233
ATAMALAR IZOHI
Abiotik omillar
(yunoncha – «a» inkor qo‘shimchasi, «bios» – hayot) – tirik orga-
nizmlarning hayot faoliyati va tarqalishiga ta’sir qiladigan anorganik tabiat tarkibiy
qismlari.
Agroekosistema
(yunoncha – «agros» – dala) inson tomonidan qishloq xo‘jalik
mahsulotlarini yetishtirish maqsadida yaratilgan sun’iy ekosistemalar.
Adaptatsiya
(lot. «adaptatio» – moslanish) – tirik
organizmlarning muayyan
yashash muhitida yashashi va ko‘payishni ta’minlovchi belgi yoki belgilar yig‘indisi.
Allogenez
(yunoncha – «allos» – o‘zgacha, boshqa, «genesis» – rivojlanish) orga-
nizm larda tashqi muhit sharoitiga moslanish jarayonida yangi belgi-xususiyatlar asosida
xususiy moslanish (idioadaptatsiya)ni vujudga keltiradigan evolutsion yo‘nalish.
Antropogen omillar
– odam va uning xo‘jalik faoliyatining o‘simlik, hayvon va
boshqa tabiat komponentlariga ta’siri bilan bog‘liq omillar guruhi.
Arogenez
(yunoncha – «airo»
yuksalish, «genesis» – rivojlanish) organizmlarning
tuzilishida yirik o‘zgarishlar – aromorfozlarning vujudga kelishi bilan bog‘liq evolutsion
yo‘nalish.
Aerenxima
(yunoncha – «аeg» – havo, «knchyma» – to‘qima) – suv va botqoqlikda
o‘suvchi o‘simliklarning hujayralari orasida havo to‘playdigan to‘qima.
Amensalizm
– o‘zaro biotik munosabat turi bo‘lib,
bu munosabatda bir turning
faoliyati ikkinchi turga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Salbiy ta’sir ko‘rsatayotgan organizmning
o‘zi esa bu munosabatdan foyda ham, zarar ham ko‘rmaydi.
