2-topshiriq. “Missionerlik va prozelitizmning salbiy oqibatlari” mavzusida esse(insho) yozing
Missionerlik va prozelitizmning salbiy oqibatlari
Dinlar va ularning o'qitishlari insonlar hayotida muhim ahamiyatga ega bo'lib kelgan. Bu haqda bir necha yillik tarihimiz, tarixiy manzaralar va o'zaro qarashlar ko'p mavzularda o'rganilgan. Bu mavzularning biri ham missionerlik va prozelitizmning salbiy oqibatlari.Missionerlik va prozelitizm, bir diniy tizimni boshqa bir diniy tizimga o‘tqazish yoki bir milliy jamiyatni boshqa milliy jamiyatga o‘tqazish maqsadida yuritilgan faoliyat hisoblanadi. Bu faoliyat, o‘z diniy tizimining tarixiy yoki joriy tahriridagi asosiy amalga oshirilishi, yaxshi ko‘rinish va qiyinchiliklarni yechishga qaratilgan. Lekin bazan, missionerlik va prozelitizm faoliyatlari o‘z maqsadlariga erishish uchun salbiyollar bilan ham amalga oshirilishi mumkin.Salbiy oqibatlar missionerlik va prozelitizm faoliyatlari bilan bog‘liq yirik muammolardan biridir. Bu oqibatlar o‘z ichiga diniy taassub, etnosentriklik, insoniyatga hurmat qilmaganlik, vafo va xavf tashlash kabi muammolarni o‘z ichiga oladi. Bu oqibatlarning biri, boshqa millat va dinlarga qarshi zo‘ravonlik va qattiqlik ko‘rsatishdir. Bu, insonlarning o‘zining qabul qilishlariga va diniy, milliy, madaniy va insoniyatga taqdir bilan qarashishlari bilan bog‘liq o‘zaro muammoni oshiradi.Boshqa bir salbiy oqibat, missionerlik va prozelitizm faoliyatlari bilan bog‘liq bo‘lib, insonlarni diniy taassubga olib kelish kabi oqibatlarni o‘z ichiga oladi. Bu, insonlarni o‘z diniy tizimiga qaytish uchun qo‘llanilgan xavf va tashvishlarga olib keladi. Bu oqibat, diniy tizimlarning zararli va salbiy oqibatlarga olib kelishiga yo‘l ochishi mumkin.
5-mavzu
1-topshiriq.
“Ekstremizm va terrorizm: mafkura va amaliyot” mavzusi bo‘yicha nazorat savollariga javob bering:
1. Ekstremizm, aqidaparastlik va mutaassiblik tushunchalarining mazmuni nima?
2. Terrorizm tushunchasi va uning asosiy belgilari haqida nimalarni bilasiz?
3. Terrorizmning mohiyati va uning xalqaro miqyos kasb etishining sabablari nimada?
4. Diniy mutaassiblikning ilk paydo bo‘lishi qaysi davrga borib taqaladi?
5. Din niqobida faoliyat yuritadigan ekstremistik guruhlar hamda diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning ma'naviy-ma'rifiy asoslari borasida qanday ma'lumotlarga egasiz?
1. Ekstremizm, aqidaparastlik va mutaassiblik tushunchalari, birorta yoki bir nechta fikr yoki g'oyalar o‘zgartirilishiga, unga qarshi chiqishga va o‘z fikr-mulohazalarini boshqa odamlarga o‘tqazishga tayinlangan faoliyatlarning natijasi sifatida paydo bo‘lishadi. Bu tushunchalar, o‘zining axloqiy, siyosiy yoki diniy ko‘rsatkichlariga ko‘ra, o‘zaro farqli bo‘lishi mumkin.
2. Terrorizm, yirik xavfsizlik xavfiga olib keladigan qonun uzluksiz harakatdir. Bu faoliyat, yaxshi ko‘rinish va qiyinchiliklarni yechish uchun salbiyollar bilan amalga oshiriladi. Terrorizmning asosiy belgilari quyidagilardir: xavf va qo‘rqutish, insonlarning zararining katta bo‘lishi, salbiyollar bilan jang qilish, jinoyatni bajarish uchun qonunchilikdan tashqari holatda, qonunlar va insoniyatga qarshi kelishni o‘z ichiga oladi.
3. Terrorizmning mohiyati, o‘zining asosiy maqsadi yirik xavfsizlik xavfiga olib kelishdir. Terrorizmning xalqaro miqyosda kasb etishining sabablari quyidagilardir: siyosiy, iqtisodiy va madaniy o‘zgarishlarni yaratish, milliy va diniy taassubning oshishi, yirik xavfsizlik xavfi, yondashuv va to‘qnashuvni oshirish, va boshqa sabablar.
4. Diniy mutaassiblik, bir nechta milliy va diniy tizimlarning o‘zaro janglariga ko‘ra boshqa bir davrga borib taqaladi. Bu tushunchalar paydo bo‘lishi, tarixiy manzaralarga va o‘zaro qarashlarga o‘zining ta’sirini ko‘rsatadi.
5. Din niqobida faoliyat yuritadigan ekstremistik guruhlar vadiniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning ma'naviy-ma'rifiy asoslari haqida ma'lumotlarga tegishli, mazmunli va tafsilotli o‘quv materiallari, ilmiy tadqiqotlar va qonunlar mavjud. Bu materiallar, diniy tizimlarning xalqaro huquqiga va insoniyatga taqdir bilan qarashishga ega bo‘lishi, ekstremistik guruhlarning salbiyollar bilan jang qilishiga qarshi kurashishga, insonlarni o‘zining o‘z fikrini to‘g‘ri ifoda etishiga, insoniyatga hurmat qilishiga, milliy va diniy tizimlar orasidagi barqarorlik va hamjihatlikni ta'minlashga yordam beradi.
|
