|
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
| bet | 1/8 | | Sana | 15.06.2023 | | Hajmi | 3.7 Mb. | | #73199 |
Bog'liq Yakubov 222222222222222222222222222222222222 MTA Majmua(2021), 1, 4-Karno kartadan foydalanib mantiqiy ifodalarni minimallash, Kalendar reja algoritm, Ishchi dastur(Dasturlash I) 24.11.2021, 1 -amaliyot, 4-Lab, Yurtimiz mustaqillikga erishishidan oldin milliy urf odat, 7-8-mavzuDT larni sertifikatlashtirish, Axborotlarni izlash va ajratib olish fanidan mustaqil ish Mavzu, Abdulla Oripov O\'zbekiston (qasida), 2 lab Yarashov Diyorbek, TATU NF Hemis axborot tizimi, Algo 1-299, prezentatsiya
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
URGANCH FILIALI
|
Himoyaga ruxsat etildi
Telekommunikatsiya injiniringi kafedrasi
mudiri _____________ Ismailov Sh.K.
2023 yil «____» ______________
|
Yakubov Navruzbek Baxodirovich
|
Bitiruvchining F.I.O.
|
Beshinchi avlod simsiz ulanish tarmoqlarini tashkil etish sxemasini tadqiq qilish
mavzusida
|
“Telekommunikatsiya texnologiyalari” ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha
bakalavr akademik darajasini olish uchun yozilgan
BITIRUV MALAKAVIY ISHI
Bitiruvchi
|
|
|
Yakubov N.B.
|
|
(imzo)
|
|
(F.I.O.)
|
Rahbar
|
|
|
Xatamova M.K.
|
|
(imzo)
|
|
(F.I.O.)
|
Maslahatchi
|
|
|
|
|
(imzo)
|
|
(F.I.O.)
|
Taqrizchi
|
|
|
|
|
(imzo)
|
|
(F.I.O.)
|
Urganch – 2023 y.
O‘ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
URGANCH FILIALI
Telekommunikatsiya texnologiyalari fakultеti, Telekommunikatsiya injiniringi kafеdrasi
|
Telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishi
|
TASDIQLAYMAN
Kafеdra mudiri
___________________
2023 «____»_________
Bitiruv malakaviy ishiga
T О P SH I R I Q
Yakubov Navruzbek Baxodirovich
|
(familiyasi, ismi, оtasining ismi)
|
1. Ish mavzusi
|
Beshinchi avlod simsiz ulanishtarmoqlarini tashkil etish
|
sxemasini tadqiq qilish.
|
2. 202-yil
|
22 dekabr
|
dagi
|
424
|
sоnli buyruq bilan tasdiqdangan
|
3. Ishni himоyaga tоpshirish muddati
|
|
4. Ishga оid dastlabki ma’lumоtlar
|
Simsiz aloqa tizimida 5G texnologiyasining
|
ahamiyati va asosiy parametrlari.
|
5. Hisоblash—tushuntirish yozuvlarining mazmuni (ishlab chiqiladigan masalalar
|
ro‘yхati)
|
Tanlangan mavzuning dolzarbligini asoslash, tadqiqotning maqsadi va
|
uni amalga oshirishda hal qilishi lozim bo‘lgan masalalarni aniqlashtirish
|
|
6. Grafik matеriallar ro‘yхati
|
5G tarmog’ida qo‘llaniluvchi mikroso‘talar
|
ulanish sxemalari, Beshinchi avlod aloqa tizimining arxitekturasi, 5G tarmog’ining
|
tuzilish sxemasining asosiy komponentlari, tarmoqni qurish sxemasi
|
|
7. Tоpshiriq bеrilgan sana
|
|
Rahbar ___________________________
(imzо)
Tоpshiriq оldim___________________
(imzо)
8. Ishning ayrim bo‘limlari bo‘yicha maslahatchilar.
Qism
|
Maslahatchi
o‘qituvchining
F.I.О.
