9
ushlanadi.
Uy sharoitida odatda quyqali sharbatlar ishlab ishlab chiqariladi. Sharbatlar bir turli mevadan yoki
ta‟bga ko‟ra bir necha xil mevalar aralashmasidan (multifrukt) tayyorlanishi mumkin.
Sharbat chiqishini ko‟paytirish maqsadida ezilgan mevalar biroz (80-85°S gacha)
isitiladi, bunda
hujayraning protoplazmasi koagulyasiyalanadi va hujayra shirasi chiqishi ko‟payadi. Lekin bunda
sharbatning xushta‟mligi biroz pasayadi.
Sharbat chiqishini ko‟paytirish maqsadida uy sharoitida muzlatish usuli ham ham qo‟llaniladi.
Muzlatilganda muz bo‟lakchalari hujayra devorini zararlaydi va muz erigandan so‟ng
hujayra shirasi oson
ajraladi
Mevalarning etli sharbatlarida qisman meva etining mayda bo‟laklari bo‟ladi. Bu esa sharbatning
to‟yimliligini ta‟minlaydi. Shu bilan birga etli sharbatlar boshqa xil sharbatlarga qaraganda karotin,
kolloid moddalar (pektin, oqsil,
vitaminlar, fenol birikmalar) ga boy bo‟ladi. Yetli sharbatlarni suyultirish
maqsadida shakar qiyomining 16-50% li eritmasidan 50% gacha qo‟shiladi.
Sharbatlar 10-15° haroratda qorong‟i joylarda saklanadi.
Urug‟li mevalarning etli sharbatiga shakar qo‟shib turli xil qiyomlar (siroplar) tayyorlash ham
mumkin. Qiyomlarda kuruq modda 60-65% gacha bo‟ladi. Mevalarining nordonligiga
qarab sharbatlarga
5 dan 15% gacha shakar qo‟shiladi. Bunda sharbatning turiga qarab 366-396 kg sharbatga 604-634 kg
shakar qo‟shiladi. Sharbat qaynatilib, issiq yoki sovuq holda shakar ko‟shiladi.
Qiyom
pasterizasiyalanib
yoki pasterizasiya qilinmasdan tayyorlanadi. Pasterizasiya qilingan
qiyomda 60% gacha, pasterizasiya qilinmaganida 65%
gacha shakar, zichlik esa 1,287 va 1,325 kg/m
3
bo‟ladi. Qiyomlarni 6-8 oy mobaynida 10-12°S haroratda saqlash mumkin.
