Sam arqand davlat universiteti

0 ‘ZBEK IST0N RESPUBLIKASI 
OLIY VA OlRTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
SAM ARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
Ro'xatga olindi:
Ro'xatgi
«TASDIQLAYMAN»
O' 
jo'vicha prorektori:
rof.A.S.Soleev
№
2019 yil
2019 yil
\
«Tanlov Fan (Atom va molekulyar spektroskopiya)»fanidan 
ISHCHI O'QUV DASTURI
Bilim sohasi: 
100000 - Gumanitar soha 
Ta'lim sohasi: 
140000 - Tabiiy fanlar 
Ta'lim yo‘nalishi: 5140200 - Fizika
SA M A R Q A N D - 2 0 1 9

Fan ishchi o'quv dasturi o'quv reja va na'munaviy o'quv dasiurl^n muvofiq 
ishlab chiqildi.
Tuzuvchilar: 
G ‘.Murodov - SamDU, “Optika” kafedrasi dotscnli
H.A.Xushvaqtov - SamDU, “Optika” kafedrasi dotscnli
Taqrizchilar: 
A.Jum abaev - SamDU, “O ptika” kafedrasi mudiri, professor 
Z.U.M amatov - SamDU, “O ptika” kafedrasi dotsenti
Fanning ishchi o'quv dasturi 
"Optika" kafedrasining 2019 yil 
'_________ _ d a g i"___ " sonli m ajlisida m uhokam a etilgan va ma'qullangan.
Kafedra mudiri: 
к у / 4 ' Y j )  
prof.A.Jumabayev
Fanning ishchi o'quv dasturi Fizika fakultcti o'quv-uslubiy knip.ashining 
2019 y i l "___ "______________ dagi "_____ " son qarori bilan tasdiqlan^an.
O'quv-uslubiy kengash raisi: У У 7 //у !  
dots.X.Shakarov
Fanning ishchi o'quv dasturi Fizika fakulteti Ilmiy Kcntiashininn 2019 yil 
" b  " 
0 1 -
dagi " / Г '  son qarori bilan tasdiqlangan.
2

KIRISH
0 ‘zbekiston R espublikasining «Ta'lim to ‘g ‘risidagi qonun»i va «K adrlar 
tayyorlash M illiy dasturi» 
har tom onlam a barkamol shaxsning shakllanishini 
ta'm inlovchi uzluksiz ta'lim tizim ining asosiy huquqiy hujjatidir. M am alakatim izning 
har tam onlam a rivojlanishi, ko ‘p jihatdan oliy va o ‘rta m axsus bilim yurtlari etishtirib 
beradigan m utaxassislarning bilimi va saviyasi bilan cham barchas b o g ‘liq, chunki bu 
kadrlar 
yosh 
avlodni 
o ‘qitishdan 
tortib 
to 
turli 
texnologik jarayonlam i 
boshqarishgacha b o ‘lgan m urakkab va m a'suliyatli vazifalarni bajaradilar. SHu 
jum ladan, tayyorlanadigan m agistrlarim iz bugungi kunda fanning barcha sohalaridan 
xabardor boMishlari zarur. 5 1 4 0 2 0 0 - fizika m utaxassisligi b o ‘yicha tayyorlanadigan 
baklavrlar «Tanlov Fan (Atom va m olekulyar spektroskopiya)» fanini o ‘rganish ju d a 
m uhim aham iyatga ega.
Ushbu fan dasturi atom va m olekulyar spektroskopiya sistem atikasi; ulam ing 
spektrlari va energetik sathlar; tashqi m aydonlarni spektrlarga ta'siri, spektral 
chiziqlam i kengayishi, cpektral chiziqlam i o ‘tanozik strukturasi; atom, m olekulyar 
spektrlari; kristallarning spektrlari kabi bir qator fizik jarayonlam i o ‘z ichiga oladi.
Bu kursni o'rg an ish davom ida talabalarga atom, m olekulyar spektrlari va 
ularning tuzilishi to ‘g ‘risida asosiy tushunchalar, 
spektroskopiya haqida umumiy 
tushunchalar, m olekulada elektron, tebranm a va aylanm a harakatlarni ajratish, 
kvantlanish qonunlari va sathlararo o ‘tishlar chastotasi va intensivligini baholovchi 
usullar haqidagi m a'lum otlar beriladi. Bundan tashqari, spekrlarga tashqi m aydonning 
ta'siri, spektroskopiyaning am aliy tadbiqlari haqida qisqacha m a'lum otlar keltiriladi.
Y O rug‘likning tabiati, yo ru g ‘Iik xodisalaridagi qonuniyatlar va yo ru g ‘lik bilan 
m oddalam ing 
o ‘zaro 
ta'siri 
insonlarni 
ju d a
qadim dan 
qiziqtirib 
kelgan. 
Y O ru g iik n in g m odda bilan o ‘z'aro ta'siri natijasida sodir b o ‘ladigan fizik jarayonlar 
doim o fiziklarning diqqat m arkazida boMgan. O ptika - fizikaning b o ‘limi b o ‘Iib, unda 
y o ru g ‘likning nurlanish jarayoni, har xil m uhitlarda tarqalishi v a yo ru g ‘likning 
m oddalar 
bilan 
ta'siri 
o ‘rganiladi. 
O ptikaning 
rivojlanishi 
bilan 
fizikada 
spektroskopiya y o ‘nalishi paydo bo ‘ldi.
Spektroskopiya - nurlanishning, shu jum ladan elektrom agnit nurlanish ham da 
akustik to ‘lqinlam ing m odda bilan o ‘zaro ta'sirini o ‘rganadigan fan bo ‘Iib, 
spektroskopik usullardan bu o ‘zaro ta'sirlam ing xususiyatlarini 
o ‘rganishda keng 
foydalaniladi. Bu fanning vazifasi m oddaning tuzilishi, tarkibi va xossalarini ulam ing 
spektrlari orqali aniqlashdir.
T avsiya etilayotgan ushbu o ‘quv dasturida zam onaviy spektroskopiya fani 
yutuqlaridan, 
Respublikam izning 
ushbu 
sohada 
ishlayotgan 
taniqli 
olim lar 
tajribalaridan, ajdodlarim izning qim m atli m erosidan, va ilmiy xodim larining ilmiy 
tadqiqot ishlari natijalaridan keng foydalanish 
nazarda tutiladi va ishchi o ‘quv 
dasturida o ‘z aksini topadi.
3