|
Imzо, sana
|
Tоpshiriq bеrildi
|
Tоpshiriq
оlindi
|
1. Tizimli tahlil va masalaning qo‘yilishi
|
|
|
|
2. Asоsiy qism
|
|
|
|
9. Ishni bajarish grafigi.
№
|
Ish qismlarining nоmi
|
Bajarish muddati
|
Rahbar
(maslahatchi)
bеlgisi
|
1
|
Bitiruv ishi topshirig’ini tasdiqlash
|
|
|
2
|
Mavzu bo‘yicha adabiyotlarni yig’ish va o‘rganish
|
|
|
3
|
Tizimli tahlil va masalaning qo‘yilishi
|
|
|
4
|
Asоsiy qism
|
|
|
5
|
Texnik topshiriq natijasi
|
|
|
6
|
Хulоsa
|
|
|
7
|
Adabiyotlar ro‘yхati
|
|
|
8
|
Chizma – grafik ishlar, prеzеntatsiya
|
|
|
9
|
Bitiruv ishini rasmiylashtirish (pеrеplеtlash)
|
|
|
Bitiruvchi: Yakubov N.B. «_»______ 2023
(imzо)
Rahbar: Xatamova M.K. «_»______ 2023
(imzо)
Beshinchi avlod simsiz ulanish tarmoqlarini tashkil etish sxemasini tadqiq qilish.
MUNDARIJA:
I - BOB. TIZIMLI TAHLIL VA MASALANING QO‘YILISHI.
|
|
|
1.1.
|
Simsiz aloqa tizimida beshinchi avlod yaratilishining dolzarbligi………………………………………………….......
|
6
|
|
1.2.
|
5G aloqa tizimining asosiy parametrlari…………………........
|
14
|
|
1.3.
|
Beshinchi avlod aloqa tizimining xizmat va vazifalari…………
|
23
|
|
1.4.
|
Masalaning qo‘yilishi………………………………………....
|
29
|
II-BOB. II-BOB. ASOSIY QISM.
|
|
|
2.1.
|
Simsiz aloqa tizimida 5G ning texnologik yechimlari…………...
|
30
|
|
2.2.
|
5G tarmoq sxemasi komponentlarining tarkibi va maqsadi……...
|
37
|
|
2.3.
|
Simsiz aloqa tarmog’ining tuzilish sxemasi va LTE dan 5G ga o’tishini tadqiq qilish ………………………………………….
|
43
|
XULOSA……………………….…..….…………………………….…
|
49
|
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI ……………….
|
50
|
Kirish
Beshinchi avlod 5G (beshinchi avlod) aloqa tarmoqlari telekommunikatsiya sohasidagi yangi texnologik qadamdir. 5G tarmoqlari endigina joriy etila boshlagan tarmoqlar bo‘lganligi sababli, kontseptual dizayn darajasida 5G tarmoqlari sxemalari bo‘yicha tushunchalarni, kontseptual tuzilmalarni tizimlashtirish zarur. Ushbu maqsadlar uchun ontologik yondashuvni qo‘llash taklif etiladi. Bularning barchasi ushbu tadqiqotning dolzarbligini belgilaydi.
Ishni yozish uchun asosiy ma’lumot manbalari uyali aloqa, 5G tarmog’ining 3GPP spetsifikatsiyasi sohasidagi ilmiy ishlar edi. 5G tarmoqlari sxemalarini tavsiflash "tarmoq qatlami (network slicing)"ning umume’tirof etilgan konsepsiyasiga asoslangan. Ishlab chiqilgan texnologiya nafaqat tarmoq qatlamini, balki trafikni uzatish, tarmoq sxemasi, foydalanuvchi xizmatlari va boshqaruv xizmatlari bilan bog’liq qatlamni ham ta’kidlashni taklif qiladi.
