|
1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuniXaroratning yo‘qotilishi. Bug‘latish qurilmalarida xaroratning yo‘qotilishi yuz beradi, bu
xol o‘z navbatida isituvchi bug‘ va bug‘latilayotgan eritma xaroratlari o‘rtasidagi farqning
kamayishiga olib keladi. Xaroratning yo‘qotilishi
xarorat depressiyasi
, gidrostatik
depressiya
va gidravlik depressiya
lardan iborat.
=
+
+
Xarorat depressiyasi deb bir xil bosimda olingan eritma qaynash xarorati bilan toza erituvchi
qaynash xarorati o‘rtasidagi farqqa aytiladi.
ning qiymati erigan modda va erituvchining fizik-
kimyoviy xossalari, eritma konsentrasiyasi va bosimga bog‘liq. Tajriba yo‘li bilan olingan
ning qiymati maxsus adabiyotlarda beriladi.
Xarorat depressiyasining qiymati odatda atmosfera bosimida topilgan bo‘ladi. Boshqa
bosimlardagi suyultirilgan eritma uchun
ning qiymati I. A. Tishenko tenglamasi orqali topish
mumkin:
=1,62
10
-2
м
'
am
2
r
Т
,
(11)
bu yerda
amm
– atmosfera bosimidagi xarorat depressiyasi
0
S; T – toza erituvchining berilgan
bosimdagi qaynash xarorati; K; r – toza erituvchining berilgan bosimdagi bug‘lanish issiqligi,
kJ/kg.
.
Mavxum qaynash qatlamining holatlari..
Bir o‘lcham, ko‘p o‘lcham, qarshilik, qo`zg`almas, adsorbsiya, oqim reimi, Reynolds, mavxum
qaynash, bo‘sh xajm, turlari, tezlik, xolatlari, tolali, tenglama.
77. Yuqori bosimda gazlarni siqish va uzatish.
Kompressor, siqish, darajasi, turlari, tenglama, gazlarni siqish, quvvat, porshenli, plastinali,
suv xalkachali, gazoduvka.
Kimyo sanoatida gazlarni trubalar orkali uzatish va siyraklantirish uchun ular siqiladi. Bu
siqilgan gazlar suyuqliklarni aralashtirish, sochib berish uchun ishlatiladi. Gazlarni siqish va
uzatish uchun kompressorlar ishlatiladi.
Siqilgan gaz bosimi R
2
ning siqilmagan gaz bosimi R
1
ga nisbati siqish darajasi deyiladi.
Siqish darajasi kattaligiga karab kompressor mashinalar kuyidagi turlarga bo‘linadi:
1. Ventilyatorlar (R
2
/ R
1
=1,1) - ko‘p miqdordagi gazlarni uzatish uchun ishlatiladi.
2. Gazoduvkalar (1,1< R
2
/ R
1
<3) - gaz trubalarida katta qarshilik bo‘lganda ishlatiladi.
3. Kompressorlar (R
2
/ R
1
>3) - yuqori bosim xosil qilish uchun ishlatiladi.
4. Vakuum nasoslar - bosimi atmosfera bosimidan past bo‘lgan gazlarni surish uchun
ishlatiladi.
. Gazlarni siqish natijasida uning xajmi, bosimi uzgarishi bilan xarorati kutarilib, issiqlik ajralib
chikadi. Nazariy jixatdan gaz ikki xil jarayonda siqiladi. Siqish vaktida ajralib chikkan issiqlik
tashki muxitga tortib olinsa izotermik, agar fakat gazni isitish uchun sarflansa adiabatik jarayon
deyiladi
|
| |
