1-mavzu. Kirish. Fanning maqsad va vazifalari

Download 6,06 Mb.
bet	7/72
Sana	14.05.2024
Hajmi	6,06 Mb.
	#230781

Bog'liq
Elektr tarmoqlari. texnikum

Bu sahifa navigatsiya:

• 4- Mavzu:Amaliy.Turar joy, jamoat binolarida elektr energiyasi sarfini hisoblash.
• Horxonalarva
• 4 – Mavzu:Turar joy, jamoat binolarida elektr energiyasi sarfini hisoblash.
• 2.Ko‘p zonali tarifga o‘tish

Elektroenergiyaixte’molchilarnomlari
Xonadonlarxoni
1-3	6	9	1k	15	18	k4	4O	6O	1OO	kOO	4OO	6OO	1OOO
Xonadon
plitalari
tabiiygazli	4,5	2,3	1,75	1,45	1,3	1,15	1	0,8	0,7	0,6	0,5	0,45	0,43	0,4
Siqilgangazliva
qattiq
yoqilg‘ili	5	2,6	2	1,65	1,48	1,35	1,15	1	0,9	0,8	0,75	0,7	0,65	0,55
Elektrli
quvvati5,8kVt
gacha	6	3,2	2,7	2,4	2,15	2	1,8	1,5	1,3	1,15	1	0,9	0,85	0,8
Elektrquvvati
5,9—8kVt	7	4	3	2,5	2,15	2	1,8	1,5	1,3	1,15	1	0,9	0,85	0,8
Uydavadala
Hovlilarda	3	1,5	1,1	0,9	0,75	0,7	0,6	0,5	0,45	0,4	0,38	0,35	0,33	0,3
Konditsionerlar	1,1	1	0,95	0,9	0,83	0,8	0,7	0,58	0,45	0,3	0,35	0,1	—	—

Liftliqurilmalarninghisobiymaksimalyuklamalariquyidagiformulaorqalianiqlanadi:

Bunda: P_o‘rn.l.,— lift qurilmasining o‘rnatilgan quvvati, kVt;P_o‘rn.l.,—liftqurilmasiningUD-1ulanishdavomiyligigakeltirilganquvvatbo‘lb,uquyidagiifodagatengbo‘ladi:
^Po‘rn.l.^Ppasp ^Pqolg^.

Bunda: P _pasp.— lift elektr motorining pasport quvvati, kVt;P_qolg —qolganelektriste'molchilarning— elektrtormoz,kabinani yoritish, relye va kontaktorlarningchulg‘amlari

quvvatlari,kVt;
UD — ulanish davomiyligi, zamonaviy liftlar uchun UD—0,6.
Talabkoeffitsiyentlarliftlarningsonivabinolarningqavatlarigabog‘liqva0,4dan1gachao‘zgaradi.Yuqoriqiymatlarko‘pqavatli binolarga, tegishli liftlarning soni ortishi bilan talab koef-fitsiyentikamayadi.
Xonadonlarvakuchelektriste'molchilariniaralashta'min-lanishinatijasidaliniyanivatransformatorpodstansiyalarnita'minlaydiganto‘layuklamaquyidagiformulaorqalianiqlanadi:
^Pmax ^=Pm.kv. ^{+0,9 P}t^,
Bunda: P_t— katta quvvatli elektr iste'molchilarning to‘lahisobiy yuklamasi, kVt;0,9 — maksimumlarning ustma-usttushmasliginihisobgaoluvchikoeffitsiyenti.


4- Mavzu:Amaliy.Turar joy, jamoat binolarida elektr energiyasi sarfini hisoblash.

Jamoa binolarining elektr yuklamalari. Ma'muriy, jamoa,o‘quv, davolash binolari, savdo va umumiy ovqatlanish korxona-lariningo‘rnatilganquvvatitexnikko‘rsatkichlarasosidaaniqla-nadi. Bu quvvat berilgan binolarning hamma yoritish asbob-larining to‘la quvvatlar yig‘indisini o‘z ichiga oladi. Xonalarningvazifasi va xarakteriga bog‘liq ravishda lampalarning bir qismiyoqilmaydi.Shuninguchunelektryoritishtarmoqlarinihisoblash

P =KP
dacho‘g‘lanmalampalarninghammasiishlagandagihisobiyquvvatqiymatidanfoydalanadi:

yor.max. t yor.o‘rn.

Bunda: P_yor.o‘rn. — yoritish lampalarning o‘rnatilgan quvvati,kVt; K_t — talab koeffitsiyenti; P_yor.max.— yoritish maksimal hisobiyquvvati,kVt.

Horxonalarvataxhkilotlar	Ixhchiyoritixhningo‘rnatilganquvvatiga(kVt)qarabtalabkoeffitxiyentiningqiymatlari,Htyor
	k5gacha	k6—5O	51—1OO	1O1—kOO	kO1—5OO	5OO Danortiq
Mehmonxonalar,o‘quvishlabchiqarishustaxonalari,kasb-hunarbilimyurtlari,yotoqxonalarvaoromgohlar	0,6	0,5	0,45	0,4	0,35	0,3
Umumiyovqatlanishkorxonalari	0,8	0,75	0,65	0,6	0,55	0,5
Umum ta'limmaktablari,kasb-hunarbilimyurtlari, o‘rta maxsus o‘quvbilim yurtlari,boshqarishtashkilotlarivamuassasalari	0,85	0,8	0,75	0,7	0,65	0,6
Savdokorxonalari,loyihalashvakonstruktorliktashkilotlari,sartaroshxonalar	0,9	0,85	0,8	0,75	0,7	0,65
Maishiyxizmatko‘rsatishkorxona-lari	0,85	0,8	0,75	0,7	0,65	0,6

2.5-jadvalningdavomi

Dorixonalarvapoliklinikalar	0,8	0,77	0,75	0,7	-	-
Kasalxonalar	0,7	0,6	0,5	0,4	0,35	0,3

P =1,25K P .
Lyuminissentlampalarorqaliyoritgandaishgatushiruvchiva o‘zgartiruvchi apparatu-ralardagi quvvat o‘rnatilgan lampalarquvvatining 25%ni tashkil etadi. Shuning uchun :yor.max. T o‘rn.uor.

