Elektr energetika yo’nalishi
520-22-guruh o’quvchisi.
Karimov Muhammadyahyo Abdug’appor o’g’li.
KOMPYUTER TASHKIL ETILISHI FANIDAN
5-TOPSHIRIQ
MAVZU:
BUYRUQLAR TIZIMI ARXITEKTURASI. XOTIRA TURLARI VA
XUSUSIYATLARI.
Ishdan maqsad:
Kompyuterda buyruqlar tizimini o‘rganish hamda
xotira va uning
xususiyatlari haqida nazariy ma’lumotlarga ega bo‘lish.
Nazariy qism:
Operatsion tizim tushunchasi (Windows, Linux, Android va h).
Operatsion tizim (OT) - bu sodda qilib aytganda dastur bo'lib, u barcha boshqa
dasturlar va hardware orasida muloqotni ta'minlaydi.
U temir-tersakdan iborat
qurilmani turli xil vazifalarni bajara oladigan kompyuterga aylantiradi.
Hozirgi kunda juda ko'plab operatsion tizimlar mavjud. Masalan, Windows, MacOS,
Linux distributivlari. Eng mashhur mobil operatsion tizim lar - Android va iOS.
Hozirda hattoki ba'zi choynaklarda ham o'zining maxsus operatsion tizimi bor.Turli
xil qurilmalar uchun turli xil operatsion tizim larni uchratish mumkin. Ammo
ularning barchasining maqsadi bir - foydalanuvchi
uchun muayyan vazifalarni
bajarish imkoniyatini yaratish.
Shunday qilib, operatsion
tizim kompyuter va
dasturlar orasida aloqani nazorat qilar ekan. operatsion tizim dasturlar uchun qurilma
xotirasiga, tarmoqqa, tashqi qurilmalar bilan o'zaro aloqaga va boshqa resurslarga
ma'lum bir cheklovlarni qo'yishi mumkin. Operatsion
tizimni xuddi adolatli
hakamdek tasavvur qilishimiz mumkin. Masalan, kompyuteringizda
bir vaqtning
o'zida browser, media player va yana boshqa dasturlar ishlab turibdi deylik. Shu
vaqtda operatsion tizim dasturlarga faqat zarur bo'lgan resurslardan foydalanishiga
ruxsat beradi va ularni nazorat qiladi.
Har bir operatsion tizim quyidagi muhim funksiyalarni bajaradi:
- Ma'lumotlarni himoya
qilish va xavfsizlik;
- Resurslarni boshqarish;
- Hardware va tashqi qurilmalar o'rtasidagi muloqot;
- Fayllarni boshqarish;
- Boshqa dasturlarni ishga tushirish va hokazolar.
