tegishli. Uni boshqa birov tomonidan ruxsatsiz ishlatish noqonuniy hisoblanadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalari universiteti
|