protokoli
TCP/IP
dir. TCP/IP oʻzaro bogʻliq protokollar yigʻindisi boʻlib, internetda
maʼlumot tarqalishida asosiy oʻrin egallaydi. Internet tarmogʻini minglab akademik,
davlat, tijorat va xonadon tarmoqlari tashkil etadi.
Internet
elektron
pochta
,
chat
hamda oʻzaro bogʻlangan sahifalar va boshqa
Butunjahon oʻrgimchak
toʻri
servislaridan tashkil topadi.
Internet
—
katta (global) va kichik (lokal) kompyuter tarmoqlarini oʻzaro
bogʻlovchi butunjahon kompyuter tizimi. Unda geografik oʻrni, zamon va
makondan qatʼiy nazar, ayrim kompyuter va mayda tarmoqlar oʻzaro hamkorlikda
global informatsiya infratuzilmasini tashkil etadi.
Qaydnomalar tizimi bilan
boshqariladigan barcha hosila tarmoqlar hamkorlikda isteʼmolchilarga ma'lumotni
saqlash, eʼlon qilish, joʻnatish, qabul qilish, izlash va maʼlum boʻlgan
barcha
variantlar (matn, tovush, videotasvir,
fotosurat, grafika, musiqa tarzida va b.
koʻrinishlar) da axborot almashinishga imkon yaratadi.
Internet tizimi 20-asr. 60-
yillarida paydo boʻldi. Oʻsha paytlarda Amerika
mudofaa departamenti tashabbusi bilan kompyuterlar telefon tarmoqlariga ulana
boshladi. Dastlab, bunday faoliyat takomillashtirilgan loyihalar agentligi (AKRA)
tadqiqotlari doirasida olib borildi. Bu tadqiqotlar sovuq
urush avj olgan davrga
toʻgʻri keldi. AQSH mudofaa departamenti urush boʻlib qolgan taqdirda oddiy
kommunikatsiya vositalari ishdan chiqqudek boʻlsa, oʻrniga yangi qoʻshimcha
kommunikatsiya vositalarini
izlash bilan fao
l shugʻullandi. 60
-yillar oxiri va 70-
yillarda Internet tarmogʻi uncha keng rivojlanmadi. Dastlabki oʻn yillik xalqaro
tarmoq, asosan, harbiylar va yirik olimlarning shaxsiy elektron
liniyalari faoliyati
doirasi bilan cheklandi. Internetning beqiyos rivojl
anish surʼati davlat, taʼlim,
akademik va ijtimoiy tuzilmalarning oʻziga xos umumiy
moliyaviy va intellektual
ulushiga bogʻliq boʻldi.