28
termometrlardagi boshlang‟ich bosim haroratni o‟lchash chegaralariga bog‟liq bo‟lib,
odatda 0,98……4,9 mn/m2 ni tashkil qiladi. Bu termometrlar 1500S dan + 10000S
gacha haroratlarni o‟lchashga imkon beradi. Gazli termometrlarning
ish moddasi
sifatida asosan azot ishlatiladi.
Gazli termometrning ishi ideal gaz bosimi va harorati orasida to‟g‟ri
chiziqli
munosabat o‟rnatuvchi Sharl qonuniga asoslangan
:
,
1
0
0
t
t
P
P
t
(5.1)
bunda P
0
va P
t
- gazning 0
va t haroratlardagi bosimi,
-
gaz kengayishining termik
koeffitsienti; t
0
va t -
0
С da berilgan boshlangich va sunggi haroratlar.
Termometr
shkalasi tekis chiqadi, bu esa uning afzalligi hisoblanadi.
Haroratlar farqi tufayli bosimning o‟zgarishi quyidagi
ifodadan aniqlanadi:
0
0
0
t
t
t
,
(5.2)
Gaz bilan to‟ldirilgan termometr sistemasidagi boshlang‟ich
bosim
0
0
t
t
,
(5.3)