5G, beshinchi avlod simsiz uchun qisqartma, uyali tarmoq texnologiyasining so‘nggi avlodidir. U simsiz texnologiyalarning oldingi avlodlariga qaraganda tezroq, sezgirroq va ishonchliroq bo‘lishi uchun yaratilgan. 5G tarmoqlari yuqori chastotali radio to‘lqinlardan foydalanadi, ular ma’lumotlarni tezroq tezlikda uzata oladi, shuningdek, tarmoq sig’imi va qamrovini oshirish uchun MIMO (bir nechta kirish, ko‘p chiqish) va beamforming kabi ilg’or texnologiyalardan foydalanadi.
5G ning asosiy afzalliklaridan biri uning past kechikishidir, ya’ni qurilma tarmoqqa signal yuborish va javob olish uchun ketadigan vaqt. 5G ko‘plab afzalliklarni va’da qilsada, uning sog’liq, maxfiylik va xavfsizlikka ta’siri haqida xavotirlar ham mavjud. Har qanday yangi texnologiyada bo‘lgani kabi, biz uning imkoniyatlari va cheklovlariga moslashganimizda, uning kamchiliklariga o‘rganish qiyinroq kechadi.
I–BOB. TIZIMLI TAHLIL VA MASALANING QO‘YILISHI.
Simsiz aloqa tizimida beshinchi avlod yaratilishining dolzarbligi.
1980-yillardan boshlab har 10 yilda simsiz yer usti radiotelefonining (uyali) yangi avlodlari paydo bo‘ladi. Birinchi avlod analog texnologiyalaridan (birinchi avlod, 1G) raqamli tizimlari (2G, 3G, 4G) o‘tish allaqachon nutq trafigini va ma’lumotlarni uzatish trafigini (IP-trafik) uzatish samaradorligini oshirishga imkon berdi, buning uchun asosiy ko‘rsatkich bu uzatish tezligi.
Foydalanuvchining tezkor axborot almashinuviga bo‘lgan ehtiyoji doimiy ravishda oshib borayotganligi sababli, 2G (GSM), 3G (IMT-2000) va 4G (Long-Term Evolution, LTE) tarmoqlarining joriy ko‘rsatkichlari keng polosali ulanishdan foydalanishning barcha sohalarini ta’minlash uchun yetarli emas.
Dastlab, LTE standartini yaratishda turli xil simsiz aloqa standartlario‘rtasidao‘zaro ta’siro‘tkazish uchun yangi texnologiyalarni izlash vazifasi qo‘yilmadi. 3G va 4G mobil aloqa tarmoqlari, birinchi navbatda, ma’lumotlarni uzatish tezligi va kanallarning spektral siqilishi kabi ko‘rsatkichlarning samaradorligini oshirishga mo‘ljallangan edi.
Biroq, yangi qurilmalarning tarmoqqa integratsiyalashuvi, qo‘llaniladigan aloqa xizmatlari spektrining kengayishi, narsalar Interneti (Internet of Things, IoT) konsepsiyasini qo‘llab-quvvatlovchi qurilmalar sonining ko‘payishi Ultra past kechikishlar bilano‘ta zich tarmoqning yangi konsepsiyasining muqarrar ravishda paydo bo‘lishiga olib keldi. Ushbu xususiyatlar 5G (5-avlod) tarmoqlari konsepsiyasida asosiy hisoblanadi, bu ma’lumotlarni uzatish, kodlash va qayta ishlashning yangi texnologiyalarini, shu jumladan dasturiy ta’minot bilan konfiguratsiya qilinadigan tarmoqlarni (dasturiy ta’minot bilan aniqlangan tarmoq, SDN), tarmoq funksiyalarini virtualizatsiya qilish usullarini (tarmoq funksiyalari virtualizatsiyasi, NFV) qo‘llashni talab qiladi., qurilmalaro‘rtasidagio‘zaro ta’sirni qo‘llab-quvvatlash (Device-to-Device, D2D).
