|
-reja: O'qituvchi pedagogik qobiliyatini rivojlantirish funksiyalari
|
| bet | 6/29 | | Sana | 26.04.2023 | | Hajmi | 160.87 Kb. | | #54064 |
Bog'liq Pedagogik maxorat K2SO42-reja: O'qituvchi pedagogik qobiliyatini rivojlantirish funksiyalari. Pedagogik qobiliyatlar o'z funksiyasiga ko'ra umumiyvamaxsusturlarga bo'linadi. Umumiy qobiliyatlar mavjud bo'lganda o'qituvchi o'z pedagogik kasbiy faoliyatini mukammal egallab, mohirona olib borish bilan birga, boshqa turli xil faoliyatlar bilan ham muvaffaqiyatli shug'ullanadi. Umumiy qobiliyatga ega bo'lgan o'qituvchilar ta'lim-tarbiya jarayonida har qanday qiyinchilik va ziddiyatlami qiynalmasdan bartaraf etadilar.
Umumiyga aqliy faollik, tanqidiylik, tahlil qilish, diqqatni jamlash, e'tiborlilik kabi sifatlar kiradi.
Maxsusga tashkilotchilik, loyihalashtirish, matematik, ijodiy, badiiy sifatlar kiradi. Pedagogik qobiliyatning asosiy sifatlari va xususiyatlari. Pedagogik-psixologiyada o'qituvchi qobiliyatining cheklangan turlari yo'q. Pedagogik qobiliyat turlari fanning, jamiyatning rivojla-nishiga qarab ko'payib va o'zgarib turishi raumkin. Falsafada qobiliyat uzoq vaqtgacha "o'zgarmas irsiyat" nasldan - naslga o'tuvchi jarayon sifatida talqin etilgan.
3-reja: Pedagogik qobiliyatning asosiy sifatlari va xususiyatlari. Olimlarning uzoq yillar olib borgan ilmiy-tadqi-qotlari va kuzatishlari natijasida pedagogik qobiliyatning quyidagi asosiy sifatlari ajratib ko'rsatilgan:
Olimlarning uzoq yillar olib borgan ilmiy-tadqi-qotlari va kuzatishlari natijasida pedagogik qobiliyatning quyidagi asosiy sifatlari ajratib ko'rsatilgan:
O'z kasbiga muhabbat, o'quvchilarni seva olishi.
Mutaxassislik fanini mukammal bilishi, unga qiziqishi.
Pedagogik taktga (odob va go'zallikka) ega bo'lish. Bolalar jamoasiga singib keta olish.
O'z mehnatiga ijodiy yondashish, Javobgarlikni his etish.
Tarbiyaviy bilimlarni egallaganligi.
O'qituvchi faoliyatidagi pedagogik qobiliyatning o'ziga xos tizimlari mavjud. Qobiliyatlar tizimi quyidagi xususiyatlari bilan farq qilinadi:
O'qituvchi faoliyatidagi pedagogik qobiliyatning o'ziga xos tizimlari mavjud.
Qobiliyatlar tizimi quyidagi xususiyatlari bilan farq qilinadi:
asosiy xususiyatlar;
tayanch xususiyatlar; yetakchi xususiyatlar;
yordamchi xususiyatlar. O‘qituvchining kommunikativ qobiliyatida pedogagik ta’sir ko`rsatish.
Ta’lim va tarbiya jarayonida o‘qituvchi tomonidan pedagogik ta’sir ko‘rsatishning asosiy metodlariga quyidagilar kiradi: talab, istiqbol, rag‘batlantirish va jazolash, jamoatchilik fikri. Talab – ta’lim va tarbiya jarayonida o‘qituvchining tarbiyalanuvchiga nisbatan shaxsiy munosabatlarida namoyon bo‘ladi. O‘quvchining u yoki bu xatti harakati o‘qituvchi nazoratida bo‘lib, ijobiy jihatlari rag‘batlantirib boriladi yoki aksincha nojo‘ya xatti-harakati to‘xtatib qo‘yiladi. Istiqbol – ta’sirchan pedagogik usul bo‘lib, o‘quvchilarda mustaqil fikr yuritishni, ma’lum bir maqsadga, orzuga erkin intilish hissini takomillashtiradi. Bu maqsadlar ularning shaxsiy intilishlarida, qiziqish va muddaolarida namoyon bo‘ladi. Ushbu usul maktab o‘quvchilarini shaxs sifatida eng muhim insoniy fazilatlaridan biri bo‘lgan maqsadga intiluvchanlikni rivojlantiradi. Rag‘batlantirish va jazolash – tarbiyaviy ta’sirning eng an’anaviy usuli bo‘lib, o‘quvchilar xulq-atvoriga ijobiy ta’sir etishdan iborat. Yaxshi xulq, foydali mehnat va xatti-harakat, axloqiy hislat, topshiriqlarning so‘zsiz bajarilishi uchun o‘quvchi rag‘batlantiriladi. Nomaqbul xatti-harakat, tartibbuzarlik, o‘z burchini bajarmaslik jazolash orqali bartaraf etiladi. Ushbu usul axloqiy ta’sir ko‘rsatishni ta’minlaydi, uni qo‘llash jarayonida o‘qituvchidan nihoyatda ehtiyotkorlik, sezgirlik va hushyorlik talab etiladi. Jamoatchilik fikri – tarbiyaviy ta’sir ko‘rsatishning eng muhim usuli bo‘lib, o‘quvchilarning ijtimoiy foydali faoliyatini bajarilish natijalariga qarab muntazam rag‘batlantirib borishda namoyon bo‘ladi. Jamoaning tarbiyaviy vazifalarini ma’lum bir yo‘nalishda amalga oshirilishini ta’minlaydi, o‘quvchilarning birbirlariga do‘stona munosabatini shakllantiradi.
|
| |
