Amaliy mashg‘ulot – 10. Egiluvchi elementlarni qiya kesim bo‘yicha mustahkamligini hisoblash
Temirbeton elementlarni qiya kesimlar bo‘yicha mustahkamligi, betonning siqiluvchi zonasi, bo‘ylama armatura, xomutlar yoki ko‘ndalang armaturalar va qiya yoki bukilgan armaturalar hisobiga ta’minlanadi.
Egilishga ishlovchi elementlarda eng xavfli qiya kesim tayanchlargayaqin joyda bo‘ladi, chunki bu joyda na faqat eguvchi moment, balki katta miqdorda ko‘ndalang kuchlar ham ta’sir etadi. Elementlarni qiya kesimlarda buzilishi eguvchi moment va ko‘ndalang kuchlarni bir vaqtdagi ta’siridan ro‘y beradi.
Lekin elementlarni qiya kesimlari mustahkamligini eguvchi momentga hisobga olmasa ham bo‘ladi, chunki qiya kesim mustahkamligi elementlarning normal kesimlari mustahkamligidan kam bo‘lmaydi.
Qiya kesimlarni hisoblashda, aksariyat hollarda ko‘ndalang armaturalarni diametri va soni bir kesim yuzasidagi qabul qilinadi hamda armaturalar orasidagi masofa S aniqlanadi.
8-misol. To‘sinni qiya kesim bo‘yicha mustahkamlikka hisoblansin: tayanchdagi ko‘ndalang kuch Q320 kN; v25 sm, h60 sm, og‘ir beton sinfi V20 (Rvt0,90,90,8 MPa,Rv11,50,910,35 MPa), ishchi bo‘ylama armatura 32 A-III Rs365MPa, armatura karkaslari soni n2. Ko‘ndalang armatura sinfi A-III, Rsw285 MPa; Yev27000 MPa; Yes2105 MPa.
Qsω,b ?
Yechish. Ko‘ndalang armatura diametrini payvandlash shartiga asosan qabul qilamiz 2 8 A-III, u holda Asw21,062,12 sm2.
Og‘ir betonlar uchun v22,0; v30,6; 0,01. Ko‘ndalang armaturalar qadamini konstruktiv shartga asosan qabul qilamiz
;
to‘sinning ishchi balandligi h0h-a60-456 sm; a4 sm
koeffitsient v11-0,01Rv1-0.0110,350,897;
Armaturalash koeffitsienti
;
koeffitsient w1 [3] 3.68 formuladan
w11+5w1+57,40,004241,16.
quyidagi shartlarni [3] 3.67 formula bo‘yicha
Q0,3w1v1Rvvh0;
Q320103N0,31,160,89710,352056(100)361850N361,85103N
demak, to‘sinning ko‘ndalang kesim yuzasining o‘lchamlari qanoatlantiradi.
Qv3Rvtvh0;
Q320103N 0,60,8(100)205653,76103N
demak, ko‘ndalang armaturalarni hisoblashimiz talab qilinadi.
Ko‘ndalang armaturalar qadamining eng katta miqdori
Smax .
U holda
;
bu yerda S057,6 sm <2h0256112 cm, h056 sm 057,6 sm debqabul qilamiz.
Kesim yuzasi qabul qila olishi mumkin bo‘lgan ko‘ndalang kuch miqdori
Qswv2qswh0+v2 (1+f+p) Rvtvh02/c0
2302156+2(1+0+0)0,8(100)20562/57,6512570N.
Demak, Q320000NQsw,v512570N qiya kesimning yuk ko‘tarish qobiliyati ta’minlangan.
|