"Beshinchi avlod 5G tarmog’i" tushunchasini aniqlash uchun qabul qilingan turli xil talqinlar mavjud. Ularning barchasi bitta umumiy ta’rifga to‘g’ri keladi: beshinchi avlod 5G tarmoqlari texnologiya rivojlanishining yangi bosqichi bo‘lib, tarmoqlarni internetga kirish imkoniyatlarini kengaytirish uchun mo‘ljallangan Ultra past kechikishlar bilan zich konsepsiyadan ustun qo‘yadi. 5G tarmoqlari deyarli "nol" kechikishlar bilan Ultra keng polosali simsiz ulanishga imkon beradi.
Beshinchi avlod aloqa tarmoqlarining asosiy ajralib turadigan xususiyatlari:
- konvergent texnologiya-shaxsiy tarkibiy qismlarni yagona aqlli hisoblash kompleksiga guruhlash;
- foydalanuvchiga yo‘naltirish-abonentlarga yaxshiroq xizmat ko‘rsatish;
- turli xil radio kirish texnologiyalari-barcha kirish chastota diapazonidan foydalanish;
- yuqori uzatish tezligi, tarmoq hajmi va minimal kechikishlar;
Beshinchi avlod tarmoqlarining ushbu xususiyati tayanch stansiyalarga (BS) xizmat ko‘rsatish zonalari chegarasida joylashgan foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatish sifatini yaxshilashga yordam beradi. Beshinchi avlod tarmoqlarining bunday xarakteristikasi IoT tushunchasi bilan bog’liq.
5G texnologiyasi bu IoT. Bugungi kunda dunyo simsiz tarmoqlari yangi texnologik inqilob oldida. Beshinchi avlod uyali aloqa (beshinchi avlod yoki 5G) ning kutilgan ishga tushirilishi so‘nggi yillardagi kam bo‘lmagan kashfiyot hodisasining rivojlanishi bilan chambarchas bog’liq—Internet narsalar (IoT). Ushbu konsepsiyalarning ikkalasi ham biznes va jamiyatni tubdano‘zgartirishi mumkin, bu ularga "aqlli" qurilmalarningo‘zaro ta’sirining noyob imkoniyatlarini beradi.
Tahlilchilarning taxmin qilishicha, 5G aqlli qurilmalar dunyosi olib keladigan ulanish ehtiyojni qondiradi. 5G-ningo‘tkazuvchanligi hozirgi 4G tarmog’idan 100-1000 baravar katta bo‘lishi kutilmoqda.
1.1-rasm. 5G va IoT konsepsiya bog’liqligi.
IoT konsepsiyasi biznes, jamiyat va boshqaruv tizimida deyarli har qanday texnologik jarayonlarda inqilobiyo‘zgarishlarni amalga oshirishga qodir. Ertami-kechmi IoT "aqlli" uskunalarni ishlab chiqarish va ulardan foydalanishda ishtirok etgan barcha global tizimga bog’lanadi. Biroq, bu yo‘lda hali ko‘p to‘siqlar mavjud. Ulardan biri IoTning barcha imkoniyatlaridan foydalanishga imkon bermaydigan tarmoq imkoniyatlarining yetishmasligi.
Bu masala bo‘yicha yutuq yangi avlod mobil aloqa paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Uning oldingi mobil aloqadan farqi (10Gbit/s dan ortiq) ma’lumotlar uzatish tezligi va shunga mos ravishda javob. 5G-da signal uzilishi faqat 1ms gacha kamayadi, 4Gda 10ms, 3Gda-barcha 100ms. Biroq, 5G IoT qurilmalaridan foydalanish nuqtai nazaridan tezlik hali ham hal qiluvchi omil emas. Bu yerda birinchi navbatda tarmoqning ishonchliligi, minimal signal uzilishi va turli xil "aqlli" qurilmalarnio‘ziga xos vazifalari va ularningo‘zaro ta’sirining uzluksizligi bilan ommaviy ravishda ulash imkoniyati mavjud.
