|
Nabiyev ibroxim 4-Topshiriq Daraxtlar poyasining anatomik tuzilishini o’rganish
|
| bet | 1/2 | | Sana | 16.03.2024 | | Hajmi | 193.64 Kb. | | #174753 |
Bog'liq NABIYEV I BOTANIKA Hoshimova Marjona, Mamasoliyev Umidjon, Diniy ekstrеmizm va tеrrоrchilik-insоniyat uchun хavf ekanligi to’g’risida., 5 Ragbatlantirish Kengashi MEZONI 2021-2022, 6-мавзу. Ислом таълимоти, oliy matematika abdurahimov, Axborot texnologiyalari, Reference-342211101646, CHIZMALAR CHIZISHDA QO\'LLANILADIGAN SHARTLILIK VA, Yoy uzunligi va uning aniq integral orqali ifodalanishi, qisqa masofaga yuguruvchilarning texnik-taktik tajyorgarligi, organizatsiya i issledovanie vneklassnoj raboty po fizicheskomu vospitaniyu v obscheobrazovatelnyx shkolax, Mavzular (1), курсовая, 12-mavzu Python tili va uning dasturlash muhiti
Bajardi:
QO’QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI TABIIY FANLAR FAKULTETI BIOLOGIYA YO’NALISHI 01/23 GURUH TALABASI NABIYEV IBROXIM
4-Topshiriq
Daraxtlar poyasining anatomik tuzilishini o’rganish
Quyidagi savollarga javob yozing.
Daraxtlar poyasida yillik halqalar soni qanday aniqlanadi?
Yillik qavatlar — oʻsimliklarda ksilema (yogʻoch) ning oʻsish zonalari yoz-qishning almashinishiga karab, kambiy faoliyatining oʻzgarishi natijasida vujudga keladi. Daraxtlarning poyasi, shoxi va ildizini koʻndalangiga kesib yillik halqalarni koʻrish mumkin. Vegetatsiya davrining boshida hosil boʻlgan ksilema tuzilishi, rangi, yaltiroqligi, oʻlchami va boshqa. mexanik xossalari bilan vegetatsiya davrining 2-yarmida hosil boʻlgan ksilemadan farq qiladi. Oʻsimlikning ildiz boʻgʻzini arralab va kesilgan joyidagi yillik halqalar soniga qarab, daraxt yoshini aniqlash mumkin.
Yillik halqalar nafat o’simlik yoshini balki qaysi ekologik sharoitda o’simlikning o’sganligini ham anglatadi.
2.Poya qismlarini tartib bilan yozing?
O’zak
Daraxtlar poyasi ichkariga qarab quyidagi ketma ketlikda joylashadi: po’stloq (kutikula), lub (floema), kambiy, yog’ochlik (ksilema), o’zak.
Yog’ochlik(Ksilema)
Kambiy
Lub(Floema)
Po’stloq(Kutikula)
3.Floema qavatining vazifasi nimadan iborat va ularni yozing?
Lub, floema — oʻsimliklarning poya va ildizlarida kambiy bilan peritsikl orasida joylashgan (oʻtkazuvchi, yaʼni toʻrsimon naycha va lub parenxima tolalaridan iborat) toʻqimalar kompleksi. Lubning asosiy funksiyasi — hosil qilingan organik moddalarni tana boʻylab tarqatish. Lub koʻpincha, zaxira oziq moddalarning toʻplanish joyi boʻlib ham xizmat qiladi. Uning asosiy anatomik elementi — toʻrsimon naychalarda moddalar harakatlanadi.
Bunday naychalar hujayralari tirik boʻlib, ularda moddalar almashinuvi roʻy beradi. Hujayralar orasidagi toʻsiqlarda hujayralarni bir-biri bilan bogʻlab turadigan elaksimon plastinkalar mavjud. Lubning parenxima hujayralarida zaxira va chiqindi moddalar (kraxmal, oqsil, oshlovchi moddalar, kauchuk, alkaloidlar, efir moylari va boshqa, shuningdek, mineral tuzlar) qatlami hosil boʻladi. Lub tolalari qalin pusti choʻziq hujayralardan iborat boʻlib, mexanik funksiyani bajaradi. Ular odatda, lub tolalari deb ataladi. Birlamchi vaikkilamchi Lub ajratiladi. Birlamchi lub odatda, toʻrsimon va lub parenximasidan iborat boʻlib, boshlangʻich tuzuvchi toʻqima — prokambiydan vujudga keladi. Birlamchi Lub asosan, qirqquloqlar, plaunlar, qirq-boʻgʻimlar, yopiq urugʻlilardan birpallalilarda boʻladi. Ikkilamchi L. koʻproq ochiq urugʻli va ikki urugʻpallali oʻsimliklarda, birlamchi Lubga qoʻshimcha holda vujudga keladi. Koʻp daraxtlarda Lubning eski qismlari yosh qismlaridan ajralib qolib, asta-sekin daraxt poʻstlogʻiga aylanadi va vaqt oʻtishi bilan nobud boʻladi.
1.2.Daraxtlar yoshini aniqlashning qanday usullari bor? Ular to’g’risida yozing.
Daraxtni yoshini aniqlashni bir nechta usulari bor.Biz eng soda usul bo’yicha korib chiqamiz.
Jarayon quyidagicha:
1)Bunda o’zimizga yaqin bo’lgan hududdagi daraxtlarni tanlab olamiz,misol uchun (O’rik,Olma va boshqalar).
2)Daraxt tanasini yerdan 1.40 sm balandlikda o’lchab olamiz(Istalgan daraxt turi uchun)
3)Keyin uning aylanisi uzunligini o’lchaymiz. Masalan, 120 sm chiqsa shundan teng yarmini olamiz,shunda daraxtning yoshi 60 sm ga to’g’ri keladi.
4)Chiqqan natijadan daraxtning po’stlog’I qalinligini ayiramiz (1 sm dan 2,5 sm gacha) va shunda chiqqan natija daraxtning yoshi bo’ladi.
1.3. Yashab turgan joyingiz yoki unga yaqin hududdagi daraxtlar yoshini aniqlang va quyidagi jadvalni to’ldiring (10 tur daraxtlar).
|
| |
