|
1. Bitkoin blokcheyni nima?
|
| bet | 8/21 | | Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 1,71 Mb. | | #141541 |
Bog'liq Blokcheyn texnologiyalari O.N 3 semestr9.Kriptoanaliz nima? Kriptoanaliz - kalitlarni bilmasdan turib, informatsiyani rasshifrovka qilish usullarni o’rganishni anglatadi. Shifrga xujum (yoki kriptoanaliz) kalitni bilmasdan turib, shifrlash algoritmini aniqlashga va berk bo’lgan imformatsiyani beruxsat o’qishga (rasshifrovka qilishga) bo’lgan urinishdir. Shifrlashning zamonaviy usullari quyidagi talablarga javob berishi lozim: Shifrning kriptoanalizga (deshifrovkaga) bo’lgan turg’unligi (chidamliligi – kriptoturg’unlik)shunday bo’lishi lozimki, uning fosh etilishi faqatgina kalitlarning to’liq saralash masalasini yechish orqaligina amalga oshirilishi mumkin bo’lsin; Kriptoturg’unlik shifrlash algoritmining mahfiyligi orqali emas, balki kalitning mahfiyligi orqali ta’minlanadi; Shifromatn hajmi bo’yicha dastlabki informatsiyadan ortiq bo’lmasligi lozim; Shifrlashdagi xatoliklar informatsiyaning buzilishiga va yo’qolishiga olib kelmasligi kerak; Shifrlash vaqti juda ham katta bo’lmasligi zarur; Shifrlashning keng miqyosda ishlatiluvchi algoritmini amalda mahfiy saqlash mumkin emas. Shu sababli, algoritmning kriptoanalitik foydalanishi mumkin bo’lgan zaif tomonlari bo’lmasligi lozim. Agar bu shart bajarilsa, shifrning kriptoturg’unligi kalit uzunligi orqali aniqlanadi, chunki shifrlangan informatsiyani fosh etishning yagona yo’li – kalit kombinatsiyalarini saqlovchi algoritmni rasshifrovka qilishdir. Shunday qilib, kriptoanaliz uchun sarf qilinadigan vaqt va vositalar kalit uzunligiga hamda shifrlash algoritmining murakkabligiga bog’liqdir. Xozirgi kunda shifrlashning zamonaviy usullari quyidagi talablarga javob berishi kerak: Shifrning kriptoanalizga turg’unligi (kriptoturg’unlik) shunday bo’lishi lozimki, uning fosh etilishi faqatgina kalitlarni to’liq saralash masalasini yechish orqaligina amalga oshirilishi mumkin bo’lsin. Kriptoturg’unlik shifrlash algoritmining mahfiyligi orqali emas, balki kalitning mahfiyligi orqali ta’minlanadi. Shifrimatn hajmi bo’yicha dastlabki ma’lumotlardan ortiq bo’lmasligi kerak. Shifrlashdagi xatoliklar informatsiyaning buzilishiga va yo’qolishiga olib kelmasligi lozim. Shifrlash vaqti juda ham katta bo’lmasligi kerak. Shifrlash narxi berkitiluvchi informatsiya narxi bilanmuvofiqlashtirilishi lozim. Shifrlash usullariga bo’lgan ushbu talablar ruyhati tom ma’noda jo’natilayotgan axborotning tegishli sub’ektlarga (tashkilot, individ yoki tarmoq komp’yuterlariga)havfsiz darajada yetib borishini to’la-to’kis ta’minlab beradi. Blokcheyn va unga aloqador texnologiyalarni, shu jumladan, bulut texnologiyalari, kriptografiya, kriptoanaliz, aqlli kontraktlar va boshqa bu bilan bog’liq innovatsion texnologiyalarni potentsial foydalanishni tartibga soluvchi halqaro normativ-huquqiy bazalarni tahlil qilish va ularni respublika sharoitlariga mos ravishda takomillashtirish kerak.
|
| |