5G darhol 3G va LTEo‘rnini bosa olmaydi, lekin parallel ravishda ishlaydi, shuning uchun gadjetlar foydalanuvchilarning so‘rovlariga qarab tarmoqlaro‘rtasida almashinishi mumkin. Uyali aloqa operatorlarining texnologik jihozlanishining mavjud darajasini hisobga olgan holda, birinchi bosqichda 5G tarmoqlarining signalini qamrab olish 3G va LTE dan kamroq bo‘ladi. Ehtimol, dastlab asosiy stansiyalar asosiy yo‘llar, yirik shaharlarning biznes markazlari bo‘ylab joylashtiriladi va yangi infratuzilma rivojlanib, "Outside"ga o‘tadi.
Yangi standartlarga moslashish nafaqat infratuzilmani, balki gadjetlarni va tarmoqqa ulangan boshqa barcha qurilmalarni ham talab qiladi. 5G-da to‘liq ishlash uchun ular nafaqat "aqlli", balki kuchli bo‘lishi kerak. 5G ishlab chiquvchilari tomonidan hal qilinishi kerak bo‘lgan yana bir muhim vazifa energiya sarfini kamaytirishdir. Ushbu parametr har qanday sensorlar va boshqa IoT qurilmalari uchun juda muhimdir. Uni hal qilish uchun, ehtimol, yuqori chastota diapazonlari va Wi-Fi texnologiyasi bilan mobil tarmoq aloqasi qo‘llaniladi.
Har qanday holatda, 5G aloqasining yangi avlodi biznesni va jamiyatni raqamli transformatsiyalash uchun asos bo‘lib xizmat qiladi va uni amalga oshirish samarasi IT-sohasidan tashqariga chiqadi.
Bugungi kunda yuqori texnologiyali Internetga kirish imkoniga ega bo‘lgan turli xil gadjetlar uchun ko‘plab qo‘shimcha imkoniyatlar mavjud. Bu IoT qurilmalari uchun birlashtiruvchi xususiyatdir. 5G tarmog’ining imkoniyatlari juda katta bo‘lgani uchun, uning ko‘rinishi, albatta, "aqlli qurilmalar" sonining keskin o‘sishiga va mavjud bo‘lgan evolyutsiyaga olib keladi. Qisqacha aytganda, yangi aloqa standartining salohiyati tarmoqqa ulanishi mumkin bo‘lgan barcha narsalarni, maishiy texnika va uchish apparatlaridan foydalanishga yordam beradi. Ba’zi hisob-kitoblarga ko‘ra, bir vaqtning o‘zida ulanishlar soni 50 dan 100 milliard qurilmaga yetishi mumkin.
Ammo 5G ning oldingi avlodlardan asosiy farqi shundaki, u biznes jarayonlarida yangi inqilobni amalga oshiradi. Shuning uchun yuqori tezlik, kichik javob vaqti va 5G tomonidan va’da qilingan kam quvvat sarfi robotlar va Internetning ommaviy joriy etilishini ta’minlaydi.
Bu esa, o‘z navbatida, turli funksiyalarni bajaradigan yuzlab millionlab onlayn ob’ektlarni joriy qilish orqali simsiz tarmoqlarning an’anaviy dasturlarini "aylantirish" imkonini beradi. Aslida, 5G yangi, raqamli iqtisodiyotning paydo bo‘lishini boshlaydigan, IoT texnologiyasidan faol foydalanadigan, uning ma’lum afzalliklarini ko‘paytiradigan va keng tarqalishiga olib keladigan bir ramka bo‘ladi.