BundaK_T—qiymatima'lumotnomalardakeltiriladi.
Jamoabinolariningguruhiytarmog‘iningishchi,avariyali
vaevakuatsionyoritishnihisoblashuchuntalabkoeffitsiyenti1gatengdebhisoblanadi.
Jamoa binolarining yoritish tarmoqlari uchun talab koef-fitsiyentlariquyidagi2.5 -jadvaldaberilgan.
Misol. Universal do‘konda har biri 40 Vt li ikkita lampali600 lyuminissent yoritkich va shu tipdagi har biri 60 Vt li 500yoritkich o‘rnatilgan. Binoga kiruvchi tarmoqning hisobiy quv-vatinianiqlang.
Yechish. 1. Yuqoridagiformuladan foydalanib, ishga tushi-ruvchi va o‘zgartiruvchi apparatlardagi quvvat isrofini hisobgaolgan holda,yoritish qurilmasiningo‘rnatilganquvvati aniqlanadi:

yoro‘rn.
P =1,25(600240+500280)=160kVt.
2.Talabkoeffitsiyentnijadvalgaasosanqabulqilib,K_t=0,75.Binogakiruvchitarmoqninghisobiyquvvatianiqlaniladi:

yoro‘rn.
P =0,75160=120kVt.


4 – Mavzu:Turar joy, jamoat binolarida elektr energiyasi sarfini hisoblash.
Reja:
1. Energiyani hisobga olish.
2. Ko‘p zonali tarifga o‘tish
3 Sutka davomida elektr energiya iste’moli.


1.Energiyani hisobga olish – energiya tejamkorligining asosiy quroli
Energiya resurslari narxining o‘sib borishi ishlab chiqarish korxonalaridan energiya resurslarining barcha turlari iste’molini qat’iy nazorat qilish, mahsulot tannarxida ularning ulushini cheklash va kamaytirishdan iborat energiya tejamkorligi bo‘yicha tadbirlar majmuini ishlab chiqish va joriy etishni talab qiladi. Zamonaviy ENHAT energiya tejamkorligi bo‘yicha tadbirlar majmuini iqtisodiy asoslangan ishlab chiqish, amalga oshirish, o‘zgarib turadigan iqtisodiy muhitlarda energiya resurslariga harajatlarni dinamik optimalashtirishni ta’minlash bilan o‘z vaqtida uni tuzatishga imkon beradigan o‘lchov vositasi hisoblanadi. Shunday qilib, ENHAT ishlab chiqarish korxonalarida energiya tejamkorligining asosi hisoblanadi.
Bugun bu yo‘nalishda bajarilishi lozim bo‘lgan birinchi va eng zarur qadam bu butun korxona tuzilmaviy ierarxiyasi bo‘yicha barcha energiya tashuvchilarni hisobga oladigan, nazorat qilishga imkon beradigan va bu nazoratni har bir ish joyiga yetkazishli energiya resurslarini avtomatlashtirilgan hisobga olishni joriy etish hisoblanadi. Shu tufayli energiya resurslarini ishlab chiqarish va ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan harajatlari minimumga olib kelinadi. Bu esa energiya yetkazib beruvchilari va iste’molchilari orasidaga baxsli masalalarni qat’iy, direktiv 46

(ko‘rsatma beradigan) choralar bilan emas, balki ob’ektiv avtomatlashtirilgan hisobga olish asosida ob’ektiv yechishga imkon beradi.

2.Ko‘p zonali tarifga o‘tish
XX asrning 90-yillari o‘rtalaridan elektr energiya narxi to‘xtovsiz ortadigan bo‘lib qoldi. Deyarli istalgan ishlab chiqariladigan mahsulotning tannarxidagi elektr energiyaning ulushi ham ortib bordi. Elektr energiyasidan samarali foydalanish bo‘yicha bir qator qonun va qarorlar qabul qilindi. Jumladan, 1997-yilda “Energiyadan ratsional foydalanish to‘g‘risida”gi, 2009-yil “Elektr energetika to‘g‘isida”gi Qonunlar qabul qilinib, hayotga tadbiq etildi. Bu sohada qabul qilinayotgan har bir qonun, qaror zamirida avvalo energiya resurlarini tejash, ulardan samarali va oqilona foydalanish maqsadi yotadi.
Bugungi kunda elektr energiyasi iste’molni samarali boshqarishni differensiallangan tariflar bo‘yicha hisoblashlarni joriy etishsiz amalga oshirish mumkin emas. Sutka zonalari bo‘yicha differensiallangan tariflarni kiritish sutka vaqtiga bog‘liq elektr energiya iste’moliga turli tariflarni ishlatilishini nazarda tutadi.

Download 6,06 Mb.