|
Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti intelektual tizimlar va kompyuter texnologiyalari fakulteti
|
| bet | 1/4 | | Sana | 04.03.2023 | | Hajmi | 31.78 Kb. | | #44325 | | Turi | Referat |
Bog'liq Sardor 9, 4-ma’ruza. Osi modeli va uning umumiy tavsifi. Osi modelining sa-hozir.org, 1-Mustaqil ish mavzulari, ish-yuritish-hujjatning-rasmiy-hujjatdan-asosiy-farqli-tomonlari, @uqituvchiga hujjat 3-chorak hisoboti, 3-mavzu. Radiouzatuvchi qurilmaning tuzilish sxemasi (1), 1-MA\'RUZA, laziz, Ijtimoiy pedagogika fanining joriy etilishi, vOViXa9iGxSCK5ACRPo0ol6f83h4FW5vn22ta3Lp, FJSmtLWXw7D1NnQ7qxeV, Kartazvezdneba, L6C4BXxPpzqibqE4z78meSs7Vm6GuxdztE7WG5R4, 9-ma\'ruza
OLIY VA O’RTA-MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
INTELEKTUAL TIZIMLAR VA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
KOMPYUTER ILMLARI VA DASTURLASH
TEXNOLOGIYALARI YO’NALISHI
3-KURS 301-GURUH TALABASI
XUDOYBERDIYEV SARDORNING
DASTURIY INJENERING FANIDAN
REFERAT
Tekshirdi: Urinbayev J
Bajardi: Xudoyberdiyev S
SAMARQAND – 2023
Mavzu: Himoyalangan axborot tizimlarda funksional talablar: ximoyani boshqarish, yashiringanlik.
Reja:
Axborotlarga nisbatan xavfsizlik muammosi.
Axborot xavfsizligini ta'minlash yoʻnalishlari.
Boshqarish yashirganlik.
Axborotlarga nisbatan xavfsizlik muammosi
Internet texnologiyalarining yaratilishi turli manbalardan tez va oson yoʻl bilan axborot olish imkoniyatlarini hamma uchun-oddiy fuqarodan tortib yirik tashkilotlargacha misli koʻrilmagan darajada oshirib yubordi. Davlat muassasalari, fan-ta'lim muassasalari, tijorat korxonalari va alohida shaxslar axborotni elektron shaklda yaratib-saqlay boshladilar. Bu muhit avvalgi fizikaviy saqlashga nisbatan katta qulayliklar tug’diradi: saqlash juda ixcham, uzatish esa bir onda yuz beradi va tarmoq orqali katta ma'lumotlar bazalariga murojaat qilish imkoniyatlari juda keng. Axborotdan samarali foydalanish imkoniyatlari axborot miqdorining tez koʻpayishiga olib keldi. Biznes qator tijorat sohalarida bugun axborotni oʻzining eng qimmatli mulki deb biladi. Bu albatta ommaviy axborot va hamma bilishi mumkin boʻlgan axborot haqida gap borganda oʻta ijobiy hodisa. Lekin pinxona(konfidensial) va maxfiy axborot oqimlari uchun Internet texnologiyalari qulayliklar bilan bir qatorda yangi muammolar keltirib chiqardi. Internet muhitida axborot xavfsizligiga tahdid keskin oshdi:
- Axborot oʻgʻirlash
- Axborot mazmunini buzib qoʻyish, egasidan iznsiz oʻzgartirib qoʻyish
- Tarmoqqa va serverlarga oʻgʻrincha suqulib kirish
Tarmoqqa tajovuz qilish: avval qoʻlga kiritilgan tranzaksiya(amallarning yaxlit ketma-ketligi)larni qayta yuborish, "xizmatdan yo axborotga daxldorlikdan boʻyin tovlash" , joʻnatmalarni ruxsat berilmagan yoʻl orqali yoʻnaltirish.
Axborot xavfsizligini ta'minlash quyidagi uch asosiy muammoni yechishni nazarda tutadi. Bular:
- Pinhonalik(Confidentiality)
- Butunlik(Integrity)
- Qobillik(Availability)
|
| |