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, 5G va IoT ni joriy etishdan eng katta foyda sanoat, transport, moliyaviy, energetika, tibbiyot sohalari, shuningdek, xavfsizlik va ko‘ngilochar sohalarni olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 5G-da signal tarqalishining past kechikishi samolyotlarni boshqarishda yoki o‘z-o‘zini boshqaradigan avtomobillarning harakatini nazorat qilishda qo‘llash uchun bir qator noyob imkoniyatlarni beradi. Turli manbalardan va qurilmalardan ma’lumotlarni birlashtirib, telemeditsina va ilmiy tadqiqotlardan shahar transportini boshqarish va tog’ kon sanoati uchun turli sohalarda foydalanish orqali cheksiz axborot oqimini olishingiz mumkin.
5G IoT segmentlarida inqilobiy o‘zgarishlarga olib keladi deb hisoblashadi, bu yerda ob’ektlar juda tezkor javob talab qiladi. Misol tariqasida, agrosanoat kompleksi (maydonlarni monitoring qilish, qishloq xo‘jaligi texnikasini boshqarish) yoki sanoatni (tezkor sanoat robotlari va boshqalar) olib kelish mumkin.
Bugungi kunda simsiz qurilmalarni yagona tarmoqqa butunlay birlashtirish mumkin emas. Asosiy to‘siq IoT uchun yagona standartning yo‘qligi, chunki uning turli segmentlarida turli xil tarmoq protokollari qo‘llanilmoqda. Biroq trafik bilan ishlash uchun mo‘ljallangan 5G texnologiyasi sensorlar, regulyatorlar va boshqa qurilmalar kabi tanish mobil va "aqlli" turli xil parametrlarga ega bo‘lgan qurilmalarni internetga ulanishini ta’minlaydi.
Agar yangi tarmoqni ishga tushirishning texnik tomoni tobora kamroq bo‘lsa, unda ommaviy rivojlanish uchun fikrlashni qayta qurish muammosi mavjud. Albatta, 5G ning joriy etilishi kundalik hayotda va biznesda mavjud standartlarni buzishga olib keladi. Eng muhimi bu IoT tizimlarining imkoniyatlari va ulardan to‘g’ri foydalanish haqida ma’lumotlarning mavjudligi bilan bog’liq.
Turli xil qurilmalar bir yoki ikki tizim yoki guruh odamlar tomonidan yopiq bo‘lsa va cheklangan miqdordagi vazifalarni bajarsa, nima bo‘ladi? Agar bu muammoni texnik jihatdan hal qilish uchun turli platformalar va xizmatlarni integratsiya qilish mumkin bo‘lsa, unda foydalanuvchilar uchun alohida kompaniyalar "ijtimoiy Internet narsalar" (ijtimoiy IoT yoki SIoT) deb nomlangan maxsus konsepsiyani ishlab chiqa boshladilar.
Muxtasar qilib aytganda, uning mohiyati bir global ijtimoiy tarmoqqa odamlar va qurilmalarni birlashtiradigan xizmat platformasini yaratishdir. Bunday tarmoqning cheksiz imkoniyatlari kontentni mustaqil ravishda ishlab chiqarishga qodir qurilmalar bilan bog’langan ulkan axborot oqimlarini olish va to‘plash imkonini beradi, kerakli mahsulotlar yoki yechimlarni olishda deyarli har qanday konfiguratsiya bilan turli xizmatlarni yaratishga imkon beradi.
Bularning barchasi, bir qarashda, oddiy foydalanuvchi tushunchasining chegarasidan tashqariga chiqadigan narsa kabi ko‘rinishi mumkin, ammo ijtimoiy IoT ning butun nuqtasi "aqlli" qurilmalarning imkoniyatlari va uni almashish qulayligi haqida ommaviy axborot vositalarida mavjud.
Boshqacha qilib aytganda, ijtimoiy IoT ning asosiy vazifasi har qanday kishiga tushunarli bo‘lgan yagona axborot maydonini yaratishdir.
Albatta, ijtimoiy IoT qobiliyatining batafsil ta’rifi haqiqiy dunyo qurilmalarini virtual dunyo bilan birlashtirish alohida materialni talab qiladi. Shunga qaramay, yuqorida aytib o‘tilganidek, 5G ishga tushirilgandan so‘ng ijtimoiy IoT orqali hal qilinishi mumkin bo‘lgan vazifalar soni cheksizdir.
