• Insoniyat 1972-yilda « 0 ‘sishning chegaralari» nomli asarda kelajakdagi mumkin bo‘lgan halokatlar to‘g‘risida ogohlantirilganidan so‘ng voqealar
  • an’analarni tahlil qilish shunday xulosaga olib keldiki, agar jamiyat hech




    Download 3,55 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet47/141
    Sana20.12.2023
    Hajmi3,55 Mb.
    #124530
    1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   141
    Bog'liq
    ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslik

    an’analarni tahlil qilish shunday xulosaga olib keldiki, agar jamiyat hech 
    qanday chora ko'rmasa va o ‘z faoliyatiga o ‘zgartirish kiritmasa, «hozirgi 
    avlod yashash davrida ham kollaps (halokat) ro‘y berishi mumkin», deb 
    yozadi D .M edouz « 0 ‘sish chegarasidan tashqarida» (1994) nomli 
    asarida.
    Insoniyat 1972-yilda « 0 ‘sishning chegaralari» nomli asarda kelajakdagi 
    mumkin bo‘lgan halokatlar to‘g‘risida ogohlantirilganidan so‘ng voqealar 
    qanday rivojlanganligini ko‘rib chiqaylik. 2 va 3-rasmlarda ikkita eksponenta
    — aholi sonining oshishi va yoqilg'ini yondirish tufayli atmosferada paydo 
    bo‘ladigan karbonat angidrid konsentratsiyasining o ‘sishi keltirilgan.
    Oxirgi muzlik davri 
    lugagan vaqtda (12 ming 
    yil oldin) karbonat angi­
    drid ( C 0 2) konsentrat- 
    siyasi (havoning millionta 
    molekulasiga to ‘g‘ri ke- 
    luvchi CO, molekulalari) 
    200 ga teng bo'lgan bo'lsa, 
    bu ko‘rsatkich sekinlik 
    bilan oshib borib, o'tgan 
    asr boshida 270 ta hajmiy 
    ulushga yetdi. Oxirgi yuz 
    y illik ic h id a esa bu 
    ko‘rtsatkich keskin oshib
    1700
    1800
    1900
    2000
    2-rasm. Dunyo aholisi soni.
    36


    _7
    10
    — - jia jm iy ulushda
    380
    360
    340
    320
    300
    /
    t
    A tm osfared agi
    7
    /
    ï
    o‘z
    taqiqiy
    çarishl,
    >
    "■ /  
    y
    y ’
    r
    -------
    ■ —

    1860
    1900
    1940
    1980
    3-rasm . A tm osferada k arb o n at angidrid 
    konsentratsiyasi.
    379 taga yetdi (3-rasmga 
    qarang). Buni faqat ugle- 
    v o dorod y o q ilg ‘ila rin i 
    yoqish natijasidan kelib 
    chiqqan, deb tushuntirish 
    mumkin, xolos.
    E ’tiborni shunga qa- 
    ratm oqchim izki, 1972- 
    yildan so‘ng insoniyat o ‘z 
    an’analarini hech o ‘zgar- 
    tirmadi. Global modellar 
    agar oldingi a n ’a n a la r 
    o'zgarm asa, uning oqi- 
    bati qanday bo'lishligini 
    ko‘r-satgan edi (4-rasm - 
    ga qarang).
    Dunyoda sanoat ish- 
    lab chiqarishining umumiy hajmi eksponenta b o ‘yicha oshsa ham (to ‘liq 
    chiziq), jon boshiga to ‘g‘ri keluvchi sanoat ishlab chiqarish hajmining 
    o ‘sishi to ‘xtagan (punktir chiziq).
    20 yil ichida qishloq xo'jaligiga yaroqli yerlar eroziya, sho‘rlanish, cho‘lga 
    aylanishi, urbanizatsiya 
    natijada kamayib ketdi. 5 yil 
    (1985—1989) ichida dun- 
    yoning 94 m am lakatida 
    aholi jon boshiga to ‘g‘ri 
    keladigan ishlab chiqarila- 
    digan oziq-ovqatlar hajmi 
    kamaydi. Hozir dunyoda 
    ochlikdan yoki sifatsiz oziq- 
    ovqatdan har kuni ko‘plab 
    kishilar halok bo‘lmoqda, 
    u larn in g
    k o 'p c h ilig i, 
    afsuski, bolalardir.
    «Pamikli effekt» yoki 
    atmosferaning qizishi glo­
    bal chegarasiga yaqinlashib 
    qoldi. Ma’lumki, karbonat
    300

    Download 3,55 Mb.
    1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   141




    Download 3,55 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    an’analarni tahlil qilish shunday xulosaga olib keldiki, agar jamiyat hech

    Download 3,55 Mb.
    Pdf ko'rish