Miltiy park, tabiat qo ‘riqxonalari va biologik

Uchinchi (3-iqtisodiy mintaqa) zonada Baday-to‘qay xalqaro 
biosfera rezervatida mahalliy aholining kichik qishloqlari yoki 
alohida isylari ham joylashgan. Bu aholi asosan qo‘riqxona 
muhofazasiga jalb qilingan. Shuningdek, ushbu aholining xo‘jalik 
faoliyatiga ham shaxsiy chorvasini ham yashash joyi atroflarida 
boqishga ham raxsat berilgan.
Biosfera rezervatidagi o£rmonlarni kesish, belgilangan joydan 
boshqa joylarda yerni qo'shib olish yoki o‘zlashtirish, foydalanishga 
ruxsat berilmaydi. Turizmda, rekreatsiyada foydalanishga qisman 
ruxsat berilgan. Kelgusida Baday-to‘qay biosfera rezervatidagi 
istiqbolliy bunday tajribani boshqa qo‘riqxonalarimizda ham 
qollash istiqbollari mavjud.
0 ‘zbekistonda ekoturizmni rivojlantirishning maqsadi va 
vazifalarini amalga oshirishda ekoturizmni rivojíantirishda xalqaro 
modellami 0 ‘zbekiston sharoitida qo‘llashdagi tadqiqotlaming 
natijalarini tahlil qilish natijasida quyidagi istiqbolli yocnalishlami 
belgilash mumkin:
1. Ekoturizmni vatanimizda rivojíantirishda birinchi navbatda 
ekoturizmni rivojíantirishda xalqaro modellaming tavsif va 
ta’riflarini, bu modellarning maqsadi va vazifalarini, modellar 
bo‘yicha amaíga oshiriladigan ishlarni batafsil o ‘rganish talab 
qilinadi.
2. Mamlakatimizda ekoturizmni rivojíantirishda xalqaro 
ekologik modellarni qo'llash obyektlari mufassal o‘rganiiishi 
lozim bo‘ladi.
3. Alohida muhofaza qilinadigan hududlar va tabiat 
qo‘riqxonalari, miliiy bog‘lardan ekoturizmni rivojíantirishda 
foydalanishning huquqiy va me’yoriy hujjatlarini davlat miqyosida 
ishlab chiqish talab qilinadi.
4. Ekoturizmni rivojíantirishda mamlakatimizning ekoturistik 
resurslari va obyektlari xalqaro hamda ichki turizm bo‘yicha 
darajalarga bo‘linishi, bu obyektlarning ekoturizmda foydalanish 
imkoniyatlari o'rganiladi.
5. Ekoturizmni rivojlantirishdagi eng muhim masalalardan
82

bin — ekoJogik turizm resurslari madaniy markazlardan ancha 
uzoq masofalarda joylashganligi sababîi bu maskanlarda turistik 
infratuzilmalarning tashkil etilmaganligi hisoblanadi. Shuning 
uchun ham birinchi navbatdagi vazifalardan biri — alohida 
muhofazadagi hududlar, davlat tabiat qo‘riqxonalari va milliy 
boglarimizda ekoturistlarga infratuzilma tizimini va xizmatlarini 
tashkil qilishimiz ekoturizmni rivojlantirishdagi birinchi masala 
hisoblanadi.
6
.
Mamlakatimizda 
ekoturizmni 
rivojlantirish 
doizarb 
masalalardan ekanligi va bu istiqbolli yocnalishda ekoturizmni 
rivojlantirishning xalqaro modellarini qo‘llashnmg reklamalarini 
ishlab chiqish hamda xalqaro va ichki turizm bozorlariga chiqarish 
Icutiigan natijalarni beradi.
7. Ekoturizmni rivojlantirishda yana bir muhim masalalardan 
biri shundan iboratki, turizm boshqaravida 0 ‘zbekistonda tuiizmm 
rivojlantirish davlat qo‘mitasi va iming viloyatlardagi mintaqaviy 
bolimlarida, ekskursiya sayohat byurolarida «Ekoturizmni 
tashkil qilish va boshqarish tizimi»ni tashkñ qilish tuzilmalari 
shakllantirilishi zarur bo‘ladi.
8. Istiqbolda ekoturizmni rivojlantirishdagi yana bir doizarb 
masalalardan biri — barcha viloyatlarimizda aholining qiziqishini, 
tadbirkoriigini va tashabbuskorligini tasfikil qilish, aholining 
ijtimoiy va iqtisodiy manfaatdorligini ta’minlovchi imtiyozli davlat 
qarorlarini ishlab chiqish talab qilinadi.
9. Ekoturizmni rivojlantirishdagi eng muhim muammolardan 
biri bolgan yana bir masala shundan iboratki, ekoturizmni 
harakatga keltiruvchi bdisoslashgan maxsus turistik firmalar yoki 
turistik tashkilotlar hanuzgacha tashkil qilmmayapti. Shuning 
uchun ham marnlakatimizning barcha viloyatlarida ekoturizmni 
tashkil qiluvchi va ekoturistik xizmatlarni ko‘rsatuvchi turistik 
firmalar tashkil qilish ekoturizmni rivojlantirishda shu kunning 
vazifalaridan hisoblanadi.
10. 
Mamlakatimizda ekoturizmni rivojlantirishda mxsat 
berilgan ekoturizm resurslariga turistik marshrutlar ishlab chiqishni
83

yoiga qo‘yish va bu turistik marshrutlaming reklamasini xalqaro 
va ichki turizm bozoriga chiqarish.
11. Mamlakaiimizda xalqaro va ichki ekoturizmni rivojlantirish 
ishlarini jadallashtirish. Bu yo‘nalishda xalqaro ekoîurizm va 
ichki ekoturizmni rivojíantirishga ixtisoslashgan turistik firmalami 
tashkil qilish.
12. Qishloqîarimizda ekoturizmni qishloq turizmi, rekreafsiya 
turizmi, ziyorat turizmi va sport turizmlari bilan bog‘langan holda, 
majmuali tashkil qilish.
Tayanch so(z to iboralan EKONET, ekologik modellar, turistik 
infiatuzilma, ixtisoslashish, ekologik koridor, bufer mintaqa, 
yadro.
Mavzuni o'zlashtmsh bo‘yicha test savollari:
1. Hozirda ekofcurizmning nechta xalqaro model! bor?
A. 2 ta.
B. 4 ta.
D. 6 ta.
E. 8 ta.
2. Ekoturizmning birincld xalqaro modeli qayeria isWSafe 
clsiqilgan?
A. AQSHda.
B. Kanadada.
D. Avstraliyada.
E. Germaniyada.
3. Ekoturizmning xalqaro Yevropa modeM qaysi davlatda ishlafe 
chiqiSgan?
A. Germaniyada.
B. Shvetsiyada.
D, Yaponiyada..
E. Angliyada.
4. EKONETdam foydaïanisls nectia trämdan iborat?
84

A. 2 tizimdan.
B. 3 tizimdan.
D. 4 tizimdan.
E. 5 tizimdan.
Mavznni o'zlashtirish 

Download 9,07 Mb.