Nazorat savollari
1. Konfliktning oldini olish usullari qanday?
2. Konfliktda profilaktik faoliyat turlari?
3. Shaxsiy konfliktlar muommasi haqida gapirib Bering.
3. Hozirgi zamon menejmenti muammolari.
Mavzuni chuqur o`rganish uchun manbalar
1. Antsupov A. Ya., Shipilov A. I. Konfliktologiya: Uchebnik dlya vuzov. - M.: YuNITI,
1999. - Razd. I, III.
2. Zdravomislov A. G. Sotsiologiya konflikta.M.: Aspekt Progress, 1996. - Gl. I, II, III.
3. Konfliktologiya / Pod red. A. S. Karmina. — SPb.: Lan`, 1999. — Gl.1.
7-ma`ruza
Mavzu: Konfliktlarni bartaraf etish
Reja:
1.
Konfliktdan chiqish taktikasi
2.
Konfliktning oldini olishning yo`nalishlari
3.
Konfliktni hal etishning universal vositalari
Tayanch tushunchalar:
Konfliktdan chiqish taktikasi, konfliktning oldini olishning yo`nalishlari, konfliktni hal etishning
universal vositalari haqidakonfliktni bartaraf etish yo`llari haqida.
7.1.Konfliktdan chiqish taktikasi
Buni nimadan boshlash kerak?
Buni konfliktning sababini aniqlashdan boshlaymiz. Bu erda muammo nimada, bu erda
muammo aniq sabablarning tezda o`zgarib ketishi, ya`ni konflikt chiqaruvchini yomon tarafdan
ko`rsatishi mumkin. Shu bilan bir qatorda cho`zilib ketgan konflikt yangidan-yangi
qatnashchilarni o`z domiga tortadi, ularning qarama-qarshi qarashlarining qatori kengaya boradi
va bu erda ob`ektiv tarzda asosiy sababni aniqlashtirishga qiyinchilik tug`diradi.
Konfliktlarning echimini topishda tajribalar shuni ko`rsatadiki, bu erda konflikt formulalarini
bilish kata yordam beradi.
Konfliktning birinchi formulasi.
Konfliktli holat + Intsident = Konflikt
Ijtimoiylashuv eng avvalo odamlar o`rtasidagi muloqot va hamkorlikda turli faoliyatni
amalga oshirish jarayonini nazarda tutadi. Tashqaridan shaxsga ko`rsatilayotgan ta`sir oddiy,
20
mexanik tarzda o`zlashtirilmay, u har bir shaxsning ichki ruhiyati, dunyoni aks ettirish
xususiyatlari nuqtai nazaridan turlicha sub`ektiv tarzda idroq etiladi. Shuning uchun ham bir hil
ijtimoiy muhit va bir xil ta`sirlar odamlar tomonidan turlicha harakatlarni keltirib chiqaradi.
Masalan, 10-15 ta o`quvchidan iborat akademik litsey o`quvchilarini olaylik. Ularning bilimni,
ilmiy idroq qilishlari, ulardan ota – onalarining kutishlari, o`qituvchilarning berayotgan darslari
va unda etkazilayotgan ma`lumotlar, manbalar va boshqa qator omillar bir hilday. Lekin biribir
ana shu 15 o`quvchining har biri shu ta`sirlarni o`zicha, o`ziga xrs tarzda qabul qiladi va bu
ularning ishdagi yutuqlari, o`quv ko`rsatgichlari va iqtidorida aks etadi. Bu o`sha biz yuqorida
ta`qidlagan ijtimoiylashuv va individualizatsiya jarayonlarining o`zaro bog`liq va o`zaro qarama-
qarshi jarayonlar ekanligidan darak beradi.
Ijtimoiylashuv jarayonlarining ro`y beradigan shart – sharoitlarini ijtimoiy institutlar deb
ataymiz. Bunday institutlarda oiladan boshlab, mahalla, rasmiy davlat muassasalari (bog`cha,
maktab, maxsus ta`lim o`choqlari, oliygohlar, mehnat jamoalari) hamda norasmiy uyushmalar,
nodavlat tashkilotlari kiradi.
|