Tarmoqqa ulangan qurilmalarning katta qismi tayanch stansiya yoki routerlardan foydalanmasdan yaqin atrofdagi qurilmalarning o‘zaro ta’sirini amalga oshirishga qodir bo‘lgan juda zich aloqa tarmoqlarini yaratadi.
Umuman olganda, beshinchi avlod 5G simsiz aloqa tizimlari chastota diapazonini 3,4-3,8 GHz gacha va 5,8-5,9 GHz gacha oshirish nuqtai nazaridan mavjud fuqarolik radioaloqa tizimlarining mantiqiy rivojlanishi hisoblanadi. Agar 4G tarmoqlarida ma’lumotlar uzatish tezligining asosiy ko‘rsatkichi bo‘lsa, u holda beshinchi avlod aloqa tarmoqlarida tezlik bilan bir qatorda sig’im, ma’lum sig’im cheklovlari kabi ko‘rsatkich yetakchi hisoblanadi.
Jadval 1.1 da asosiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha aloqa tizimlarining qiyosiy xususiyatlarini taqdim etadi. 5G tizimi birinchi navbatda tezlikni tavsiflashda g’alaba qozonishini ko‘rish mumkin. 5G ning tezlik qobiliyati 1 Gbit/s ga yetadi, bu sizga 5G-ni deyarli bir zumda ma’lumotlarni uzatish texnologiyasi deb atash imkonini beradi. Yuqori tezlik (har bir hujayra uchun sekundiga bir necha gigabitgacha) nafaqat 4K va hatto 8K-da videolarni tomosha qilish va translyatsiya qilish, balki virtual va to‘liq haqiqiy texnologiyalarini qo‘llab-quvvatlash imkonini beradi.
Jadval 1.1. Turli avlod tarmoqlarining xususiyatlarini taqqoslash.
Aloqa standarti
|
Ma’lumotlarni uzatish tezligi (maksimal)
|
O‘rtacha ma’lumot uzatish tezligi
|
Amalga oshirilgan yil
|
Mobil aloqa standartlari
|
РЧС
chastotalari
|
1G
|
9,6 Кбит/с
|
9,6 Кбит/с
|
1980
|
AMPS/NMT
/TACS
|
824 - 894 МГц
|
2G
|
400 Кбит/с
|
100 Кбит/с
|
1990
|
GSM/GPRS/ EDGE
|
400 - 890 МГц
|
3G
|
42 Мбит/с
|
10 Мбит/с
|
2000
|
UMTS/ HSPDA
|
1,25-2100 МГц
|
4G
|
75 Мбит/с
|
10 – 100 Мбит/с
|
2010
|
UMTS/ HSPDA
|
6 ГГц
|
5G
|
1 Гбит/с
|
100 Мбит/с – 1Гбит/с
|
2020
|
UMTS/ HSPDA
|
30 dan 300 ГГц gacha
|
5G tarmog’idagi tezlikni oshirishga 5G tarmoqlarining spektral samaradorligini to‘rt avlod tarmoqlariga nisbatan 2,5 baravar oshirish orqali erishiladi. Bu quyidagi texnik yechimlarni qo‘llash orqali mavjud:
- Massive MIMO antennalari;
- radio interfeysining yangi versiyasidan foydalanish (yangi Radio, NR);
- kengroq chastota diapazoni (200 MGts dan yuqori).
5G chastota spektri ham oldingi aloqa tizimlariga nisbatan bir qator farqlarga ega. Shunday qilib, chastotaning oshishi bilan xarakteristikalari o‘zgarib turadigan chiziqlarga bo‘linadi. Agar 4G tarmoqlari 6 GHz dan past chastotalarda ishlasa, 5G tarmoqlari juda yuqori chastotalardan foydalanadi.
|
| |
