|
Kompozitor Manas Leviyevdin simfoniya iskerligi
|
| bet | 6/8 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 108,38 Kb. | | #234647 |
Bog'liq Muzika tarixi kursxxxxx2.3 Kompozitor Manas Leviyevdin simfoniya iskerligi.
1948 jılda saqna júzin korgan (qayta qoyilishi 1967 y.) Navaiydıń «Sab'ai kóshpeli» dástanı tiykarında jazılǵan «Suxayl hám Mehri» (libretto K. Otaboev, v.Gubskayalar) baleti hám 1949 jıl Ornıqlıiy atındaǵı muzıkalı teatrda saqnada qoyilgan «Altın qol» (Uygun p'esasi) muzıkalı drama hám komediya (qayta redakciyası 1952 y.) M. Levievga úlken maba keltiriw menen birge osha ortalıqta zamanagóy ozbek professional muzıka kórkem óneri tariyxında birinshi ǵárezsiz túrde hám milliy usılda jaratılǵan saqna dóretpeler de edi. SHuning ushın bolsa kerek, kelesinde kompozitor teatr ushın muzıka bastalashga miyir qoydı.
2.4. Kompozitor Manas Leviyevdin muzıkalı drama iskerligi.
Muqumiy atındaǵı muzıkalı teatrda, xalıq arasında ataqlı muzıkalı drama hám muzıkalı komediyalarning muzıka avtorı bolıp tabıladı: «Toshbolta aslam» (H. Gulom p'esasi, 1961 y.), «Ájep sawdalar» (H. Gulom p'esasi, 1969 y.), «Dáwirli - Omonali» (G. Gulomning «SHum bala» shıǵarması tiykarında H. Gulom p'esasi, 1973 y.), «Xızmetingizga tayınmiz» (F. Musajonov hám B. Ixtiyorov p'esalari, 1981 y.) muzıkalı komediyalar, «Kimga tay, kimga aza» (N. Saparov p'esasi, 1962 y.), «Názik nálim» (CH. Aytpatovning sol atlı qıssası tiykarında H. Gulom p'esasi, 1978 y.), «Máńgilik» (H. Gulom p'esasi) muzıkalı dramalar menen tómendegi drama dóretpelerge de muzıkalar jarattı : «Semurg» (Zulfiya hám S. Somovalar p'esasi), «YOlgonchi dárkar» (D. Peafisa p'esasi), «Baxıt qasıgi» (Uygun p'esasi), «SQalesi sazana» (A. Qahhor p'esasi),«Muhabbat ańızı» (N. Hikmet p'esasi), «Turkiya haqqında gúrriń» (N. Hikmet) «Jazair meniń watanim» (Kergish p'esasi), «Hamza» (K. YAshin hám A. Umariylar p'esasi), «Mırza Ulugbek» (M. SHayxzoda p'esasi). Kompozitor M. Leviev 1957 jılda I. Ullıov hám M. Burhonovlar menen sheriklikte tómendegi ozbek kinolarına da muzıka jaratqan : «Aral balıqchilari» hám 1959 jılı «Íshqı ketkeningman» (rej. Y. Eń úlkenov), ozi ǵárezsiz túrde bolsa tómendegi kinofilmlarga muzıka bastaladi: «Máhellede duvduv gap» (rej. SH. Abbosov, 1960 y.), «Bloknotdan beta», 1966 jılı «Sayyot qangirogi» (rej. Y. Eń úlkenov), 1969 jılı «Otgan kún» (rej. I. Eń úlkenov). 1971 jılı rejissor L. Fayziev kompozitor M. Levievning «Suhayl hám Mehri» baleti tiykarında «Janlı miniaturalar» atlı kinofilm jarattı.
M. Leviev jeke atqarıwshılar, ayaq oyınshı hayal-qızlar, túrli cholgu hám vokal ansambllar, qor hám orkestr, «Báhár» oyın ansamblı hám filarmoniya «Qosıq hám raqs» ansambllar repertuarlarini bayıtıw maqsetinde júdá kop dóretpeler jarattı. Olardan ayırımlarınıń atların eskertip otsak jetkilikli: «Fizkulturachilar paradiga» arnawlı jazılǵan muzıka (1947 y.), «YOrqin yol» (T. Talshıq sazı, 1947 y.), «Aq altın» (M. SHayxzoda sazı 1958 y.) kantatalar, ozbek xalıq cholgu ásbaplar orkestri ushın 5 bólekli «YPalawlıq» syuitasi, «Qaharmanlıq» uvertyurasi, «SHodiyona» poemasi, qor hám jalǵız atqarıwshı menen, «Paxta bayramı» syuitasi, «Gulla, jasna Ozbekiston» syuitasi hám basqalar.5
M. Leviev dóretiwshilik jumısları menen respublikamız muzıka kórkem óneriniń rawajlanıwına úlken úles qoshdi hám úlken muzıka miyraslar qaldırdı. Ol 1961 jılı «Ozbekistonda xızmet korsatgan kórkem óner ǵayratkeri», 1972 jılı «Ozbekiston xalıq artisti», 1979 jılı Respublika Mámleket sıylıqına iye boldi. Bir neshe medallar, Ozbekiston hám Belarusiya húkimetiniń eń húrmetli jarlıqları menen tagdirlangan.
|
| |
