5-MAVZU.
AKKUMULYATORLAR BATAREYASINING ASOSIY KO’RSATKICHLARI
1. Akkumulyatorlar batareyasining asosiy ko’rsatkichlari
2. Generator va akkumulyatorning birgalikda ishlagandagi tavsifnomasi
Akkumulyatorning elektr yurituvchi kuchi (EYUK). Elektr
yurituvchi kuch,
akkumulyatorning asosiy ko’rsatkichlaridan biri bo’lib,
u tashqi zanjir uzilgan xolda,
musbat va manfiy elektrodlar orasidagi potensiallar ayirmasiga teng. Qo’rg’oshin-
kislotali akkumulyatorning EYUK faqat razryadlanish-zaryadlanish jarayonlarida ishtirok
qilayotgan moddalarning kimyoviy va fizik xususiyatlariga bog’liq.
Plastinalarning
kattaligi va aktiv massaning miqdori EYUK ga mutlaqo ta’sir ko’rsatmaydi.
Amaliyotda, akkumulyatorning EYUK ini aniqlash uchun tajriba yo’li
bilan topilgan
ifodadan foydalaniladi:
3
25
10
84
,
0
−
+
=
E
, V
Buyerda,
25
- elektrolitning 25
0
S
ga keltirilgan zichligi, kg/m
3
da.
Elektrolit zichligi o’lchanayotgandagi temperatura 25
0
S dan farqli bo’lgandi,
quyidagi
keltirish formulasi ishlatiladi:
)
25
(
7
,
0
25
−
+
=
t
t
, kg/m
3
Buyerda,
t
- elektrolitning mavjud temperaturadagi zichligi, kg/m
3
da;
t - elektrolitning
temperaturasi,
0
S da.
Elektrolitning zichligi uning temperaturasiga bog’liq, shuning uchun EYUK xam
temperaturaga bog’liq bo’ladi. Lekin temperaturaning EYUK ga ta’siri
juda xam kam
(xar 100
0
S da EYUK atigi 0,04 V ga o’zgaradi) bo’lganligi
sababli amalda xisobga
olinmaydi.
